'Kuru ekmek bile kredi kartıyla alınıyor’

Bir yandan yüksek elektrik faturaları diğer yandan ödenemeyen borçlar. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre halk alım gücünü artırmak için bankaların kapısını çaldı. 2021 Kasım verilerine göre banka ve finansal şirketlerde gerçekleşen bireysel kredi ve kredi kartı borç tutarı ilk kez 1 trilyon 17 milyar lira seviyesine ulaştı. ARTIŞ YENİ YILDA DEVAM EDİYOR Bireysel krediler kasım 2020’ye göre yüzde 18 artış gösterdi. Bireysel kredilerin yüzde 46’sını ihtiyaç kredileri, yüzde 30’unu konut kredileri yüzde 19’unu kredi kartları ve yüzde 5’ini taşıt kredileri oluşturdu. TBB verilerine göre tarihte ilk kez bireysel kredi ve kart borcu 1 trilyon lira eşiğini geçti. BDDK’nın 14 Ocak itibariyle haftalık verisinde sadece bankacılık sektöründe kredi ve kredi kartı borçlarının 987.1 milyar lira seviyesinde olduğu görülüyor. TBB verilerine göre bireysel kredi ve kart borcunda takibe dönüşüm yüzde 2,6 seviyesine çıktı. BDDK’nın sağladığı erteleme avantajının ilk adımı eylül itibariyle kaldırılmıştı. Kasımda ise takibe dönüşüm oranı yüzde 2,6’ya yükseldi. Ekimde yüzde 2,4, eylülde ise yüzde 2,3 seviyesindeydi. 800 BİN KİŞİ ARTTI TBB verilerine göre kasım itibariyle 34.8 milyon kişinin bireysel kredi ve kart borcu bulunuyor. Bireysel kredi kullanan kişi sayısı takipteki krediler hariç olmak üzere son bir yılda 800 bin kişi arttı. Kasım itibariyle ilk defa ihtiyaç kredisi kullananlarda da artış gözlendi. TBB verilerine göre kasımda 197 bin kişi ilk defa kredi kartı, 134 bin kişi tüketici kredisi kullanırken konut kredisi ilk kez kullanan kişi sayısı 30 bin oldu. 120 bin kişi ise ilk kez kredili mevduat hesabı kullandı. Verilere göre ticari krediler kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 37 artarak 4 trilyon 26 milyar TL’ye yükseldi. ‘BAYAT EKMEK BİLE KREDİ KARTIYLA’ Bayat ekmek için kredi kartı kullanıldığını belirten CHP İzmir Milletvekili ve Ekonomi Masası  üyesi Bedri Serter, “Bayat ekmek kuyruğu artıyor. Bu tek adam rejimi son günlerini yaşamakta. Bu günler, yaşarken toplumu bitirmekte. Sebebi ise son süreçte son 4 yıldır ekonomi inişli çıkışlı ardından. Asgari ücret artırıldı ve iş dünyası çok zorda. Bunların hepsi bir kaotik pozisyon yaratıyor. Kim hancı kim yolcu. Genel olarak her tarafa yansımakta. Milletin cebinde küçük rakamlar dahi olsa kredi kartı limitlerinin sonuna geldi. Bayat ekmek alırken bile kredi kartıyla ödeniyorsa, 1.25 lira parası yok demektir insanların. Hala insanlara bahseden yol köprü ile aldatmaca algı ile karşı karşı karşıyayız. Bir an evvel sandığın gelmesi lazım. MB kararları ile yüzde yüz enflasyon yükseltiyoruz. Enflasyonun 86’lar da olduğunu biliyoruz. Geçen seneye göre yüzde 274 zamlanan ürünler var. Dolarda yüzde yüze artış var. Algı yönetimi yapılıyor. Esnaf, yakacak odun bulamıyor. OSB’lerin elektrik kesintisi nedeniyle bir sürü işçi evinde. Bu nedenle artık sandığa gidilmeli” dedi. ‘ÜLKE KÖLELEŞİR’ Ekonominin pek çok açıdan olumsuz bir senaryo içerisinde olduğunu ifade eden Ekonomist Murat Kartalkaya, “İmalat sanayi kapasite kullanım oranı 2016~2020 arasındaki beş yıl ortalama yüzde 76 seviyesinde. Oranı 2020 salgını sırasında yüzde 72 ye düşmesi düşürüyor. 2021 ortalaması ise 76.6 olmuş. Türk lirasının yüzde 80 değer kaybettiği bir yılda üretimimiz artmamış. İç tüketim daralmış, onun yerine aynı miktarda malı daha ucuza ihraç etmiş, çarkları çevirmişiz. 2022 yılında da bu devam edecek. Bu işler bu şekilde uzun soluklu olmaz. Bir müddet sonra ülke aleyhimize işlemeye başlar, ülke köleleşir.  Bankalar bireysel kredili mevduat faizini aylık yüzde 2.05 e çektiler. Yıllık bileşik yüzde 28 demek bu. Yıllık enflasyon yüzde 40~50 arası olması bekleniyor. Bu durumda TL Kredi kullanmak çok cazip yahu. Kullanacağınız TL kredinin yıllık bileşik faizine bakın diyebilirim yalnızca” dedi. ‘YETİŞEMİYORUZ’ Diğer yandan alınan kredi kartlarının ödenememesi durumunda ortaya çıkan icra dosyaları ise artık muhtarların baş edemediği bir sorun halini alıyor. İcra takip dosyalarına yetişemediklerini söyleyen Buca Çaldıran Mahallesi Muhtarı Kadir Boyraz da vatandaşın büyük güçlük çektiğine değindi. Boyraz, “Burada evler var. Vatandaş gerçekten büyük bir çıkmazın içinde. Neredeyse hiç esnaf yok. Evrak yetiştirmeye çalışıyoruz. Ekonomik olarak bir sürü sorun yaşıyor. Her yanımız icra kağıtlarıyla doldu taştı. Bu zor günlerin geçmesini diliyoruz sadece” ifadelerini kullandı. Rana Beyza Öztürk/Özel Haber