İzmir'in geleneği haline gelen gevrek, kumru ve boyoz tehlike altında. Geçimini elde ettikleri günlük gelirle sağlayan sokak simitçileri ile boyoz ve türevi unlu mamuller ile pide gibi gıda ürünleri satarak para kazanan pastane ve fırın gibi işletmeler, kepenk indiriyor. Getirilen yeni korona virüs tedbirleri nedeniyle iflasın eşiğine gelen binlerce esnaf ve 200’ü aşkın sokak simitçisi, pandeminin etkisini artırmasıyla birlikte, kara kara bu kış mevsimi ne yapacağını düşünmeye başladı. Ege Telgraf'a konuşan İzmir Pide Gevrek İmalatçıları ve Benzerleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Şükrü Erişen, korona virüs tedbirleriyle birlikte esnafın zorlu günler geçirmeye başladığını belirterek, "Tezgahlarımız tek tek kapanıyor, simitçiler isyanda. Fırınlarımız yine açık ama getirilen son sokağa çıkma yasakları ve saat sınırlamaları bizi dolaylı da olsa etkiledi. İnsanlar her şeyden önce korkudan dışarı çıkamıyor. Fırını olan esnaftan ziyade dışarıda, sokakta iş yapan arkadaşlarımız oldukça zor durumdalar. Vatandaşın tam sabah gevrek, boyoz alacağı saatte yasak var. Camekanlar ve gevrekçiler kapalı, vatandaş da evinde. Vatandaş dışarıya çıkmayınca biz nasıl iş yapalım ki? Sokak simitçilerimiz aslında hepsi birer seyyar satıcı. Sonuçta ellerinde bir meslekleri yok, işleri olmadığından ötürü gevrek satıyorlar. Sabit gelirleri, maaşları, sigortaları ya da birikimleri yok, devletten hiçbir şekilde destek almıyorlar. Ellerindeki tek sermayesi o camekanları, geçimini oradan sağlıyorlar. Hepsi de günlük kazandığını harcayan insanlar. İşleri zaten kötüydü. Biz oda olarak daha camekanların kiralarını toplayamıyoruz. Kiramızı ödeyemiyoruz, ancak karnımızı doyuracak kadar para kazanabiliyoruz diyorlar. Onlar da haklı. Simit, boyoz aldıkları fırınlara dahi para ödeyemiyorlar. İzmir genelinde odamıza bağlı 200 kadar camekanlı seyyar simit satıcısı varken, bunun şu anda 100 kadarı, yani neredeyse yarısı ya kapattı, ya da iş yapmıyor, gelip tezgahını açmıyor. Yarısı kapalı ama kalan yarısı da eskisi gibi düzgün iş yapamıyor, geliri düştü. Geçmişte işlek noktalarda güzel iş yapan, iyi kazanç elde eden simitçilerin bile geliri bugün yüzde 50 hatta yüzde 60 oranında düştü. Hele ki şimdi yeni yasaklar konuşulmaya başlandı. Eğer tedbirler arttırılırsa durum daha vahim bir noktaya gelecek" dedi..

‘GİDİŞAT İYİ DEĞİL’

Oda Başkanı Erişen fırın, kafeterya ve pastane gibi esnaf cephesinde de gidişatın iyi olmadığını söyledi ve şunları dile getirdi: "Esnaflık yapan üyelerimizin de durumu hiç iyi değil. Aynı şekilde simitçiler gibi gelir kayıpları yarıya ulaşmış vaziyette. Fırın sahibi ya da pastaneciler masaları kaldırdı. Masa servisleri bitti, sadece gel al ve paket servis şeklinde çalışıyorlar. Bu işletmeciler zaten esas parayı masalarda sattıkları çay, kahve gibi içecekler ile kazanıyordu. Şimdi o imkan da kalkınca tüm personeli zor durumda kaldı. Şu anda bu tarz işletmelerde ya personeller işten çıkartıldı, ya da eleman eksiltildi. Çünkü işleri azaldı, o eski yoğunluk bitti. 15-20 masası olan işletmeler fazladan 4-5 eleman alırken, şimdi o insanlar ya işsiz ya da evde oturuyor. Personelin de morali bozuk. Henüz devletten bir destek açıklaması gelmedi. Biz artık ciddi bir yardım bekliyoruz. İzmir'de kapatan fırınların sayısı her geçen gün artıyor. Sokak simitçilerinin sayısı gittikçe azalıyor. Yeni açılan ya da eski fırınları devralan işletmeler de bir iki ay iş yaptıktan sonra iflas ediyor, tutunamıyor. Bir ümitle yeni iş kuran esnaf da tek tek kapatıyor. Sadece biz değil, Pastacılar Odası'na, Fırıncılar Odası'na kayıtlı esnafların da durumu aynı. Yakında yasaklar başlayacak, esas sıkıntı o zaman kapıya dayanacak. İster istemez sirkülasyon düşecek. İnsanlar evinden çıkamıyor ki, nasıl gelip alışveriş yapsın. Hal böyle olunca açık bile olsak, üretimi düşüreceğiz. Maliyetler zaten git gide yükseliyor. Geçen sene Aralık ayına göre üretim giderlerimiz yüzde 80 ile yüzde 120 oranında arttı. Uzun süredir boyoz ve simit fiyatlarına zam da yapmadık. O da bir çözüm değil. Bu sefer işlerimiz düşüyor, vatandaş kabul etmiyor. Her şey zincirleme gidiyor. Üretim düşüyor, iş düşüyor, personel alamıyoruz, işsizlik artıyor. Devletin de işi zor ama esnaf camiasının tamamı destek bekliyor. Yaşadığımız bu pandemi bir afet durumudur. Acil bir durum söz konusu. Eğer devletin imkanı varsa esnafa ve sokak simitçilerine sahip çıkması lazım." Erman Şentürk / Özel Haber