Diyarbakır Müzesi’nde sergilenen 19. yüzyıldan kalma bir ayna, üzerindeki nefsi terbiye edici sözlerle ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. İran’daki Kaçar Hanedanlığı’na ait olduğu düşünülen ayna, Hz. Ali’ye atfedilen özlü sözlerle adeta bir öğüt kaynağına dönüşüyor.
AYNANIN ÖZELLİKLERİ VE TARİHİ
Aynanın üzerinde, “Takvâ ahlakın başıdır”, “En zelil insan insanlara ihanet edendir”, “Mümin az konuşur çok çalışır”, “En cesur insan heva ve hevesine galip gelendir”, “İki günü bir olan aldanmıştır” ve “İnsanların önünde birine nasihat etmek onu azarlamak ve kınamaktır” gibi Hz. Ali’ye atfedilen vecizeler yer alıyor. Bu sözler, aynayı sadece bir aksesuar değil, aynı zamanda bir öğüt ve terbiye aracı haline getiriyor.
Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, aynanın insanlık tarihindeki önemine değinerek, ilk aynaların Çatalhöyük kazılarında ortaya çıktığını ve yaklaşık 9 bin yıllık bir geçmişe sahip olduğunu belirtti. Gizligöl, “Bu ayna, İran’daki Kaçar Hanedanlığı’na ait bir saraydan gelmiş olabilir. Kadınların çeyizlerine de benzer aynalar konulurdu. Bu aynalar, kadınların hayatlarında motive edici bir rol oynardı” dedi.
AYNANIN KÜLTÜREL VE TARİHİ ÖNEMİ
Ayna, sadece bir eşya olmanın ötesinde, kültürel ve tarihi bir değer taşıyor. Folklorik anlamda mezar kültüründe de sıkça rastlanan aynalar, insanların yaşamında önemli bir yere sahip. “Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz” gibi atasözleri, aynanın toplumdaki yerini gösteriyor.
Diyarbakır Müzesi’ni ziyaret edenler, bu özel aynayı görme fırsatı buluyor. Tur rehberi Gülcan Burtakal, grubuyla birlikte müzeyi gezdiklerini ve aynanın üzerindeki özlü sözlerin kendilerini motive ettiğini söyledi. Burtakal, “Bu ayna, günlük hayatta karşılaşabileceğimiz öğütler veriyor. İnsanı düşündürüyor ve motive ediyor” ifadelerini kullandı.