‘Asgari’ hem güldürdü hem düşündürdü

Herkesin merakla beklediği 2022 yılı asgari ücret rakamı nihayet açıklandı. 2022 yılında asgari ücretin en alt rakamı 4 bin 253 lira olarak uygulanacağını ifade eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, işçi ve işvereni beraber olarak mutlu edecek bir rakam kararı alındığını ifade etti. Açıklanacak rakamın çalışanın evli olmasına ve çocuk sayısına göre daha da yükseleceğini ifade eden Cumhurbaşkanı, “Son 50 yılın en yüksek artışı. Yüzde 50'den fazla zam yapıldı" dedi. Asgari ücret zammı sonrası, asgari ücret ödeyen işverenden gelir ve damga vergisi alınmayacağının da duyurusunu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu artışla, çalışanlarımızı fiyat artışları karşısında ezdirmeme kararlılığımızı ortaya koyduğumuza inanıyorum. Yılbaşından itibaren asgari ücretten alınan gelir vergisi ile damga vergisini kaldırıyoruz. Son dönemde döviz kurundaki dalgalanma ve buna bağlı fahiş fiyat artışlarıyla ortaya çıkan belirsizliğe de en kısa sürede son vermekte kararlıyız. Bizim paramız bellidir, o da Türk Lirası’dır ve biz Türk Lirası’nı yedirmeyeceğiz. Son dönemde döviz kurundaki dalgalanma ve buna bağlı fahiş fiyat artışlarıyla ortaya çıkan belirsizliğe de en kısa sürede son vermekte kararlıyız” ifadelerini kullandı. 6 milyon 90 bin kişiyi ilgilendiren asgari ücrette duyurulan yeni rakam ve gelişmeleri siyaset, ekonomi ve sivil toplum kuruluşu dünyasının temsilcileri, Ege Telgraf okurları için değerlendirdi. SİYASİLER NE DEDİ? 2022 yılında uygulanacak olan asgari ücret, siyaset dünyasındaki görüşleri ikiye ayırdı. AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi’nde (MHP) rakam olumlu olarak yorumlanırken; Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve İYİ Parti yeni asgari ücretin enflasyon ve zamların altında kaldığını belirterek, eleştirilerini sıraladı. Konuyla ilgili Ege Telgraf’a açıklamalarda bulunan CHP İzmir Milletvekili Bedri Serter, “Geçen sene bu dönemlerde asgari ücret tespiti yapıldığındaki dolarla kıyaslandığında bu dönem asgari ücret çok geride kaldı. Dolar bu kadar yukarıdayken asgari ücretin Türk lirası olarak bu rakamda kalmasını işçi açısından baktığımızda pek tatmin edici değil. Ancak bunun bir de sanayi ve iş insanları tarafı var. Bu rakam net ücret. Üzerine vergiler ve diğer giderler geldiği zaman işverenin vereceği tutar 6 ila 6 bin 500’lere çıkacak. İş dünyası için karşılaması zor bir rakam. O yüzden bu rakamı fena görmüyorum ama çok da tatmin edici değil” dedi. ‘SEÇİM GÖSTERGESİ’ “Asgari ücretin yükseltilmesi olumlu ancak alım gücünün ne noktada olduğuna bakmak lazım” sözleriyle gelişmeleri değerlendiren CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel de şu ifadeleri kullandı: “Geçtiğimiz yıl 2 bin 825 lira ile alınan gıda maddesi bugün 4 bin 253 lira ile alınabilecek mi? Dolar ve euro karşısında eriyen Türk lirasının alım gücünün düştü. İnsanların yaşam standardında para değil; alım gücü önemli. Yıllardır asgari ücretin vergi dışında kalması gerektiğini savunuyorduk. Bu noktada atılan adımı önemsiyorum, iyi olmuş. Bu bir seçime gidişin göstergesi olarak görünüyor. Çünkü Cumhurbaşkanı bugüne kadar hiç asgari ücret açıklamadı. Seçime giderken böyle bir rakamın verilmesi insanları kısa bir süre mutlu edebilir ama liranın her geçen gün değer kaybetmesi ile uzun vadede mutsuzluğa neden olacak. Birtakım tedbirler getirmişler ama acaba bu yükseliş kaçak ve kayıt dışı çalıştırmaya yol açabilir mi endişeleri taşıyorum. Mutlaka denetimler yapılmalı.” ‘4 KİŞİ, 3 GEVREK!’ Rakamın olması gerektiğinden daha düşük kaldığını belirten CHP İzmir Milletvekili Tacettin Bayır, “Kulağa rakam artmış gibi gelse de dolar bazında yüzde 28 eriyiş var. Şimdi, ‘Biz dolarla mı maaş alıyoruz?’ diyecekler ama dolarla pirinç, fasülye, kazak alıyoruz. 2021 yılında asgari ücretin karşılığı olan 380 dolar şu anda 5 bin 878 lira ancak onların şu anda verdiği asgari ücret 274 dolarda kalıyor. Bu da dört kişilik ailede tüketilen dört gevrekten birisi eksilmiş demek. Artık dört kişilik aile sabah, öğle ve akşam üç gevreği paylaşacak” dedi. “5 bin liranın altında bir asgari ücret rakamı beklemiyordum” diyen CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, “Döviz kurunun daha ne kadar yükseleceğini henüz bilmiyoruz. O yüzden vatandaşımız dolar ve euro karşısında ezdirilmiş oluyor. Günden güne alım gücü düşecek bir asgari ücretli gerçeği ile karşı karşıya kalacağız. Son üç ayda yaşadığımız olumsuz tablo daha da devam ederse, bu gelir çıkmaz ve gider mukayesesi ile sosyal sıkıntıya gebe bir ülke haline dönüşebiliriz, korkum bu...” dedi. CHP İzmir Milletvekili Kani Beko ise yaptığı yazılı açıklamada artışın yeterli olmadığını belirtti ve şunları söyledi: “İşçiler ve sendikalar her zaman olduğu gibi yine yok sayıldı. İşçiler, 2022 yılına bin 500 lira eksik maaş alarak başlamış oldular” ifadelerini kullandı. ÇIRAY: 3 AYDA ERİR Yaşanan artışın emekçilere sadece kısa süreli bir nefes payı olacağını belirten İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray da, “Biz asgari ücret en az 4 bin lira olsun derken döviz, hayat pahalılığı ve enflasyon bu denli kontrolden çıkmamıştı. Son durumlara göre zammın daha çok olması gerekiyordu. Bu durumda Geçen yıl belirlenen net 2825 liralık asgari ücret belirlendiğinde Aralık ayı ortalama dolar kuru 5,91 lira idi ve asgari ücret 478 dolara denk geliyordu. Bugün tespit edilen 4250 lira asgari ücreti dolar bazında karşılığı; doların aralık ayı ortalamasını 14 lira kabul edersek 303 dolar. Yani dolar bazında 175 dolar gerileme var. Enflasyonu kontrol edemezlerse bu zam 3 ayda erir” dedi. ‘CUMHUR’ BEĞENDİ Belirlenen rakam Cumhur İttifakı’nın temsilcileri AK Parti ve MHP’de ise olumlu karşılandı. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan AK Parti İzmir Milletvekili Necip Nasır, “Pandeminin de getirdiği günün koşulları nedeniyle daha önce Cumhurbaşkanımız’ın da ifade ettiği gibi vatandaşımızı enflasyona ezdirmedik. Hem işverene hem de çalışanlara destek olundu. İnşallah, önümüzdeki süreçte piyasadaki spekülatif artışlar kontrol altına alınacak ve arzu ettiğimiz 2023 hedeflerini yakalayacağız. Emeklimize de enflasyon sürecindeki sıkıntıları unutturulacak düzenlemeler yapılacak” ifadelerini kullandı. ‘HELAL-İ HOŞ OLSUN’ AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar, “20 yıllık bir iktidarız. Türkiye’yi nereden nereye getirdiğimizi herkes biliyor. Hiçbir zaman için asgari ücretlimizi enflasyona ezdirmedik. Sayın Cumhurbaşkanımız’ın da belirttiği gibi hem işvereni hem de çalışanı düşünerek rakam telaffuz edildi. Bunun vatanamıza, milletimize, çalışanlarımıza hayırlı olmasını değerlendiriyorum. Açıklanan rakam memnuniyet verici. Asgari ücretlimize helal-i hoş olsun” dedi. Son olarak MHP İzmir Milletvekili Tamer Osmanağaoğlu da, “Açıklanan rakamı çok olumlu buldum. Dar gelirli vatandaşımızın sıkıntılarının bir nebze de olsa hafifletileceğine inanıyorum” diye konuştu. ‘DAHA ÇOK OLSAYDI’ Yaşanan gelişmeler, iş dünyasında da yankılandı; ekonomi temsilcileri rakamın daha yüksek olması gerektiğini vurguladı. Açıklanan rakamı değerlendiren İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Uğurtaş, “Olması gereken yapıldı. Çalışanlarımızın buna ihtiyacı vardı. Yeter mi? Ayrı bir tartışma konusu. Fakat sanıyorum dengeler bu şekilde oluştu... Çalışanımız daha fazlasını hak ediyor mu, ediyor. ‘Hayırlısı olsun’ diyoruz” dedi. İzmir Sanayici ve İş İnsanları Derneği (İZSİAD)Hasan Küçükkurt da, “Asgari ücret gelen tutar, beklentilerimin altında. Keşke 4 bin 500 olsaydı. Alım gücü çok düştü. İşverene elbet yük getirecek fakat inşallah bununda altından kalkacağız. İşverenlerde bunun farkında, gıda fiyatlarının farkında. İşsizlik artmayacak diye düşünüyoruz. İnsanların alım gücü düştü, alınan karar iyi oldu keşke biraz daha fazla verilebilseydi” diye konuştu. Sendikalardan ‘ucuz emek gücü’ vurgusu Daha önce asgari ücret taleplerini 5 bin 200 lira olarak açıklayan sendikalar ise bir evde yaşayan iki asgari ücretlinin yine yoksulluk sınırı altında kaldığını belirtti. Yoksulluk sınırının 10 bin lira olduğunu ifade eden DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, aynı zamanda 2 bin 850 lira olan asgari ücretin, yeni asgari ücrete göre dolar karşısında daha değerli olduğunu ifade etti, “Ucuz emek gücü. Türkiye’deki ucuz emek gücü böylelikle resmileşti. Çünkü biz konfederasyon olarak 5 bin 200 net diye açıklamamızda sebep şuydu; Yoksulluk sınırı 10 bin 400 lira olan bir ülkede bir hanede iki asgari ücretli çalışırsa 10 bin 400 lira yapıyordu. Bir aile yoksulluk sınırı ile evine giren maaşla yaşamlarını idame ettireceklerdi. 2 bin 825 lira olan, asgari ücret dolar ve kur karşısında 380 dolardı. 4 bin 250 liranın dolar karşılığı 274 dolara tekabül ediyor. Sadece ocak ve aralık ayında açıklanan bu asgari ücrette emekçilerin 100 doları alım gücünden eksilmiştir. Bu 100 doların alım gücünden eksilmesinin nedeni iktidardır. Ucuz emek gücünü, ucuz sermaye piyasasını peşkeş çekmeye devam ediyorlar. Bu ülkenin yoksulları, geçinemeyenleri günü geldiğinde iktidardan hesabını soracaktır. İşsizlik korkusu ise bu kapitalist sistemin, emperyalist sistemin, işçilere bir sopa gibi uzatılan bir korku. İşsizler ordusu işveren ve hükümet tarafından yaratılır çünkü ucuz emek gücü sağlanır. İşte iş işte maaş denir. Beğenmiyorsan dışarda milyonlar var denir. Zenginlikler, yatlar, katlar ve mallar işçide çalınanlardır. Birleşen işçiler yan yana durduğu sürece bunların hiç biri olmayacaktır” ifadelerini kullandı. Türk İş 3 Bölge Temsilcisi Hayrettin Çakmak da “Son dönemlerin en yüksek Asgari Ücreti belirlendi. Uzun zamandır taleb ettiğimiz Gelir vergisi ve Damga vergisinin alınmaması konusunun dikkate alınarak , çalışanların üzerindeki yükün hafifletilmesi sevindirici” açıklamasında bulundu. YAĞMUR DAŞTAN / RANA BEYZA ÖZTÜRK – ÖZEL HABER