Nihat AK-ÖZEL HABER-Deprem kuşağında yer alan Türkiye’nin farklı noktalarında peş peşe meydana gelen şiddetli zelzele ve yıkımlar İzmir’de pek çok vatandaşın teyakkuza geçmesine sebep oldu. Deprem endişesi yaşayan yurttaşlar barındığı binaların, ev ve işyerlerinin kaç şiddetindeki depremlere dayanabileceğini öğrenmek istiyor. Başvuruların nereye yapılabileceği, testlerin hangi sürede biteceği, hasarlı çıkan binalar için neler yapabilecekleri sorularına vatandaş cevap arıyor.
‘YAKLAŞIM DEĞİŞTİ’
Deprem bölgesindeki hasar tespit çalışmalarında etkin görev yapan İzmirli Mimar Dr. Çağrı Çiftçi özellikle son depremlerin ardından İzmir’deki yurttaşların barınakları ve işyerlerinin depreme dayanıklılığını öğrenmek istediğini söyledi. Dr. Çağrı, “Peş peşe meydana gelen depremler bir farkındalık oluşturdu. Oluşunu engelleyemeyeceğini anlayan yurttaşın depreme karşı yaklaşımı bir nebzede olsa değişti. Deprem ne aman olacak sorusundan ziyade vatandaş benim yaşam alanım hangi şiddetteki depremlere karşı dayanıklıdır sorusuna cevap arıyor. Deprem öncesine göre bu soruya cevap arayanların sayısı çok yükseldi” dedi.
‘FARKLI YOLLARI VAR’
Bir yapının depreme dayanıklılığını öğrenebilmek için farklı başvuruların yapılabileceği kurumlar olduğuna işaret eden Çiftçi, “Öncesine göre depremlerden sonra afete karşı binalarının dayanıklılığını öğrenmek isteyenlerin sayısı 10 kat arttı. İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne önemli sayıda başvuru olduğunu öğrendik. Belediyelerden bu konuda bilgi almak isteyenlerin sayısı her geçen dakika artıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilen özel kuruluşlara başvuranların sayısı da önemli bir seviyede” diye konuştu.
‘SÖZ BİLİRKİŞİLERDE’
Nereye başvuru yapılsa da risk raporunda son kararı bilir kişilerin vereceğini belirten Çiftçi, “. İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne yapılacak başvuruların şimdilik Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilen kuruluşlara yönlendirilecektir. Bunlar yarı kamu kurumu gibi çalışırlar. 6306 sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu var. Bu kanun kapsamında bakanlığın lisanslı firmalarına kat maliklerinden biri gidip risk raporu isteyebilir. Yapılacak testlerin sonucundan gereğinin yapılması gerekiyor. Güçlendirme veya yıkılma kararı çıktı ise bunun gereğinin yapılması gerekiyor. Bu raporu yaptırayım da sonuç bilgi olarak bende dursun gibi bir durum söz konusu değil. Testleri yapan kurum internet ortamında bu bilgilerin resmi gerişlerini yapar. Geri dönüşsüz bir yola girilir. Bunu bilen önemli bir kesim bir kesim biz buna hemen karar vermeyelim kararı alıyorlar. Risk raporu yerine performans analizini tercih ediyorlar. Yapıların depreme dayanımı hakkında bilgi verebilecek kurumlara gidip bilgi alıyorlar. Yapının sınıfı, betonun sınıfı ve farklı yönlerden yapının depreme dayanımı hakkında belge veriyorlar. Bu işin resmi olmayan kısmı. Sonuçta binaların dayanımına bu konunun uzmanı mühendisler ve mimarlar yani bilir kişiler karar veriyor” dedi.
‘GEREKLİ BELGELER’
Risk raporu başvurularında istenilen belgeler olduğuna vurgu yapan Mimar Dr. Çağrı Çifçi, “Bilgi amaçlı çalışmalar için, başvuru dilekçesi, tapu fotokopisi, var ise binaya ait statik projesi veya mimari proje yeterli oluyor. Kentsel dönüşüm amaçlı deprem risk raporu almak için gerekli belgeler için ise, başvuru dilekçesi, tapu fotokopisi, nüfus cüzdanı fotokopisi, tapudan alınmış bina kat maliklerinin hisse oranlarını gösterir belge/ takyidat, belediye arşivinden; binanın statik projesi veya statik proje olmadığına dair resmi yazı, belediyeden; UAVT ( Ulusal Adres Veri Tabanı ) yazısı (Yerleşim yeri adresi doğrulama yazısı), belediyeden; emlak vergi beyannamesi, başvuruda bulunan şirket ise; şirket vergi levhası, imza sirküsü ve şirket yetkilisi nüfus cüzdanı fotokopisi, başvuruda bulunan vekil ise; vekaletname ve vekilin nüfus cüzdanı fotokopisi istenir” diye konuştu.
Çiftçi, Deprem Risk Raporu için binalardan yapılan teknik çalışmayı şu maddelerle özetledi:
-Binanızın projesine göre yerinde tespiti;
-Binanızın mevcut projesi yok ise binanızın taşıyıcı sistem rölevesinin hazırlanması;
-Bina beton kalitesinin belirlenmesi için katlardan karot ile beton örneği alınması;
-Karot ile alınan beton örneklerinin Bakanlık lisanslı yapı laboratuvarlarında beton dayanım testlerinin yapılması ve raporlanması;
-Röntgen cihazı ve pas payı açılarak betonarme kolon, kiriş ve perdelerin donatı çap ve adetlerinin tespiti;
-Röntgen cihazı ile betonarme kolon, kiriş ve perdelerde etriye sıklığının tespiti;
-Binanızın oturduğu zeminin (kalitesi) taşıma kapasitesi, binanın bulunduğu alanın depremselliğinin belirlenmesi için zemin etüd raporunun hazırlanması;
-Binanız taşıyıcı sisteminin bilgisayarda 3 boyutlu modellenip, statik, dinamik, deprem hesaplarının yapılması ve bina deprem performansının belirlenmesi
-Yapılan tüm çalışmalar sonucu ilgili yönetmelik ve bakanlık teslim formatına göre bina Deprem Risk Raporu’nun ( Riskli Yapı Tespit Raporu) hazırlanması.
-Binanız için hazırlanmış deprem risk raporunun onaylatılması ile binanızın kentsel dönüşüme girmesi.
