Google, yapay zekayı sadece insanlar için değil, denizlerin en zeki canlılarından biri olan yunuslar için de kullanma yolunda önemli bir adım attı. Donanım Haber'de yer alan habere göre; Şirket, yunusların karmaşık iletişim biçimlerini çözmeye yardımcı olabilecek bir yapay zeka modeli geliştirdi. Bu yeni teknoloji, bilim insanlarının yunusların sesli iletişimini anlamalarına katkı sağlayacak ve belki de bizlerin ne söylediklerini çözmemizi mümkün kılacak.
DolphinGemma: Yunusların Dilini Çözme Yolunda Yeni Bir Adım
Google’ın geliştirdiği bu yeni yapay zeka modelinin adı DolphinGemma. DolphinGemma, aslında insan dilini anlamak için tasarlanmış büyük dil modellerinin (LLM) bir uzantısı. Fakat burada sesli veriyle çalışan bir model oluşturuldu. Ses girişini alarak, bu sesi bir sonraki tahminle dönüştüren bu model, sesleri “token”lara çevirerek işlemekte. Böylece, yunusların karmaşık sesli ifadeleri analiz edilerek bir anlam yapısına dönüştürülebilecek.
DolphinGemma, aynı zamanda bir araştırma aracı olmanın ötesinde, taşınabilir ve mobil kullanıma uygun bir model olarak tasarlandı. Google’ın açıklamalarına göre, model yaklaşık 400 milyon parametreye sahip. Bu da onu klasik büyük dil modellerine kıyasla daha küçük fakat sualtı araştırmalarında verimli bir şekilde kullanılabilir kılıyor.
Wild Dolphin Project ile İş Birliği: Yunusların Ses Arşivi Üzerinden Eğitim
Bu devrim niteliğindeki yapay zeka projesi, 1985 yılından bu yana Atlantik benekli yunusları inceleyen Wild Dolphin Project (WDP) ile yapılan iş birliği sayesinde hayat buldu. WDP, yunusların birbirleriyle kurdukları iletişimi daha iyi anlamak için yıllardır çok sayıda ses kaydı topluyor. Bu kayıtlar, yunusların tıklama ve ıslık gibi farklı seslerle sosyal etkileşim kurduğunu gösteriyor. Ancak bilim insanları, bu seslerin gerçekten bir dil oluşturup oluşturmadığını hâlâ keşfetmeye çalışıyor.
Yunusların, özellikle sosyal etkileşimlerde kullandığı sesler, bazı bilimsel araştırmalara göre belirli yapıları barındırıyor. Örneğin, yunusların birbirlerini bulmak için kullandığı "imza ıslıkları" ve kavga sırasında duyulan "ciyaklama" benzeri sesler, bu iletişimin daha düzenli ve anlamlı olabileceğine işaret ediyor. Ancak bu seslerin tam anlamıyla bir dil olup olmadığını belirlemek ise hâlâ büyük bir bilinmeyen.
CHAT Teknolojisi ile Entegre Çalışan DolphinGemma
Google’ın geliştirdiği DolphinGemma, sadece bir yapay zeka modelinden ibaret değil. Model, aynı zamanda WDP’nin sualtı araştırmalarında kullandığı CHAT (Cetacean Hearing Augmentation Telemetry) adlı cihaza entegre edilecek şekilde tasarlandı. CHAT cihazı, yunusların sesli ifadelerini analiz etmekle kalmayıp, aynı zamanda yapay yunus sesleri üreterek onlara çeşitli nesneleri tanıttığı bir sistem olarak görev yapıyor.
Bu cihaz, 2025 yaz sezonunda Pixel 9 ile güncellenerek daha da gelişmiş özelliklere sahip olacak. Yeni cihaz, derin öğrenme algoritmalarını ve ses tanıma sistemlerini aynı anda çalıştırarak, yunusların doğal seslerini daha doğru bir şekilde analiz etme yeteneğine sahip olacak. Ancak şu an için DolphinGemma'nın doğrudan yunuslarla konuşmaya başlaması beklenmiyor. İki teknoloji paralel bir şekilde ilerliyor ve birbirini tamamlayan özellikler sunuyor.
Yapay Zeka ve Gelecekte Yunuslarla İletişim
DolphinGemma ile geliştirilen yapay zeka modeli, yunusların karmaşık seslerini anlamamıza bir adım daha yaklaşmamızı sağlıyor. Bu çığır açıcı teknoloji, gelecekte yunuslarla daha etkili bir iletişim kurmamıza yardımcı olabilir. Google, yaz aylarında bu modelin tüm araştırmacılara açılacağını duyurdu. Böylece, bu yenilikçi çalışma, denizlerin derinliklerindeki zeki canlılarla insan arasında daha güçlü bir bağ kurmaya olanak tanıyabilir.
