Hava durumu tahminlerinde çığır açacak bir gelişme yaşandı. Microsoft tarafından geliştirilen yeni yapay zekâ modeli Aurora, sadece kasırgaları değil; kum fırtınası, okyanus dalgaları ve hava kalitesi gibi ekstrem olayları da mevcut sistemlere kıyasla 5 bin kat daha hızlı ve çok daha doğru şekilde tahmin edebiliyor. Aurora, 1 milyondan fazla saatlik küresel atmosfer verisiyle eğitildi ve bugüne kadar meteoroloji alanında kullanılan en büyük veri setlerinden biriyle çalışıyor. Bu dev veri altyapısı sayesinde geleneksel yöntemlerin ötesine geçerek hava olaylarını adeta önceden “görüyor”.
Doksuri Tayfunu'nu Günler Önceden Bildi
Aurora’nın gücü sadece teoride kalmadı. 2023 Temmuz’unda Filipinler’i vuran Doksuri Tayfunu için resmi meteoroloji kurumları tayfunun Tayvan’a yönelmesini beklerken, Aurora bu tahminin aksine, fırtınanın Filipinler’e yöneleceğini dört gün önceden ve doğru şekilde öngördü. Bu, yapay zekânın hava tahmininde nasıl devrim yaratabileceğinin en çarpıcı örneklerinden biri olarak kayıtlara geçti.
14 Günlük Tahminlerde %91 Doğruluk
Araştırmalara göre Aurora, genel hava durumu öngörülerinde de rakiplerinden çok daha başarılı. 14 günlük tahminlerde %91 oranında doğruluk sağlayarak mevcut sistemleri geride bıraktı. Sadece kasırgalar değil; hava kalitesi, dalga yüksekliği ve yönü gibi detaylı tahminlerde de %86’ya varan başarı elde etti.
Tüm Dünya İçin Erişilebilir Teknoloji
Microsoft, Aurora’nın sadece güçlü ülkeler için değil, meteorolojik altyapısı zayıf bölgeler için de hayat kurtarıcı olabileceğini belirtiyor. Model, sınırlı veriyle bile yüksek doğrulukla tahmin yapabiliyor. Örneğin, 2022’de Irak’ta yaşanan büyük bir kum fırtınasını neredeyse tüm mevcut veriler eksik olmasına rağmen başarıyla tahmin etti.
Temel Model Yapısı: ChatGPT Gibi Çok Yönlü
Aurora, ChatGPT’nin de ait olduğu “temel modeller” (foundation models) kategorisine giriyor. Bu sayede sadece tek bir görev için değil, çok çeşitli veri kümelerinden genellemeler yaparak farklı senaryolara kolayca uyum sağlayabiliyor. Radar, uydu görüntüleri ve hava istasyonlarından gelen veriler saniyeler içinde işlenip kullanıcıya tahmin olarak sunuluyor.
Açık Kaynak Kod ve Küresel Paylaşım
Aurora’nın kodları ve eğitim verileri araştırma ve geliştirme amaçlı olarak kamuya açıldı. Şu anda Microsoft’un hava durumu servisi olan MSN Weather platformuna entegre edilen model, Windows’un hava uygulaması ve Bing arama sonuçlarında aktif olarak kullanılıyor.
Uzman Yorumu: “Her Ülkenin Kendi Ayarını Yapması Mümkün”
Microsoft’tan kıdemli araştırmacı Megan Stanley, Aurora’nın en büyük avantajının kişiselleştirilebilir olması olduğunu belirterek, “Her ülke ya da bölge, kendi ihtiyaçlarına göre bu modeli ince ayarlarla şekillendirebilir. Bu esneklik, küresel ölçekte ciddi farklar yaratabilir” açıklamasında bulundu.
KAYNAK: SÖZCÜ
