Ekmek Türkiye’de sofraların vazgeçilmezi. 2000 yılı Guinness Rekorlar Kitabı’nda “Dünyanın en çok ekmek tüketen ülkesi (199,6 kg/kişi başı)” unvanını elinde tutan Türkiye’de günde 6 milyon, yılda ise 2 milyar ekmek israf ediliyor. Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve Ekmek Çeşitleri Tebliği’ne göre ekmek; buğday ununa su, tuz, maya gerektiğinde şeker, enzimler, enzim kaynağı olarak malt unu, vital gluten ve izin verilen katkı maddeleri ilave edilip bu karışımın tekniğine uygun olarak yoğrulması, şekillendirilmesi, fermantasyona  bırakılması ve pişirilmesi ile yapılan ürünü ifade ediyor. Ekmeğin ülkemiz insanı için en başta gelen temel gıda maddesi olduğunu dile getiren Gıda Mühendisleri Oda Başkanı Uğur Toprak, “Hem kültürel tüketim alışkanlıkları sebebiyle hem de alım gücünün giderek düştüğü ülkemizde ekmeğe verilen önem ortadadır. Resmi verilere göre ülkemizde her gün üretilen ekmeğin yaklaşık yüzde 5'i israf edilmektedir (yaklaşık 5-6 milyon adet/gün ekmek). Yani her gün 5 milyonluk bir şehrin ihtiyacı olan ekmeği çöpe atıyoruz. Bu israfın bir kısmı üretim yerlerinde, bir kısmı toplu tüketim yerlerinde, bir kısmı da hanelerde gerçekleşmektedir. Dünyada her gün on binlerce insanın açlıktan öldüğü, ülkemizde yine birçok insanın açlık sınırı altında yaşadığı, her gün binlerce insanın ucuz ekmek için halk ekmek kuyruklarında dakikalarca beklediği düşünüldüğünde ekmek gibi, hele de ülkemizde nüfusun yüzde 90’nı üzerindeki bölümünün temel besin maddesi olarak değerlendirdiği bir gıdanın bu denli israf edilmesi düşündürücüdür” ifadelerini kullandı.

YA UCUZ EKMEK KUYRUKLARI?

Ekmek tüketiminin beslenmede yarar ve zarar dengesine yönelik konuşan Toprak, “Ekmek tüketimin yararı ya da zararı şeklinde bir yorum yapmak çok doğru değildir; çünkü beslenme biliminin genel geçer kuralı olarak beslenme kişiye özgüdür ve herkes için aynı kriterler geçerli değildir. Buğdayda bulunan antioksidanlar, B ve E vitaminleri, protein (buğday proteini olan gluten) gibi besin öğeleri insan beslenmesinde çok önemlidir. Burada sadece beyaz unun bunların kimilerinden yoksun olduğunu belirtebiliriz ki bu da ekmeği zararlı yapmaz” dedi. Ekmek tüketiminin fazla olmasına rağmen israfının bu denli oluşunun nedenlerini açıklayan Toprak, “Üretim filtreleri ve ekmeğin satılamadan üretim noktasına geri dönmesi. Toplu tüketim yerlerinde ihtiyaç fazlası alınması ve dağıtılması. Hanelere ihtiyaç fazlası alınması. Her gün binlerce insanın ucuz ekmek için halk ekmek kuyruklarında dakikalarca beklediği düşünüldüğünde ekmek gibi, hele de ülkemizde nüfusun yüzde 90’nı üzerinde bir kısmının temel besin maddesi olarak değerlendirdiği bir gıdanın bu denli israf edilmesi üzücüdür” ifadelerini kullandı.

‘FAZLA ÜRETİM’

Ekmek israfının çok elzem bir konu olduğuna değinen İzmir Pide, Gevrek İmalatçıları ve Benzerleri Esnaf Sanatkarlar Odası Başkanı Şükrü Erişen de, “Fırınlar çok üretim yapıyor ama tezgahta çok ekmek kalıyor. Bu israf nedenlerinden biri, ürünler akşam kaldı mı evet belki atılmıyor ama hayvan barınakları, hayvanı olan vatandaşa veriyoruz. Bu israflara çok üzülüyorum” dedi.

İSRAF ÖNLENEBİLİR

İsrafın önlenmesi için öncelikli olarak üretim planlaması yapılması gerektiğinin altını çizen Toprak, “Toplu tüketim noktalarında ihtiyaç kadar alım, dağıtım,  tüketim yapılması sağlanmalı. Toplu tüketim noktalarında küçük boyutlu ve porsiyonluk ekmekler tercih edilmeli. Toplu tüketim noktalarında ekmek israfı konusunda bilinçlendirme faaliyetleri yürütülmeli. Okullarda bilinçli gıda tüketimi konusunda gerekli eğitimler verilmeli, hanelerde yine ihtiyaç kadar alım yapılmalı. Hanelerde bayatlayan ekmekler galeta unu, tatlı, kruton (çorba kıtırı), vs olarak değerlendirilmeli. Hem toplu tüketim hem perakende tüketim noktasında TETT  konusunda bilinç sahibi olunmalı, ekmeğin tüketime uygunluğu buna göre değerlendirilmelidir” diye konuştu. Rana Beyza Öztürk / Özel Haber