Ege Telgraf Gazetesi muhabiri M. Güçlü Güler'in haberine göre; Orhan Kemal’in güçlü edebiyat yapıtları bilinen bir olgudur. Ancak, onun bir zamanlar Adana’nın çok önemli takımlarında forma giydiği pek az bilinen bir husustur. Kendisi de bir zamanlar futbolculuk yapan, Adana Amatör Ligi’nde gol kralı olan yazar Nevzat Hız, “Golcü Raşit’ten Orhan Kemal’e” adlı kitabıyla ilginç bir konuyu irdeliyor. Ege Telgraf yazarı Mazlum Vesek’in de editör olarak katkı sunduğu kitap Orhan Kemal’in eserlerindeki futbol olgusunu da derinlemesine ele alıyor. Yazar Hız, “Adanaspor’un 1954 yılında kurulduğu biliniyor olmasına rağmen gördüm ki, Adana Spor 1932 yılında kurulmuş ve ilk futbolcuları arasında Raşit de var. Bu araştırmada Orhan Kemal’in yirmiden fazla eserinden alıntılarımız var. Zaten Orhan Kemal futbol sevdalısı bir yazar, bana da bunu kitaplaştırmak kalmıştı, ben de onu yaptım” dedi.
Kitabınızı konuşmadan önce sizin futbol hayatınızı konuşmak isteriz...
Seyhanspor genç takımıyla 1977 yılında Türkiye şampiyonu olan takımın sağaçığıydım. Genç Milli Takım aday kadrosuna bile çağrıldım. Kaptanı olduğum Adana Gençlerbirliği ile de 1989 yılında Amatör Takımlar Türkiye şampiyonluğu kazandık. Adanaspor ve Adana Demirspor takımlarının amatör takımlarında futbol oynadım. Adana Amatör Ligi’nde attığım 18 golle, 1977-78 yılı Gol Kralı oldum.
-Golcü Raşit'ten Orhan Kemal'e kitabı fikri nasıl doğdu?
Benim bu araştırmayı düşünmemin ilk nedeni Orhan Kemal tutkunu ve futbol aşığı olmamdır. Büyük ustanın yazdığı kitapların çoğunda Adana var, futbol var, arkadaşlık var. Bu konularda yayınladığım ‘Tarihi Spor Fotoğraflarıyla Adana/ 1900-1950’, ‘Sararmış Fotoğraflarla Adana’da Yaşam’ ve son olarak ‘Adana Futbol Tarihi- I’ kitaplarının Golcü Raşit’ten Orhan Kemal’e ön hazırlık ve ilham kaynağı olduğunu düşünüyorum. Benim de amatör futbolculuğumu unutmamak gerekir.
TARİHE NOT DÜŞMEK
-Orhan Kemal gibi 60'a yakın eseri olan bir yazarı futbol konusunda araştırmak zor olmadı mı? Nasıl bir yol izlediniz?
Tüm kitaplarını birkaç kez okumuştum. Özellikle Bir Şehir Sözlüğü: Orhan Kemal’in Adana’sı’ kitabını hazırlarken bu araştırma hep aklımdaydı. Arşivlerden o yılların Türk Sözü ve Yeni Adana gazetelerini incelerken Golcü Raşit’in isimlerine ve fotoğraflarına rastlamak güzel bir sürpriz oldu. Yine Adanaspor’un 1954 yılında kurulduğu biliniyor olmasına rağmen gördüm ki, Adana Spor 1932 yılında kurulmuş ve ilk futbolcuları arasında Raşit de var. Bu araştırmada Orhan Kemal’in yirmiden fazla eserinden alıntılarımız var. Zaten Orhan Kemal futbol sevdalısı bir yazar, bana da bunu kitaplaştırmak kalmıştı, ben de onu yaptım.
-Kitabın hazırlık sürecinde editörünüz Mazlum Vesek ile çalışmanızı anlatır mısınız? Onun da Orhan Kemal üzerine çalışmaları olduğunu biliyoruz...
Mazlum da benim gibi uslanmaz bir Orhan Kemal araştırmacısı yazar ve gazeteci. Vesek, gazeteciliği yanında ‘Orhan Kemal Roman Ödülü’ jüri üyesi, birçok sanat etkinliklerinde sunumları, sergileri olan değerli bir kişilik. Önceki kitabımda olduğu gibi yine onun editörlüğünden çok memnunum…
BİR FİLM HAYALİ
-Bu çalışmanın Adana futbol tarihi ve edebiyat tarihimize nasıl bir katkı sunmasını bekliyorsunuz?
Ülkemizde maalesef araştırma kitaplarına gerekli desteklerin verilmediğini düşünüyorum. Futbol, edebiyatımızda pek kullanılmayan bir konu. Orhan Kemal futbol sevdalısı olarak özellikle otobiyografik romanları olan; Baba Evi, Avare Yıllar ve Dünya Evi’nde müthiş bir doğallıkla, sadelikle anlatmıştır. Yaşadıklarını ve gördüklerini yazmış olması, o yılların Adana’sının gerçekçi tasviridir. Bana göre bu üç kitap aslında bir film senaryosudur. Benim bu hayalim gerçekleşir mi bilmiyorum.
-Kitabınızda çok başarılı Adana takdimi okuyoruz. Orhan Kemal'in futbol sevgisine nasıl bir etkisi olmuştur?
Merak olmadan, sorgulama yapmadan bir konuyu araştırmazsınız. Bu anlamda Adana yakın tarihinin çeşitli açılardan araştırılması ve belgelenmesini önemli buluyorum. Aslında her şehir için yapılmalıdır. Ben Adana özelinden yazıyorum. Kitap okuyucularının kentimizin tarihi mekanlarını, yaşam şartlarını hatta eğlence kültürünü ek bilgi olarak sunmak istedim.
FUTBOLCU ÜCRETLERİ
-Orhan Kemal'in futbolculuğu döneminde Adana'da güçlü bir dayanışma ve futbol tutkusu görülüyor. Günümüze bu açıdan bakarsak neler söylemek istersiniz?
“Spor spor için yapılmalı, menfaat için değil!” denilse de, futbolcunun geçinme ve diğer ihtiyaçları için maddi destek gereklidir. Dünya Evi’nde çok güzel yazmıştır: Umumi kaptanın ‘”Kulüpten iyi, kötü bir şeyler size kulüpten” söylemesi üzerine Genç Adam’ın unutulmaz yanıtı vardır: “ Haftada beş kağıt, bilemedin on kağıt… Sonra?”. Çaresizlik işte budur!
Günümüzde futbolcuların kazandıkları ücretleri yazmaya elim varmaz, müthiş yüksek ücret alıyorlar. Nereden nereye!
-Kitaptaki görsellerin derlenmesi ile ilgili neler söylemek istersiniz?
Görseller, fotoğraf hele tarihi fotoğraflar benim için bir tutku nerdeyse. Arşivimde binlerce yaşam, spor ve çeşitli konularında fotoğraflar mevcut. Çalışmalarımda elbette faydalanıyorum. Zaten, ‘Bir fotoğraf yüz sayfa yazıyı anlatır’a inanan biriyim.
Çeşitli illerde ve Kıbrıs’ta yedi kişisel fotoğraf sergisi açtım. Çok geniş Adana fotoğrafları arşivim var. Onlar benim için çok kıymetli, gereken çalışmalar için hazır bekliyorlar.
M. NEVZAT HIZ KİMDİR?
Adana, Aralık 1958 yılında doğdu. Lütfiye Kısacık İlkokulu, Ziyapaşa Ortaokulu ve Borsa Lisesini bitirdi. Bu sıcak şehrin su kanallarında yüzdü, mahalle sahalarında çok futbol oynadı, yazlık sinemalara gitti.
Ankara Gazi Ün. Diş Hekimliği Fakültesi 1983 mezunu. Evli, Deniz ve Gönenç adında 2 çocuğu var. Adana Numune Hastanesi ve özel muayenehanesinde 34 yıl diş hekimliği yaptıktan sonra emekli oldu. Yaşadığı şehir Adana ile ilgili birçok kitap çalışması bulunmaktadır.
Üyesi olduğu Adana Fotoğraf Adamları Derneği’nde bir süre 2.başkanlık yaptı. 2007 ve 2009 yıllarında Altınkamera Fotoğraf Yarışmasının Siyah/Beyaz Dalında Başarı Ödüllerini kazandı. ‘’Kebapçı Memet’’ adlı kısa filmi ile 2017 Yılı Altınkoza Film Festivalinde 2. olarak “Yaşar Kemal Ödülünü” aldı.
YAYINLANMIŞ ESERLERİ:
1-TARİHİ SPOR FOTOĞRAFLARI İLE ADANA/1920-1950
2-TOROSLARIN SON YÖRÜKLERİ
3-VAN DEPREMİ; ÇADIRKENTLERDEN PORTRELER-Fotoğraf Albümü
4-TARİHİ/ALBÜM FOTOĞRAFLARINDAN ADANA’DA YAŞAM
5-MODERN ADANA
6-ADANA LEZZETLERİ (Berrin Hız ile birlikte)
7-İSTASYONDAN KANALA NAMIK KEMAL MAHALLESİ (Can Göçük ile birlikte)
8- ADANA FUTBOL TARİHİ-I (Ahmet Karataş ile birlikte)
9- ORHAN KEMAL ADANA SÖZLÜĞÜ
