Çölyak hastalığı, vücudun glüten adı verilen proteinlere karşı gösterdiği intolerans sonucu gelişen bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Bu hastalık, özellikle buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan glütenin sindirilmesi sırasında vücutta çeşitli alerjik reaksiyonlara ve iltihaplanmalara yol açar. Çölyak hastalığının tedavisinde bilinen tek yöntem ise glütensiz diyet uygulamaktır.
Çölyak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Çölyak hastalığının belirtileri, vücudun glütenden zarar görmesiyle ortaya çıkar ve bu belirtiler çeşitli yaş gruplarında farklılık gösterebilir. Çocuklarda, karın bölgesinde ağrı, şişlik, ishal ve kilo kaybı gibi semptomlar sıkça görülürken, yetişkinlerde ise karın şişkinliği, halsizlik, kas zayıflığı ve eklem ağrıları gibi rahatsızlıklar daha yaygın olarak gözlemlenir. Ayrıca ağız içinde yaralar, ciltte kaşıntılı döküntüler ve sindirim problemleri de bu hastalığın belirtisi olabilir. Çölyak hastalığının kesin tanısı ise ince bağırsak biyopsisi ile konulmaktadır.
Glütensiz Diyet: Çölyak Hastaları İçin Tek Tedavi Yöntemi
Diyetisyen Tuba Yıldırım, çölyak hastalığının tedavisinde glütensiz diyeti vurgulamaktadır. Glüten içeren gıdaların tüketilmesi, bağırsaklarda iltihaplanmalara yol açabilir ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, çölyak hastalarının beslenme sürecinde glütensiz diyetin uygulanması kritik öneme sahiptir. Ancak Yıldırım, glütensiz diyetin sadece belirli yiyeceklerle sınırlı kalmayıp, yiyeceklerin hazırlanma ve saklanma aşamalarında da dikkat edilmesi gereken önemli noktalar olduğunu belirtiyor. Glüten içeren gıdaların, glütensiz ürünlerle teması engellenmeli, hijyenik koşullar sağlanmalıdır.
Glütensiz Diyet Listesinde Neler Var?
Glütensiz diyetin temel prensibi, buğday, arpa, çavdar gibi glüten içeren besinlerden uzak durmaktır. Bu bağlamda, bu tahıllardan yapılan makarna, ekmek, pasta ve benzeri hamur işleri çölyak hastaları için tamamen yasaklıdır. Ayrıca, glüten içeren kahvaltılık gevrekler, mısır gevrekli çikolatalar ve arpa içerikli içecekler de diyet dışında bırakılmalıdır. Yıldırım, glütensiz diyette kullanılan yiyeceklerin hazırlanmasında dikkat edilmesi gereken en önemli hususun, glütenle kontaminasyon riskinin ortadan kaldırılması olduğunu ifade etmektedir.
Çölyak hastalığı, genetik bir hastalık olup ömür boyu süren bir tedavi gerektirir. Diyetisyen Yıldırım, bu hastalığın tedavisinde diyetin en önemli rolü oynadığını vurgulamaktadır. Diyet programı hazırlarken, glüten içeren besinlerin tamamen elimine edilmesi gerekmektedir. Çölyak hastaları, düzenli olarak glütensiz diyeti takip ettiklerinde, sağlıklı bir yaşam sürdürebilirler. Ancak, tedavi sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, glüten içeren besinlere karşı duyarlılığın devam etmesidir. Bu nedenle, çölyak hastalarının beslenme alışkanlıkları sürekli olarak uzman kontrolünde olmalıdır.
