Nihat AK/EGE TELGRAF- Anayasa Mahkemesi (AYM), Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu'nun 17 maddelik yasanın 16 maddesinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemini bugün esastan görüşecek. Uzmanlar ve hayvanseverler AYM’nin tutarlı, sürdürülebilir ve vicdanlı bir karara imza atmasını istiyor.
‘İPTAL EDİLMELİ!’
AYM Başkanı Kadir Özkaya’ya seslenen Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) İzmir Temsilcisi Esin Önder, “Hayvan hakları savunucusu dostlarımızla birlikte, hayvanların katledilmesinin ön açan 7527 sayılı yasanın iptali için Türkiye genelinde 100 bin imza topladık ve Anayasa Mahkemesi'ne sunduk. Bu yasa, hayvanların ölümüne ve hapsedilmesine olanak tanıdığı için Anayasa'ya aykırıdır. Basın açıklamalarımızda, bu uygulamanın derhal son bulmasını talep ettik. Sokak hayvanlarının “uyutulmasını” içeren bu yasa, ülke genelinde eş zamanlı eylemlerle protesto edilmiştir. Anayasa Mahkemesi’ne, “yaşamdan ve yaşatmaktan yana ol. Bu kan kokan yasayı iptal et” çağrısında bulunduk. Bugün, Anayasa Mahkemesi'nin gündeminde 7527 sayılı yasayla ilgili iptal ve yürürlüğünün durdurulması talepleri var. Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya'nın adalet ve vicdan vurgusuyla, eğer gerçekten vicdanlıysa, bu kanunu iptal etmelidir” dedi.
YOKLARIN KANUNU
Bunca eksiğin sadece kanun yapmakla tamamlanamayacağını vurgulayan Önder, “Kanun üzerinde geniş bir mutabakat sağlanması zorunludur; aksi takdirde olumsuz sonuçlar kaçınılmaz olacaktır. Sokak hayvanları ve hayvan hakları, siyasete malzeme yapılacak bir konu değildir. Sorunların çözümünde merkezi iktidar, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları iş birliği yapmalı ve bilimsel verilere dayanmalıdır. Türkiye genelinde toplatılmak istenen milyonlarca sokak hayvanı varken yalnızca 200-300 bakım evi bulunmaktadır. Yıllarca bu konuya bütçe ayrılmadı ve gerekli altyapılar oluşturulmadı. Dünya standartlarına uygun bakım evleri, veteriner hekimler ve uzman personel yetersizdir. Kısırlaştırma üniteleri eksiktir ve gerekli cerrahi malzemeler bile bulunmamaktadır. Yerel yönetimin bakım evi yapma yer tahsis talebini ilettiğimiz İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar İzmir Şube Müdürlüğü ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın farklı kademeleri topu birbirlerine atıyor. Bizim, görevini bilen ve inisiyatif alabilen bürokratlara ihtiyacımız vardır” diye konuştu.
‘MAĞDURİYET GİDERİLSİN’
Mevcut haliyle kanundan kaynaklı olarak sokak hayvanları ve veteriner hekimlerin büyük bir mağduriyet yaşadığına dikkati çeken Belediye Veteriner Hekimleri Derneği Genel Sekreteri Sinan Okçuoğlu, “2024 Temmuz ayında revize edilen 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'nda, özellikle köpeklerin sokaklardan toplanarak bakım evleri ya da doğal yaşam alanı olarak tasvir edilen barınaklara kapatılması ve bir daha sokağa bırakılmaması emredildi. Aynı yasa, altyapının tamamlanarak 2028 yılı sonunda sokakta hayvan kalmaması konusunda da bir milat koydu. Ancak henüz altyapısı olmayan bine yakın belediyenin bir anda sokaklardaki tüm köpekleri toplayarak bakım evlerine kapatması mümkün değildir. Ayrıca, siyasilerin vermiş olduğu demeçler, gerek yasadan yana gerek yasaya karşı olsun, yapılan açıklamalar özellikle sahipsiz hayvanların yanında veteriner hekimleri de mağdur etmiştir. Bu bağlamda, ayın 7'sinde Anayasa Mahkemesi'nin yasayı mevcut haliyle iptal etmesi, hem sahipsiz hayvanlar açısından yaşanacak mağduriyeti hem de belediyede çalışan veteriner hekimlerin yaşadığı mağduriyeti giderecektir. Umudumuz, sahipsiz hayvanlarla ilgili yaşanan sorunların çözümünde daha makul ve mantıklı çözümler üretilmesi yönündedir” şeklinde konuştu.
‘ÖLDÜRMEK ÇÖZÜM DEĞİL’
Kanunu, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) uygulama açısından gerçekçi ve saha ile uyumlu bir yaklaşım sergilenme yönünden incelemesi gerektiğine vurgu yapan İzmir Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Selim Özkan, “Sadece ‘hayvanları toplayın’ demekle bu iş olmaz. Bunu ‘yarın yapın’ demek, fiziki ve maddi açıdan mümkün değildir. AYM'nin toplantısında, uygulama açısından gerçekçi ve saha ile uyumlu bir yaklaşım benimsenmelidir. Yapılan söylemler ile uygulanan eylemler arasındaki tutarlılık sağlanmalıdır; aksi takdirde bu sorunun altından kalkmak mümkün olmaz.
Mevcut kanundaki gibi hayvanların toplanması isteniyorsa büyük ve küçük olarak ayrılması, yeterli beslenme sağlanması, veteriner hekim, teknik ve yardımcı personel temini de gereklidir. Bu süreç, ciddi bir kaynak gerektirir.
Bugüne kadar bu adımlar atılmadı. Şimdi geriye dönüp suçlamaların bir anlamı yok, önümüze bakmalıyız. Unutmayalım ki, hayvanları öldürmek çözüm değildir. Yok ettiğimizde, doğa boşluğu başka bir hayvanla doldurur. Fransa'daki kedi örneğinde olduğu gibi, kedilerin yok edilmesi farelerin istilasına yol açmıştır. Öldürmekle hiçbir yere varamayız; bu nedenle, uygulanabilir ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmesi gerekmektedir” diye konuştu.
3 ÖNEMLİ SÜREÇ
Planlı ve sürdürülebilir hayvan hakları için topyekun bir seferberliğe ihtiyaç olduğunu dile getiren Başkan Özkan, “Sokak hayvanları sorununu çözmek için büyükşehir ve ilçe belediyeleri, kanunda belirtilen bütçelerini kullanarak altyapı ve personel eksikliklerini gidermeleri amacıyla belirli bir süre tanınmalıdır. Bu süreç boyunca, belediyelerin eksikliklerini düzenli olarak kontrol etmek önemlidir. Etkin bir kısırlaştırma programı uygulanmalı ve bu program, sokak hayvanlarının kontrolsüz üremesini önlemek için uzman veteriner hekimler ve teknik personel tarafından sürdürülebilir bir şekilde yürütülmelidir. Ayrıca, her hayvana çip takılması sağlanmalı, bu uygulama kaybolan veya terk edilen hayvanların sahiplerine geri dönmesini kolaylaştıracaktır. Veteriner hekimler ve polislerden oluşan Vetpol ekipleri, kamusal alanlarda sokak hayvanlarının durumunu takip etmeli ve çipli hayvanların tespitini sağlamalıdır. Ev ve iş yerlerinde kedi ve köpek bakımı yapan vatandaşlara ise kentli pati kartı verilerek, bu hayvanların bakımı ile aşıları belediyeler tarafından ücretsiz gerçekleştirilebilir” şeklinde konuştu.
‘SEVGİ ŞİDDET DOĞURMAZ’
Hayvan sevgisini kalkan yaparak etrafa saldırılması yerine hayvanseverliğin gereklerinin yerine getirilmesi gerektiğini belirten Başkan Özkan, “Hayvansever edasıyla belediyelerdeki veteriner hekimlere ve teknik personele emir vermeye kalkanlar var. Aynı zamanda, veteriner hekimlere şiddet uygulayanlar da mevcut. Sözde hayvan hakları savunuculuğu yaparak insan haklarını ihlal edenleri hoş görmemiz mümkün değildir. Veteriner hekimler ve teknik personel, hayvanların yaşaması için var gücüyle çalışıyor. Büyük laflar eden sözde hayvanseverler konu sahiplenmeye geldiğinde maalesef ortada yok. Çokluğuyla övünen hayvansever dernekleri üyelerine sahiplendirme yaptırsın. HAYBİS’e kayıtlarını yaptırsınlar. Bize gelsinler İzmir’deki gönüllü kliniklerimizle birlikte her yıl 5 bin hayvanı kısırlaştıralım. Sokakta sadece yem atmak veya vicdanı rahatlatmakla hayvanseverlik olmaz; sahiplenmek gerekiyor!” dedi.
