Bitkilerin yer altında sanılandan çok daha karmaşık ve derin bir yapıya sahip olduğu ortaya çıktı. New York Üniversitesi’nden ekolojist Mingzhen Lu’nun liderliğinde yürütülen araştırma, bitkilerin yüzeyin oldukça altına uzanan ikinci bir kök sistemine sahip olabileceğini gösterdi. Bu keşif, hem bitki biyolojisine dair bildiklerimizi sorgulatıyor hem de iklim değişikliğiyle mücadelede umut vadediyor.
Toprağın altında ikinci bir yaşam var
Araştırmacılar, dünya genelindeki 44 farklı noktadan alınan 1,8 metre derinliğe kadar uzanan toprak örneklerini inceledi. Tundralardan tropik ormanlara kadar uzanan bu çeşitlilikte, kök yoğunluğunun derinliğe göre iki kez zirve yaptığı tespit edildi. Bu durum, bitkilerin tek bir kök katmanıyla sınırlı kalmadığını, aksine uygun koşullarda ikinci bir kök sistemini de devreye sokabildiğini ortaya koydu.
Uzun süredir köklerin derinlikte seyrelmesi gerektiği varsayılıyordu. Ancak bu çalışma, bazı bitkilerin daha derindeki azot gibi besin maddelerine ulaşmak için toprak altının daha derin katmanlarını da aktif olarak kullandığını gösterdi. Uzmanlara göre, bu ikinci kök sistemi zorunlu değil, ihtiyaç halinde devreye giren bir strateji.
İklim kriziyle mücadelede yeni bir umut ışığı
Bitkilerin bu gizli kök sistemi, sadece besin erişimini değil, aynı zamanda karbon depolama kapasitesini de etkiliyor. Toprak, atmosferden daha fazla karbon tutma potansiyeline sahip. Bitkilerin karbonu daha derin katmanlara taşıması, uzun vadeli karbon depolama stratejileri için önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Fransız Ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Araştırma Enstitüsü'nden toprak bilimci Alain Pierret, araştırmanın çarpıcı sonuçlar sunduğunu ve kök sistemlerinin yalnızca iki değil, belki de daha fazla katmandan oluşabileceğini belirtti.
Araştırmalar derinleşiyor, bilgiler yenileniyor
Lu ve ekibi, bu bulgunun yalnızca bitki biyolojisine değil, aynı zamanda karbon bütçesi analizlerine de ışık tuttuğunu vurguluyor. Çünkü bugüne dek yapılan örneklemelerin büyük kısmı yalnızca yüzey katmanlarında yoğunlaşıyordu ve derindeki bu gizli faaliyetler göz ardı ediliyordu.
Çalışmayı yürüten Lu, "Bitkiler, sanılandan çok daha karmaşık ve etkili sistemlerle doğaya adapte oluyor. Derin kök yapıları sayesinde iklim krizine karşı sandığımızdan daha önemli bir rol oynuyor olabilirler" açıklamasında bulundu.
(Sözcü)
