Ekonominin kötü gidişatı ortada… Böylesi bir dönemde rekor rakamlara ulaşan icralar ve KOBİ’lerin borçları ise yaraya tuz basıyor. İcra dairelerinde son bir yılda dosya sayısı 1 milyonun üzerinde arttı. Sadece bu yılın ilk ayında günde 24 bin 650 yeni icra, iflas dosyası açıldı. Borcunu ödeyemeyen yurttaşın varlığına ise haciz yoluyla el koyuluyor. UYAP verilerine göre 5 Şubat itibariyle icra ve iflas dairelerinde halen derdest olan dosya sayısı da geçen yılın aynı günündeki dosya sayısına göre 1 milyon 674 bin artarak 22 milyon 160 bin 776’ya çıktı.
KONUT SATIŞI ÖNDE
İcra yoluyla el koyulan gayrimenkuller ilan.gov.tr adresinden satışa çıkarılıyor. Güncel verilere göre ilan.gov.tr’de 5 bin 850 emlak ilanı var. İlanlar içerisinde en fazla 2 bin 714 ilan ile konut satışları dikkati çekiyor. Konut satışlarının ardından tarla, tarım arazisi statüsündeki alanların satışı dikkati çekiyor. Bin 437 tarım arazi icra müdürlükleri tarafından satışa çıkarılmış durumda. Salgın döneminde tarım sektörünün bankalara olan kredi borçları geçen yıl, 2019’a göre 21,4 milyar lira artarak 125,4 milyar liraya kadar yükseldi. Sektörün ödeyemediği için takibe aldığı kredi borcu da temerrüt sürelerinin uzatılmış olmasına rağmen 2020 sonunda 5 milyar liraya ulaştı. Bu da önümüzdeki günlerde icradan tarla ve tarım arazi satışlarında meydana gelebilecek artış ile ilgili endişe yaratıyor.
Ayakta kalabilmek için kredi çekmek zorunda kalan küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ), kredi borcu 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 38 artarak 849 milyar liraya ulaştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Aralık 2020 verilerine göre, bankalardan kredi kullanan KOBİ’lerin sayısı 2019’a göre yüzde 23,3 artarak 4 milyon 855 bin 16’ye yükseldi.
Birçok işletmenin kapanmasının ve bu nedenle gelir kaynağı olmamasının icra dosyalarında ve KOBİ’lerde borçlanma yarattığını dile getiren Mali Müşavir Feride Sökmen, “Henüz pandemi bitmedi. Hatta belki nisan mayıs aylarına nazaran çok daha yeni başladı. Bu anlamda o zaman alınan icra kararı şimdi alınmalıydı. Vatandaştan bu kadar erken talep edilmemesi gerekiyordu. Bir yıl ötelemeli krediler olmalıydı. En büyük sebep gelir kaynağının eksikliği” açıklamasında bulundu. İcra dosyalarında adeta patlama yaşandığını ifade eden Sökmen, “İcrada alacaklı olan özel sektör. Devlet vergi ve borçlanmalarda yapılandırma yaptı. Bu da sağlıklı bir yapılandırma olmadı. İşletmeler zor durumda çünkü sağlıklı bir vergi ve SSK yapılandırılması yapılmadı. Gerekli ötelenmeler dahil edilmedi. Bu yapılandırma bahsedilen icra dosyalarıyla alakalı değil. Bu konunun ayrıca ele alınması gerekiyor” dedi.
‘DEVLET ŞİMDİ LAZIM’
Pandemi sürecinde verilen destekler ile icra dosyaları hakkında alınan kararları değerlendiren Sökmen, “Böylesi bir dönemde icra dosyaları açılmayacak, takibe düşmeyecek. Pandeminin ilk döneminde nisan ve mayısta çıkarılmış bir karardı bu. Şimdi ise böyle bir durum söz konusu değil. İşten çıkarma yasağı olsa bile işveren ücretsiz izine ayırabiliyor. 3500 lira maaş alan vatandaş 1200 liraya tabi oldu. Borçlar devam ettiği, gelir kaynağı olmadığı sürece icralar artmaya devam edecek. Gerekli desteğin sağlanması lazım. Pandemi bu ciddiyette devam ettiği sürece icralar durdurulmalı. İlk zamanlarda icra durdurma kararı alan devlet asıl şimdi yapmalı. Pandemi sağlık ve ekonomi bakımından şuan yaşanıyor. İcra dosyalarında devlet açıklama yapacak, hatta karar çıkarmalı; kiranın yarısını işveren, yarısını devlet ödemeli… Başka bir çıkış yolu göremiyorum. İnsanlar ne yapacağını şaşırdı” diye konuştu.
Rana Beyza Öztürk / Özel Haber
