Duygusal açlık, bireylerin fiziksel ya da sosyal ihtiyaçları olmadığı hâlde yeme isteği hissetmesidir. Bu durum genellikle duygusal gerilimlerden kaçmak amacıyla ortaya çıkar. Stres, kaygı, üzüntü gibi negatif duygularla baş etmek için yiyeceklere yönelmek yaygın bir davranış haline gelebilir. Aynı zamanda kutlamalar veya ödüllendirme gibi pozitif duygular da yeme davranışını tetikleyebilir.
Duygusal Açlık ve Fiziksel Açlık Arasındaki Farklar
Fiziksel açlık yavaşça gelişir ve erteleyebilirsiniz. Karnınızda açlık hissi başladığında, bir süre yemek yemeden durabilirsiniz. Fiziksel açlık, vücuda enerji sağlamak içindir ve yemek yediğinizde tokluk hissi duyarsınız. Yani yemek yedikten sonra rahatlama sağlanır.
Öte yandan, duygusal açlık birdenbire gelir ve ertelenemez. Bu durumda kişi, ruh halini düzeltmek amacıyla yemek yeme isteği duyar. Yemeği yedikten sonra ise fiziksel tokluk hissedilmez, ancak psikolojik rahatlama sağlanmaya çalışılır. Duygusal açlıkla başa çıkan kişiler, bu davranıştan sonra genellikle pişmanlık duyarlar.
Duygusal Açlığın Nedenleri
1-Öğrenme Kuramı: Erken yaşlardan itibaren anneler tarafından sakinleştirilmek amacıyla yedirilen çocuklar, açlık ve tokluk sinyallerini doğru tanıyamazlar. Bu durum, stresle başa çıkmak için yemek yeme alışkanlığına dönüşebilir.
2-Ergenlikte Duygusal Yeme: Ergenlik dönemi, bedensel ve duygusal değişimlerin hızla yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte dışarıdan yemek temini artar ve hormonlar iştah değişikliklerini tetikler. Bu da duygusal yemek bozukluklarına yol açabilir.
3-Diyetlerle Başlayan Duygusal Yeme Bozukluğu: Diyet yapan bireylerin vücutlarındaki besin eksikliklerini telafi edebilmek için aşırı yeme davranışına yönelmeleri sık görülür. Bu durum da duygusal yeme bozukluklarını tetikleyebilir.
4-Hedonik Yeme: Duygusal rahatlama amacıyla, sadece lezzetli ve yüksek kalorili yiyeceklerin tüketilmesi hedonik yemedir. Bu yiyecekler, beyinde mutluluk hissi yaratır ve bir süre sonra bu davranış alışkanlık haline gelebilir.
5-Beynin Stresi Azaltmak İçin Yüksek Karbonhidrat ve Yağlı Besinler Tüketmesi: Beyin, stresle baş etmek amacıyla karbonhidrat ve yağ bakımından zengin yiyecekleri tercih eder. Bu yiyecekler, serotonin seviyelerini artırarak kişiyi geçici olarak mutlu eder.
Duygusal Açlık Nasıl Atlatılır?
Duygusal açlıkla başa çıkmanın ilk adımı, duygusal farkındalık geliştirmektir. Kişinin hangi duygusal tetikleyicilerin açlık hissine yol açtığını anlaması önemlidir. Bu farkındalık, duygusal açlığın yönetilmesine yardımcı olur.
Bunun yanı sıra, üzüntü, stres ya da yalnızlık gibi duygusal zorluklarla başa çıkmak için sağlıklı başa çıkma stratejileri de geliştirilmelidir. Meditasyon, derin nefes egzersizleri, yoga ve doğa yürüyüşleri gibi aktiviteler, duygusal dengeyi sağlamada yardımcı olabilir. Ayrıca, yemek yeme yerine stresle başa çıkmanın alternatif yollarını bulmak da etkili olabilir. Örneğin, stresli bir durumda yakın bir arkadaşla konuşmak ya da yalnız hissedildiğinde açık havada yürüyüş yapmak gibi alternatif yollar duygusal açlığı azaltabilir.
(Habertürk)
