MEMDUH GÜNEY-EGE TELGRAF- Son yıllarda iklimsel değişikliklerin yaşanması ve denizlerdeki kirliliğin artması sonucu balık türlerinde ve popülasyonunda farklılar görülüyor. Bazı türlerin sayısı azalırken denizlerimizde yeni balık türleri de görüyor hal böyle olunca da ekolojik sistem zarar görüyor. İklim Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, “Kıyılarımızda balık popülasyonunun azalmasının en temel sebebi aşırı avcılık. Kanunlarımızı dinleyen yok herkes dilediği gibi avlanıyor. Bir diğer sorunumuzda iklim. 2020’den sonra ciddi bir kuraklık dönemine girdik. Yağışlar 2020’de yüzde 10 oranında, 2021’de yüzde 9, 2022’de yüzde 13 oranında eksik yağışlar oldu. Yağışlar eksik yağınca nehirlerden denizlere az su gelmeye başladı. Bunun sonucunda da denizlere az sayıda besleyici element geliyor. Ne kadar çok yağmur yağarsa denizlere o kadar çok besleyici element gelir ve denizlerde o kadar çok balık olur” dedi.
“YAPILAN BARAJLAR BALIKLARIN ÜREMESİNE ZARAR VERİYOR”
Karadeniz Bölgesi’nde nehirlerin ve derelerin üzerine birçok baraj yapıldığını söyleyen Yaşar, “Barajlar enerji sağlıyor ama denizlere gelen gübreyi azaltıyor. Azalttığı zamanda denizlerdeki balık azalıyor. Türkiye’de avlanma konusunda kota konmasını söylediğimiz zamanlar oldu ancak bu hiç dinlenmedi. Şu an 50 bin tonlara düşmüş durumda” ifadelerini kullandı.
“POPÜLASYONDA YÜZDE 32 AZALMA VAR”
Balıkçıların ağların gözeneklerini çok küçülttüğünü altını çizen Yaşar, “Artık hamsi bir kez bile yumurtlamadan avlamaya başladılar. Balık sayısı azalınca Karadenizli balıkçılar güneye indiler. Buradaki çipura ve barbun gibi yatakları tarumar ettiler. Devasa ağları olan balıkçılar bunu denize attıklarında ne var ne yok her şeyi götürüyor. Son yıllarda yüzde 32 oranında azalma yaşandı. Biz bu düşüşü seyrediyoruz” dedi.
“YANLIŞLARA SEYİRCİ KALIYORUZ”
Kıyılarda kanunların uygulanmadığını ifade eden Yaşar, “Balık ağının genişliği önemli bir konu. Ağların gözenekleri 6 milimetreden 9 milimetreye çıksın hamsiler en az bir kere yumurtlasın küçük balıklar aradan kaçsın istedik. Bizim sorunumuz aslında denetlenmemesi. Yapılan yanlış avlama yöntemlerine seyirci kalınıyor. Trol avında ve ağ atmada 6 milim kuralı konulabilir. Devasa ağlar var 400 metre aşağıya inebiliyor. Açık denizlerde bunlar yapılabilir ancak kıyılarda bunu yapmak tehlikeli” diye belirtti.
“KIYI YÖNETİM PLANLARIMIZ EKSİK”
Türkiye Tabiatını Koruma Derneğinin Ayvalık Temsilcisi İklim Değişim Uzmanı Bülent Özgen, denizlerde azalan balık popülasyonunun temel sebeplerinin yaşanan kirlilik ve kıyı yönetim planlarındaki eksiklik olduğunu söyledi. Özgen, “Türkiye’de avlanma yasağı başlıyor daha sonra Yunanistan’da serbest oluyor. Ardından kıyının karşısında yasak başlıyor bizde serbest oluyor. Bu durumda popülasyona etki ediyor. Yaşanan durumun bir nedeni küresel ısınma. Denizlerdeki sıcaklığın artması ülkemizdeki karasularına yeni türlerin gelmesine sebebiyet verirken var olan türlerin sayısına zarar veriyor. Denizde biriken atıkların derin deşarj olması da kirliliği artırıyor. Geçtiğimiz yıllarda kirlilik sonucu denizlerimizde müsilajı gördük. Denizde sıcak suyu sevmeyen balıklarımız da toplu halde göç etmeye başlıyor. Beklenilen soğuk havanın ve kar yağışının olmaması bu balıkların denizlerimizden gitmesine sebep oluyor” diye konuştu.
