Ansiklopedik tarih salgınlarla dolu. Sebep sonuç denkleminde salgınların ne kadar büyük ve de etkili olduğunu okuyorsunuz. Her salgın bir değişim getirmiş. Kimi siyasi, kimi askeri, kimi sosyal, kim...

Ansiklopedik tarih salgınlarla dolu. Sebep sonuç denkleminde salgınların ne kadar büyük ve de etkili olduğunu okuyorsunuz. Her salgın bir değişim getirmiş. Kimi siyasi, kimi askeri, kimi sosyal, kimi de dini değişimler… Bazı salgınlar da her şeyi değiştirmiş. Araştırmacı gazetecilik yönümle ben de tarihteki “salgın ve değişim” süreçlerine baktım. Antikçağa inmeden Eskiçağ ve Ortaçağ böyle salgın hastalıklar ve değişimlerle dolu. Tarihte değişime sebep olan etkili bir salgın olarak karşımıza ilk çıkan salgın hastalık 250 yılında ortaya çıkıp 270 yılına kadar 20 yıl süren Kıbrıs Vebası. Bu salgının sonucu ne biliyor musunuz; Hristiyanlığın zaferi… İşte size bir büyük salgın daha: ‘Justinian Vebası’.541yılında başlayıp – 750 yılına kadar aralıklarla sürdü. Ölüm sayısı100 milyona ulaştı. Bütün Roma, Avrasya ve Ortadoğu’da etkili oldu. Roma imparatorluğu çökme noktasına geldi. Nüfus azaldı. Tarım ve ekonomi tükendi. Ordu yok sayılabilecek sayılara geriledi. Sonuçta ne mi oldu; tarih sahnesine bu defa Müslümanlar çıktı. Ordusu ve ekonomisi ile gerileyen Doğu Roma, Müslüman ordular karşısında gerilemeye başladı. Bu defa İran Coğrafyasındayız: ‘İran Vebası’… 627 ve 628 yılında sadece bir yılda 100 Bin kişi öldü. 643 yılına gelindiğinde ise Sasaniler hastalıktan kırıldı. Müslümanlar karşısında yenilerek yok oldu. ‘Japon Çiçek Hastalığı’ salgınını da unutmayalım. 735-737 yılları arasında yayılan bu salgın 1 milyon Japon’un canına maloldu. Japon İmparatoru Budizm’e yöneldi. Ülkede Budist tapınaklarının yapılmasına başlandı. Haçlı seferleri ve salgınlar (1096-1291) İslam ve Türk Devletleri üzerine yapılan 9 büyük Haçlı Seferine de bakalım. Bu savaşların tümünde salgınlar hep var. Salgın hastalıklar Haçlı Seferleri boyunca, Orduların kırılmasına, yenilmesine ve gerilemesine sebep olan önemli olaylardandı. Hatta 600 – 700 Bin kişilik dev haçlı orduları 50 kişiye kadar düştü. ‘Kara Ölüm’ adı ile tanınan Yersi nia Pestis Bakterisi yani (veba) 1346-1353 yılları arasında yine 200 milyon insanın ölümüne yol açtı. Ortaya çıkan değişim ise Feodal Sistemin çökmesine, kilisenin otoritesinin kırılmasına ve Ulus Devletlerin doğmasına zemin hazırladı. Özel mülkiyet anlayışı gelişti. Büyük donanmalarla coğrafi keşifler başladı. İnsanlık yeni bir döneme adım attı. Teknolojiye yatırım ve çeşitli icatlarla yeni makineleşme devri başladı. Meksika'da Cocoliztli Salgını (1519-1530). Ölüm sayısı; 25 milyon. Meksika’nın yerli nüfusu 3 milyona kadar düştü. Güney Amerika’nın İspanyollar tarafından işgalini kolaylaştıran salgın olarak tarihe geçti. Birkaç yıl sonra 1532’de, İspanyol Francisco Pizarro tarafından İnka ülkesinin (Peru) işgalinde Avrupa’dan taşınan kızamık ve difteri gibi bulaşıcı hastalıklarla yerli halkın %90’ı hayatını kaybetti. Avrupalıların Güney Avrupa’yı işgali kolaylaştı. *** Çin Vebası (1580-1641) Ölüm sayısı Çin'deki nüfusun % 60’ı. 1580'de Çin’in kuzeyinde ortaya çıkan veba salgını, kıtlık ve çekirge istilalarıyla birlikte Pekin'e ve Güney Çin'e yayıldı. İtalyan Vebası (1629-1631) Ölüm sayısı: 280 bin. Londra Büyük Vebası (1665-1666) Ölüm sayısı 100 bin. Napolyon’un Moskova Seferi Tifüs Salgını (1812-1856) 500 bin asker öldü. Sonra… İspanyol Gribi… Onun da sonuçlarını biliyorsunuz. Ve Kovid 19 Salgını… Şimdiden hayatımızı değiştiren bu salgın, acılarıyla etkisini sürdürmeye devam ediyor… Bakalım ne gibi değişimler bizi bekliyor… Dijital dünyaya mı geçeceğiz yoksa kendimizden mi geçeceğiz göreceğiz.