Sosyal Güvenlik Kurumu’nda aylıkların durdurulması uzunca bir süredir uygulama olarak var. Doğru aylık bağlamayan, hata yapan, bu hata sonucu aylık bağlayan Sosyal Güvenlik Kurumu yıllar sonra çıkıp y...

Sosyal Güvenlik Kurumu’nda aylıkların durdurulması uzunca bir süredir uygulama olarak var. Doğru aylık bağlamayan, hata yapan, bu hata sonucu aylık bağlayan Sosyal Güvenlik Kurumu yıllar sonra çıkıp yanlış aylık bağlamışız deyip aylığı durduruyor. Sadece durdurmakla kalmıyor bugüne kadar ödediği aylıkları da geri istiyor. Son yapılan değişiklik ile artık aylıkları durdurma ve yeniden bağlama konusunda yayınladığı yönetmelikle artık biraz daha insaflı davranıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yayınladığı 5.12.2017 tarihli Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ile artık herkesin aylığını tamamen iptal etmiyor. Durdursa bile eğer şartlar uygunsa tekrar bağlıyor. Gelin bu şartlara yönetmelikten de alıntılar yaparak kısaca bakalım. Sosyal Sigortalar İşlemleri Yönetmeliğinin geçici 35’inci maddesinin birinci fıkrasına göre; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Kanuna veya ilgili sosyal güvenlik kanunlarına göre aylık bağlanmış olanlardan, tahsis talep veya ölüm tarihi itibariyle ilgili kanunlarında öngörülen aylık bağlama koşullarından prim ödeme gün sayısı şartının sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanmayan nedenlerle yerine gelmediği daha sonra anlaşılanların eksik hizmet süreleri; (a) Kanuna veya 3201 sayılı Kanuna göre borçlanılacak süresi olanlar, borçlanma talep tarihinde Kanunun 82. maddesine göre tespit edilecek prime esas günlük kazanç alt sınırı üzerinden eksik hizmet süresi kadar borçlandırılmak, (b) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında borçlanılacak süresi olmayanlar ile borçlanılacak süreleriyle eksik hizmet süresini tamamlamayanlardan; tahsis talep tarihi ile yersiz ödemenin tespit edildiği tarih arasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalılığı bulunanların eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadar hizmet verilmek, (c) Birinci fıkranın (a) ve (b) bendi kapsamında süresi olmayanlardan; isteğe bağlı,2925 sayılı Kanuna tabi, Kanunun ek 5’inci maddesi ile ek 9’uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki sigortalılıkları tahsis talep tarihi itibariyle aylığa hak kazanmaları nedeniyle sona erenlere, eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadar belirtilen kapsamdaki sigortalılıkları devam ettirilmek, suretiyle tamamlatılır.” hükmüne amirdir demektedir. Diyelim emekli oldunuz ve bir süre sonra aylığınız durduruldu ve durdurulma sebebi sizin kasıtlı kusurlu davranışınızdan kaynaklanmıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu prim gününüz eksik bu nedenle durdurduk dedi. Artık çözümü Sosyal Sigortalar İşlemleri Yönetmeliği geçici 35.madde de bulunuyor. Eksik günleriniz ile durdurulan aylığınızı tekrar bağlatabilirsiniz. Peki eksik prim günleri nasıl tamamlanacak? Bu sorunun cevabı da yani eksik günlerin nasıl tamamlanacağı 6/11/2018 tarihinde yayınlanan 2018/38 sayılı genelgenin içinde yazıyor. Bu genelgeye göre emekliliği durdurulan sigortalının; a) Borçlanma yaparak b) Hizmet kazandırma ile eksik prim günleri tamamlanabiliyor. Bu genelge de borçlanma süreleri sadece gün sayısı olarak emeklilik hesabınıza eklenirken, hizmet kazandırılan süreler ise gün ve kazanç olarak emeklilik hesabınıza ekleniyor. Diyelim borçlanma ve hizmet kazandırma yapıldı, çıkan borçlanma rakamını veya hizmet kazandırma rakamını peşinen siz ödeyebilirsiniz ya da tekrar bağlanan aylığınızdan kesilerek Sosyal Güvenlik Kurumu tahsil eder. EKSİK HİZMET SÜRELERİ Emeklilik için yeterli gün sayınız Sosyal Güvenlik Kurumu’nun iptali ile eksildiyse borçlanma hakkınız varsa eksik günü emeklilik tarihinde borçlanma yapılmış gibi kurum prim günlerinize ekliyor. Doğum, askerlik, yurt dışı borçlanma, avukat staj gibi tüm borçlanmalar dahil edilebiliyor. Kaç gününüz eksildiyse o kadar gün satın alınarak prim günlerinize ekleniyor. Borçlanma tutarı borçlanma talebinde bulundukları tarihte 5510 Sayılı Kanunun 82.maddesine göre prime esas kazancın alt sınırının yüzde 32’si üzerinden hesaplanıyor. Örneğin, 25/05/1988 tarihinde ilk kez sigortalı olan Soner Bey’in 5300 gün üzerinden 14/10/2013 tarihinde emekli aylığı bağlanmıştır. Soner Bey’in 2/5/2018 tarihinde 320 günü çakışma nedeniyle iptal olmuş ve emekli aylığı durdurulmuştur. Ahmet Bey’in askerlik borçlanması talebi ile 320 gün askerlik borçlanması yaptırılarak prim günü SSİY Geçici 35 (A) ile tamamlatılacak ve aylığı yeniden başlatılacaktır. PRİM GÜNÜNÜN TAMAMLATILMASI Emekli aylığı bağlandıktan sonra; *SSK (4a) kapsamında SGDP ile çalışması olanlar, *Kendi adına tarımsal faaliyeti bulunanlar, *Bağ-Kur kapsamında faaliyeti devam edenler için hizmet kaydı oluşturulacak ve eksik prim günü tamamlatılacaktır. Eksik hizmet süreleri her ay için 30 güne tamamlatılarak prim günü eksiği giderilecektir. Örneğin,14/09/1992 tarihinde sigortalılığı başlatılan Meltem Hanım 02/04/2016 tarihinde 5600 gün ile emekli aylığı bağlanmıştır. 2017 yılında isim benzerliği nedeniyle başka bir sigortalı ile toplam 200 prim gününün karıştığı tespit edilmiştir. Borçlanma süresi olmayan Meltem Hanım’ın emeklilik sonrası SGDP’li olarak 2 yıl süren çalışması olduğu için kendisine 200 gün ek hizmet süresi verilecektir. Meltem Hanım’ın her ay için otuz gün çalışması olmasa da ayda beş günde çalışsa 30 güne tamamlayarak hizmet süresi verilecektir. İsteğe bağlı öderken prim gün sayısı tamamlandığı için veya emekli olduğu için isteğe bağlı prim ödemesini durdurulanların emekliliği iptal olursa eksik gün kadar isteğe bağlı prim gün sayısı tahakkuk ettirilecektir. Verilen prim ödeme gün sayısı ve kazanç sigortalının emeklilik sürelerine eklenecektir. Burada önemli olan son statünün isteğe bağlı olmasıdır. Burada isteğe bağlı prim ödemesi tutarı hesaplanırken talep tarihinde yürürlükte olan prime esas günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplama yapılarak ek süre verilecektir. Ayrıca vergiden muaf isteğe bağlı kadın sigortalılar da emekli aylıkları durdurulursa son statüleri vergiden muaf isteğe bağlı ise ek hizmet süresi kendilerine verilecektir. EK 5 sigortadan prim yatıranlar için de ek hizmet verilerek eksik prim günleri tamamlatılacaktır. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun tüm iptal ettiği emekliliklerde çözüm üretmesi emekliyi mağdur etmemesi gerekir. Kimse emekliliği geldiğinde zorla emekli olmuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu tüm araştırmaları yapıp doğru aylığı bağlamakla mükellefken yıllar sonra geriye doğru birikmiş aylık istemek kötü niyetli ve kusurlu bir davranıştır. Bu nedenle 5510 sayılı Kanun’un 96.maddesinde yer alan kusur deyimi ancak kurum için kullanılabilir. Sigortalının tek kusuru yıllarca prim ödemek ve emekli olduğunda asgari yaşam için gerekli geliri elde edememesine rağmen talepte bulunmamasıdır. Sağlıkla kalın…