İsrail'de, hükümetin Ultra-Ortodoks Yahudilere (Harediler) askerlik muafiyeti getirmeye yönelik yeni yasa tasarısının ardından, orduya katılan yedek asker sayısında belirgin bir azalma yaşanıyor. İsrail basını, son haftalarda Gazze ve Lübnan'daki cephelerdeki operasyonel kararları etkileyen bu düşüşün, yüzde 15 ila 25 oranlarında olduğunu bildiriyor.
YEDEK ASKER SAYISINDAKİ DÜŞÜŞÜN NEDENLERİ
Yediot Ahronot gazetesinin haberine göre, yedek asker sayısındaki azalma, özellikle Haredilere yönelik askerlik muafiyeti yasasının sunulmasının ardından hızlandı. Bunun yanı sıra, askerlerin artan yorgunluk ve bitkinlik haliyle de ilgili olduğu belirtiliyor. 2025 yılına kadar devam etmesi beklenen yedek askerlik uygulaması da bu durumu etkileyen faktörler arasında yer alıyor.
GÜVENLİK KAYGILARI ARTIYOR
İsrail güvenlik yetkilileri, yedek asker sayısındaki azalmadan duydukları endişeyi dile getiriyor. Bir üst düzey güvenlik görevlisi, "gelecek yıl en az 100 gün görev yapmak zorunda kalacak olan yedek askerlerin sayısının artması bekleniyor" şeklinde bir açıklama yaptı.
YASA TASARISI VE TOPLUMSAL GERİLİM
Uluslararası yasal zemin açısından ise, İsrail Yüksek Mahkemesi, geçtiğimiz yıl Ultra-Ortodoks Yahudi erkeklerinin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına karar vermişti. Mahkeme, askere alınmayanların kamu tarafından finanse edilen sosyal yardım ve eğitim yardımlarından yararlanamayacaklarını belirtmişti. Bu kararın ardından, hükümetin her yıl yaklaşık 60 bin Haredinin askerlikten muafiyetini sağlayacak yeni bir yasa tasarısı çıkarması bekleniyor.
HAREDİLERİN GÖRÜŞÜ VE DİNİ GEREKÇELER
Çoğu Haredi, dini gerekçelerle askere gitmeyi reddediyor. İsrail'de, nüfusun yaklaşık yüzde 12'sini oluşturan bu topluluk, askerlik hizmetinin, inançlarına uygun şekilde yaşamamalarına neden olacağı gerekçesiyle orduda hizmet etmiyor. Laik Yahudilerle, birçok konuda ciddi görüş ayrılıkları bulunan Harediler, toplumun geri kalanına entegre olmayı da reddediyorlar.
ZORUNLU ASKERLİK VE HAREDİLERİN DURUMU
İsrail'de kadınlar ve erkekler için zorunlu askerlik hizmeti üç yıl sürerken, Harediler, 26 yaşına kadar Tevrat kurslarında eğitim alarak askerlikten muaf tutuluyorlar. Ancak, Haredi partiler, "Tevrat eğitiminin temel hak olduğu" yönünde bir kanun çıkararak, bu kesimin askerlikten muafiyetini yasal güvence altına almak istiyor.
