Nihat AK/EGE TELGRAF- Global ve ulusal piyasalardaki ani değişimler, ABD Başkanı Donald Trump'ın açıklamalarıyla hız kazanırken, yatırımcılar ve şirketler için zorlu bir oyun alanı yaratıyor. Karar vericiler, bu belirsizlik içinde yanıt ararken reel sektörde esnek stratejilere duyulan ihtiyaç hiç olmadığı kadar büyük. Uzmanlar, ekonomik istikrarı sağlamak adına, küresel etkileşimleri doğru okumanın ve geleceğe yönelik sağlam adımlar atmanın önemini vurguluyor.
DOMİNO ETKİSİ
ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamalarının piyasalar üzerinde yarattığı etkilerin, gücün ve politik kararların ekonomik denklemlerde ne denli önemli bir rol oynadığını gözler önüne serdiğini vurgulayan gazeteci Alaattin Kılıç, “ABD Başkanı Donald Trump'ın açıklamaları altın, döviz ve borsa gibi önemli ekonomik göstergeler üzerinde tartışmasız bir etkiye sahip. Bu etkileşim, Türkiye ve dünya ekonomisinin ne kadar birbirine bağlı olduğunun belirgin bir göstergesi. Güçlü ülkelerin ekonomileri diğer ülke ekonomileri ve uluslararası piyasalara domino etkisi yapıyor. Uluslararası ticari ilişkiler, yatırım kararları ve ekonomik güven gibi unsurlar, liderler tarafından yapılan açıklamalarla şekillenebiliyor. Trump gibi liderlerin ekonomik politikaları ve stratejileri, küresel ekonomide dalgalanmalara neden oluyor. Türkiye ve diğer ülkeler, bu dalgalanmalardan doğrudan veya dolaylı olarak etkileniyor. Ülkeler, şirketler ve kişisel yatırımcılar bu tür değişkenliklere hazırlıklı olmalı ve esnek stratejiler geliştirmelidir” dedi. ABD, Avrupa, Çin, Rusya, Hindistan ve diğer ekonomik bloklardan gelen ataklardan olumsuz etkilenmemek için izlemesi gereken stratejilere değinen Kılıç, “Dünya ekonomisinin giderek daha karmaşık ve birbirine bağlı hale geldiği günümüzde, bu denklemi doğru anlamak ve hazırlıklı olmak büyük önem taşıyor. İlk olarak, ekonomik bağımsızlığı güçlendirecek politikalar geliştirilmelidir. Özellikle kritik sektörlerde kendi kendine yetebilmek, dış etkilere karşı daha dirençli olunmasını sağlar. Bunun için yerli üretim teşvik etmeli ve stratejik sanayiler desteklenmelidir. İkinci olarak, uluslararası ilişkilerde dengeli ve çok taraflı bir yaklaşım benimsemek de önemli. Ticaret anlaşmaları ve diplomatik ilişkiler aracılığıyla farklı bloklarla iş birliği yaparak, olası ekonomik çatışmalardan korunabilirsiniz. Bu hem ekonomik hem de siyasi açıdan istikrarı sağlamak için kritik bir adım olur. Öte yandan, ekonomik çeşitlendirme stratejileri uygulamak gereklidir. Sadece belirli pazarlara veya ürünlere odaklanmak yerine, farklı coğrafi bölgelerde ve sektörlerde yer almak, risklerin daha iyi yönetilmesine yardımcı olur” ifadelerini kullandı.
OYUNUN YENİ ADI
Dünya genelinde "tek adam" veya "güçlü lider" rejimi giderek yaygınlaşırken, ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetim tarzının da bu trendle uyumlu olduğuna dikkati çeken Ege Finans Derneği kurucularından ekonomist Prof. Dr. Coşkun Küçüközmen, “Rusya, Çin ve Hindistan gibi ülkeler güçlü ekonomilerle liderlik ederken, Trump'ın da benzer bir yaklaşım benimsemesi şaşırtıcı değil. Göreve gelirken, devletin verimsiz yapısını değiştireceğini vaat eden Trump, her alanda etkin olmaya çalışacağının işaretini önceden verdi. ABD, Birleşmiş Milletler ve NATO gibi kuruluşları savaş korkusu salarak, komünizm ve Doğu Bloku tehlikesinden korunma kalkanı olarak sevgili Trump, sevgili Amerika, bunları sen kurdun. Bu şemsiyenin altına insanları topladın. ‘Siz de para yatırın, yoksa çekilirim, sizi kaderinizle baş başa bırakırım’ deme lüksünüz yok. Kimse bu argümanı yüksek sesle tartışmazken, Trump kendine hak gördüğü bu politikalarını sürdürüyor. Trump'ın, tarifeler ve ticaret savaşlarından geri adım atacağı beklenmiyor. Bu süreç yıllar sürebilir; oyunun yeni adı bu” dedi.
‘DİKKATLE YAKLAŞILMALI’
Manipülasyon ve spekülasyonların ekonominin ciddi argümanlarından olduğunu vurgulayan Küçüközmen, “Altın, kritik mineraller ve metallerin fiyatlarındaki dalgalanmalar masum değil. Trump'ın yapacağı açıklamalar genellikle piyasalarda hızlı tepkilere yol açıyor. Bu piyasada ciddi manipülasyon ve spekülasyonlar mevcut. Trump'ın bugün ya da yarın ne söyleyeceğini ben bilmiyorum, ancak muhtemelen yakın çevresi bunu biliyordur. Bazı emsal teşkil eden göstergeler ve karine dediğimiz ipuçları bu durumu işaret edebilir.
Örneğin, Trump göreve gelmeden önce kripto para, özellikle Bitcoin alımlarında büyük bir hareketlenme yaşandı. Trump'ın göreve gelmesiyle Bitcoin fiyatları ani bir yükselişe geçti ve bu dönemde düşük fiyattan alınan Bitcoin'ler satılarak büyük kar elde edildi. Bu, piyasa manipülasyonu ve spekülasyonu ile doğrudan bağlantılı bir durum. Yapay zeka çağında, yüksek frekanslı ve algoritmik işlemler sayesinde insan sezgisi ve kararının sisteme giremeyeceği bir hızla, finansal piyasalar anında tepki vererek milyarlarca dolarlık işlemler gerçekleştiriyor. Kurumlar, kuruluşlar ve yatırımcılar bu süreçte bildiğini okuyabilir. Bu da onları işin niteliğine göre ya kaynak sıkıntısı ve maliyet artışıyla sistem dışında bırakabilir ya da akıllıca bir hamleyle başarıya ulaştırabilir. Bu yüzden, Trump'ın her açıklamasına dikkatle yaklaşmak gerekiyor” diye konuştu.
‘FARKINDA OLUNMALI’
Küresel ekonominin gerekliliklerinin saniyeler içinde gösterdiği değişime uygun stratejiler belirlemenin önemini vurgulayan Küçüközmen, “Türkiye, küresel güçler arasında önemli bir aktör olarak yer almaktadır ve bu konumun bilincinde olup stratejik hareket etmelidir. Ev yapımı politikaların ötesine geçerek, global standartlara uyum sağlamak kritik öneme sahiptir. Türkiye ekonomisinin karar vericileri, uluslararası gelişmeleri dikkatle analiz etmeli ve uygun stratejiler geliştirmelidir. Tıpkı bir takım sporunda olduğu gibi, karşı hamlelere hazır olmalı ve gerektiğinde oyuncu ile birlikte taktik de değiştirebilmeli. Türkiye’nin başarısı, nitelikli devlet adamlarının doğru ekonomik ve politik kararlar almasıyla mümkündür” şeklinde konuştu.
