Klinik Psikolog Zümrüt Çetin, Ege Telgraf Web TV’nin canlı yayın konuğu oldu, Radyan programında İbrahim Koçbaş’ın sorularını yanıtladı. Depresyon, Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), çocuklar, ergenlik problemi ve aile içi çatışmalar konusunda yoğunluklu bir çalışma programı olduğunu söyleyen Çetin, “Kişilik bozuklukları da alanlarım arasında” dedi. Ebeveyn yaklaşımları ele alındığında Türkiye’de genel olarak ‘Otoriter anne ve baba durumu’nun ön plana çıktığını söyleyen Çetin, “Bunun yanında danışanlarımda izin verici ebeveyn tutumlarını da gözlemliyorum. İlgisiz anne ve baba tutumu, aşırı koruyucu anne ve baba tutumu da var ancak bizim ülkemizde ‘otoriter olma’ çok daha fazla. Çocuk adına aşırı karar veriliyor, asla onun ne istediğine dikkat edilmiyor. Alınacak herhangi basit bir eşyayı bile ebeveynler seçiyor. Bu durumda doğal olarak ebeveynlerin tutumu karşısında çocuğun özgüveni düşüyor. Aileler tabii ki de bunu kasıtlı olarak yapmıyor. Genel olarak çocuk adına doğru kararları kendisinin vereceğini düşündüğü için bu şekilde davranıyor ancak ileride de çocuk kendi kararlarını tek başına veremez hale geliyor, aileye bağımlı oluyor. Bu sefer ailede kızgınlıklar başlıyor. ‘Neden her şeyi bana soruyorsun’ sözleri yönelse de halbuki bu sadece yetiştirme tarzıyla ilgili bir durum” dedi.

‘SINIRLARI OLMUYOR’

Burada altının çizilmesi gereken konunun ‘ebeveynlerin istemsizce bu tarz yaklaşımları benimsemesi’ olduğunu da sözlerine ekleyen Klinik Psikolog Çetin, “Çocuğu iyi yetiştirme mantığı ile böyle yollar izleniyor ancak ileride farklı psikolojik sorunlara yol açabiliyorlar. Konu ileride gündelik hayata da yansıyor. Örneğin, iş hayata alındığında karar verme mekanizmalarında tıkanıklık yaşandığını gözlemliyoruz. Önlerine herhangi bir karar durumu geldiğinde yine otorite figürü olarak gördüğü kişilere danışma isteği doğuyor. Belki de çok hızlı halledilebilecek bir iş karar verme noktasında daha baskın kişilere başvurulma süreci yüzünden daha çok aksıyor. Bu da doğal olarak iş hayatını olumsuz etkiliyor. Bunun dışında başka sorunlar da oluyor. Bir başka örneğe baktığımızda pek çok anne ve baba “Benim çocuğum ‘Hayır’ demeyi bilmiyor” şikayetiyle de bize başvuruyor. Arkadaşları ne isterse yapıyor, kendi sınırları olmuyor. Aslında bu konunun da altında çocuğa çok fazla otorite uygulandığı görülüyor. Çocukların evde kuzu, dışarıda kurt olması beklenemez. Evde kuzu olan çocuk, dışarıda da kuzu oluyor” dedi. “Bir de ilgisiz aile baba durumu var; çocuğa sadece para veriliyor ve sorunların tümünün bu yolla çözüldüğü düşünülüyor” diyen Çetin, “Bu sefer de çocuk kendini değersiz hissettiği için de depresyona girme ihtimali çok daha fazla oluyor. Yine aileler ilişkideki sorunun nedenini pek çok kez bilmiyor. Çocukla oyun oynanması, vakit geçirilmesi çok önemli. Birçok anne baba günümüz şartları dolayısıyla oyun oynamaya zaman bulamasa da, günde 2 dakika bile kaliteli vakit geçirmek çocuğun psikolojisinde müthiş bir fark yaratıyor. İzin verici anne babalara gelecek olursak… Burada da çocuğa ilk başta her şeyi serbest bırakan, istenilen her şeyi yerine getiren bir ebeveyn modeli gözlemliyoruz. Bu çocuklarda da sınır ve uyum problemi yaşanıyor. Okulda durmuyor, ödevleri yapmak istemiyor… Evde bir sorun yarattığında bile çocuğa uyarı verilmiyor. Bu şekilde davranan anne ve babalar, ileride çocuklarının neden okula gitmek istemediğini ve zarar verici davranışlar sergilediğini gözlemliyor. Ailelerde genellikle, ‘Ben çocuğuma kızar veya uyarı verirse onun özgüveni düşer’ gibi düşüncelere rastlıyoruz. Hâlbuki tam tersi… Eğer çocuklara sınır çizmezseniz, herkes onun isteklerini yapmak zorundaymış gibi hissediyor ve ileride çok daha büyük sorunlar yaşıyor” açıklamalarında bulundu. Son olarak, ‘Aşırı koruyucu anne ve babaları’ da anlatan Çetin, “Ailede yaşanan kaygı durumu nedeniyle çocuğun tek başına bir şey yapmasına izin verilmiyor. Daha sonra gündelik hayatta yalnız kalan çocuk kendini ifade etmede, karşı cins ilişkilerinde olumsuz bir tutum sergiliyor. Çocukların olabildikçe tek başına hareket etmeleri konusunda desteklenmesi lazım ki özgüvenli olsunlar” diye konuştu. Feyaz Tatar / Özel Haber