<strong>Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı</strong> bilim insanlarının çalışması, <strong>tüp bebek merkezi</strong>ne başvuran bazı çiftlerin, tehlikeli olabilecek çeşitli bitkileri kullandığını ortaya çıkardı. <strong>Prof. Dr. Leyla İyilikçi Karaoğlan</strong> öncülüğünde yürütülen çalışmada, üniversitenin tüp bebek merkezinde 1 Ağustos 2018- 28 Şubat 2019 tarihlerinde tedavi gören 257 kişiye bitkisel ürün kullanımına yönelik anket uygulandı. Çalışmada, bebek sahibi olmak isteyen kadınların yüzde 62,5'inin, erkeklerin ise yüzde 37,5'inin vitamin takviyesi aldığı, bitkisel ürün kullanımının ise kadınlarda yüzde 48,6, erkeklerde ise yüzde 51,4 olduğu tespit edildi. Bitkisel ürün kullanımında gazete, dergi ve kitaplardan etkilenenlerin oranı yüzde 36,5, arkadaş ya da akraba tavsiyesine uyanların oranı da yüzde 34,1 olarak belirlendi. Doktor önerisi ile takviye veya bitkisel ürün kullananlar yüzde 19,5, eczacı önerisine uyanların yüzde 6,1, bitkisel ürün satıcılarının pazarlama tekniklerine ikna olanlar ise yüzde 3,6 olarak belirlendi. Tüp bebek merkezine başvuranlarda en çok tüketilen bitkisel ürünler ise yüzde 40,5 ile soğan, yüzde 37,7 ile sarımsak, yüzde 26,8 ile kekik, yüzde 23 ile tarçın, yüzde 14,8 ile keçi boynuzu, yüzde 14,4 ile yeşil çay oldu. Bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin tükettiği diğer bitkiler de çörek otu, ısırgan otu, incir, hurma, kayısı, meyan kökü, ekinezya, sarı kantaron, İsveç şurubu, zerdeçal, böğürtlen kökü, ökse otu ve hayıt oldu. Kadınlarda en çok kullanılan bitkiler soğan ve sarımsak, erkeklerde de keçi boynuzu olarak tespit edildi. <h2>- Kanamayı artıran, tansiyonu yükselten bitkiler var</h2> Prof. Dr. Leyla İyilikçi Karaoğlan, AA muhabirine, yetişkin ve çocuk hastalarda anestezi ve bitkisel ürün etkileşimine ilişkin çalışmalar gerçekleştirdiklerini, son olarak da tüp bebek merkezine başvuranlara bir anket uyguladıklarını ve anket sonuçlarının da 2020 yılında ulusal ve uluslararası bilimsel dergilerde yayımlandığını belirtti. Bazı bitkilerin anestezi sırasında ciddi yan etkilere sebep olduğunu kaydeden Karaoğlan, "Masum dediğimiz kekik, soğan, sarımsak, keçiboynuzu gibi bazı bitkisel ürünler tüp bebek uygulamalarında kanamalara yol açmakta, tansiyon değişikliklerine neden olmakta veya anestezi süresini uzatmaktadır. Doktora danışmadan bu bitkilerin kullanımı tehlikelidir." diye konuştu. Karaoğlan, merkeze başvuranlarda bitki kullanımının neredeyse iki katına çıktığını, tercih edilen ürünlerin, çay olarak tüketildiğini, bir başka gıdayla karıştırıldığını ya da yemeklerden önce veya sonra kür şeklinde alındığını ifade etti. Çiftlerin, bebek sahibi olmak için bitkisel ürünlere yöneldiğini belirten Karaoğlan, çiftlerin bu ürünlerin kullanımı konusunda doktor tavsiyesine uyması gerektiğini kaydetti. Karaoğlan, bitkisel ürünlerin sorgulanmasını, bu ürünlerin anestetik ilaçlarla etkileşiminin araştırılmasını ve toplumda farkındalık oluşturulmasını önerdi. <h2>- Bitkilerin yan etkileri</h2> Bilimsel yayında bitkilerin kullanım amaçları ve yan etkileri üzerine de bilgiler paylaşıldı. Buna göre bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin tavsiye üzerine kullandığı tarçının yaşlılığın getirdiği hasarlanmayı önlemeye yardımcı olduğu ancak aynı zamanda kan şekerini de düşürdüğü belirtildi. Öte yandan, tüp bebek merkezine başvuranların sıklıkla başvurduğu meyan kökünün de operasyon sırasında EKG değişimini ortaya çıkardığı vurgulandı. Hayıt bitkisinin düşük veya aşırı kanamaya, kekiğin ise baş dönmesi, mide bulantısı veya kusmaya yol açabileceği kaydedildi. AA