Yaşanan korona virüs salgınından sonra en çok etkilenen sektörlerden biri de otel ve konaklama sektörü oldu. TÜROFED Başkan Yardımcısı ve Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler ve İzmir Otel Pansiyon ve İşçileri Odası Başkanı Mehmet Gönen “Bir elin parmağını geçmeyecek kadar otel açık kaldı. Ekonominin geleceğini tahayyül edemiyoruz “ dedi. Virüs salgını nedeniyle turizm ve oteller açısından gelecek zamanı hesaplayamadıklarını, salgının mayıs ayının sonunda Türkiye’de bitse dahi dünya genelinde sürmesinin sektör açısından büyük bir problem olduğunu belirten TÜROFED Başkan Yardımcısı ve Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, kent ekonomisinin yüzde 9.5 ‘inin yalnızca oteller tarafından karşılandığını ve yan sektörler ile bu rakamın yüzde 16’ya ulaştığını belirtti. Turizm ve otellerin geleceğine dair değerlendirmelerde bulunan İşler,“ 3 ay sonramızın ne olacağını hiç kimse bilmiyor. Bunu yalnız turizmci değil aslında Türkiye ve dünya bilmiyor. Fakat iyi senaryoda tahminimiz Mayıs sonu bu sorunun bitecek olması. Bizde bitse bile salgın Avrupa pazarında bitmediyse bu işin tek bacağı kısa kalmış oluyor. Rusya ve İngiltere’de yine devam ediyorsa bizim için risk var. Uçaklara binmez ve gelemezler. Bu bağlamda Türkiye’de değişmesi çok önemli değil. Çin’de sorun bitti ama. Çin normalleşti mi? Çin’e seyahat var mı? Dünya genelinde bitmeli elbette ama bizim için başta Avrupa ve Rusya’da bitmesi gerekiyor. Mayıs sonu bitecek diyoruz, en iyi senaryo bu” dedi.

‘54 YAN SEKTÖR DAHA’

İzmir’de tüm otellerin kapandığını ve kapanan otellerin yanında 54 yan sektörün daha ekonomik anlamda büyük olumsuzluk yaşadığını belirten İşler, yaraların sarılma sürecinin sancılı olacağını belirtti. İşler, “Bu kadar büyük tesisleri ve 54 tane beslediği diğer sektörleri olumsuz etkileyecek. Salgının geçmesinin Temmuz ayını bulduğu bir senaryoda, bütün ümitler bir sonraki seneye kalır. Bir elin parmağını geçmeyecek sayıda otel açık kaldı. Gerçekten İzmir’de sadece 5 tane otel açık. Bundan 54 yan sektör daha etkileniyor. Sütçüsü, sebzecisi, peynircisi, taksicisi, restoran sahibi... Olası bir senaryoda süre uzarsa devlet ne kadar ödenek verebilir insanlara? Hazıra dağ dayanmaz” ifadelerini kullandı.

‘KAPANMAYA GİDEBİLİR’

İzmir Otel Pansiyon ve İşçileri Odası Başkanı Mehmet Gönen de otellerin kapanmasıyla pek çok yan sektörün olumsuz etkilendiğini söyledi. Pek çok büyük otelin kapandığının altını çizen Gönen, “Büyük oteller bir bir kapandı. Otellerde istihdam konusunda sıkıntı çekiliyor. Çalışan arkadaşlarımız açısından istihdam konusunda bir destek gerçekleştirilebilir. Salgın başladığında çoğu yeri dezenfekte ettik, maskeler temin ettik ve elimizden geleni yaptık ama insanlar sokağa çıkmıyor. Şuan bir hareketlilik yok. Böyle giderse elbette oteller kapanmaya doğru gidilebilir, umarım bu süreç hızla biter” diye konuştu.

‘300 BİN KİŞİ’

Yalnızca otellerin İzmir ekonomisinde büyük bir yer edindiğini belirten İşler, ayrıca işçi istihdamının da büyük bir sorun olduğunu söyledi. İşler, “İzmir’de ekonominin yüzde 9,5 oteller sağlıyordu. Sadece oteller. Bu durum İzmir ekonomisinin yüzde 9,5‘i kilitlendi demektir. Burada çalışan yüz bin işçi var aynı zamanda bu kadar insanın, işsiz kalması demek oluyor. Ortalama olarak 100 bin kişinin farz edelim bir çocuğu ve bir eşi olsa bu toplam 300 bin kişi demek. Otellerde çalışan ve ailesine bakan 300 bin kişinin istihdamı, bu otellerin işler durumda olması ile alakalı. Buna spacılar, gece kulüpleri, restoranlar, kafe ve beachler dahil değil. Bunlar turizm sektörünün bir paydaşı. Sadece konaklama tesisi olan mevcut oteller için 300 bin kişinin istihdamından bahsediyoruz” dedi.

‘İZMİR EKONOMİSİ KİTLENİR’

Barların, kafeler ve etkilenecek 54 yan sektörün de turizmden faydalandığını söyleyen İşler, “Şirketlerin de katma değerleri var. Çok ciddi rakamlara varan büyük bir yıkıntı var. Tüm bu kalemleri hesabımıza eklersek ekonominin yüzde 16’sının kilitlenmesi demektir. Mesela belediye vergileri alıyor ve ekonomik döngüsünü bu şekilde sağlıyor. Oysa hizmet üreten kitle, ham madde alıyor daha sonra işliyor bunu üretiyor satıyor ve hizmet veriyor. Emlak vergisi veriyor, çöp vergisi veriyor. Üreten insanlar devlete destek veriyor” diye konuştu.

‘MAĞDURİYET VAR’

Ekonomik anlamda destek alırken kredi ‘limitleri’ konusunun otelciler için büyük sorun teşkil ettiğini belirten İşler, işletmelerin yarı personelle çalıştığını ve çalışma saat aralığının düştüğünü belirtti. Devlet ve özel bankalar ile ilgili problemlere değinen İşler,“ Personel sorunu dışında yeni limitler tanıma konusunda süre uzuyor. Mevcut limitler insanlara yetmiyor. 300 bin lira limiti var fakat ihtiyaç olan 700 bin lira oluyor... Limiti az gelenlerin limiti artmıyor. Devlet bankalarının yaptığı desteği özel bankalar yapmıyor. Zaten herkes devletle çalışmıyor. Devlet ile çalışanlar da devlete gidip yeni bir kredi talebinde bulunduğunda da işlemler çok uzun sürdüğü için yani hesabı olanlara bu hizmeti veren devlet bankaları ek hesap açıp limit tanıma konusunda hızlı olamadığı için insanlar mağdur oluyor. Kısacası sahada böyle bir mağduriyet yaşanıyor. Özel bankalar arasında devlet bu desteği vermediği için faiz arttıranlar bile var. Tabi bu yavaşlığın nedeni ise az elemanla çalışılması ile ilgili” dedi. İleriye dönük plan yapılamıyor olmasının ekonomik anlamda en büyük problem olduğunu söyleyen İşler, “Flu kalması buradaki en büyük problem. Üretime geçmeliyiz, üretim için güvenli ortam gerekiyor. Bu nedenle devletin desteği nereye kadar olabilir? Devlet destekleri vermeye çalışıyor ama üretimin olmadığı yerde sabaha kadar para basalım, burada sorun devletin desteğinden öte üretime dönülmesi ve bu 6 aylık süre içerisinde devletin desteğini ciddi anlamda görmek istiyoruz. 6 ay geçtikten sonra zaten biz devletten destek istemeyi bırakalım yaşantımızı nasıl devam ettireceğimize bakalım. Artık 6 aydan sonra karşımıza çıkacak sorun güvenlik, hastane hizmetleri ve gıda problemidir. Bu nedenle en geç haziran ortasına kadar çözülmesini umut ediyoruz” diye konuştu. Rana Beyza Öztürk / Özel Haber