Bugünlerde birçok kişinin şikayet konusu mobbing üzerine yoğunlaşıyor.
İngilizce tanımı, yasal olmayan biçimde şiddet uygulama anlamındadır. Mobbing, psikolojik şiddet, kuşatma, saldırma, rahatsız et...
Bugünlerde birçok kişinin şikayet konusu mobbing üzerine yoğunlaşıyor.
İngilizce tanımı, yasal olmayan biçimde şiddet uygulama anlamındadır. Mobbing, psikolojik şiddet, kuşatma, saldırma, rahatsız etme veya sıkıntı verme anlamına gelmektedir. Ülkemizde kamu ve özel sektör çalışanları mobbing uygulamasından nasibini almış, almaya devam ediyor.
Özellikle kamuda baskıcı tutumlar üst yönetim ve orta kademe yöneticiler tarafından sistematik şekilde sürdürülmesi karşısında yetkili sendikalar her ne kadar eylem yapsa bile, mobbing yapanların ödüllendirildiği sistem de karşımıza çıkıyor.
Dünya kapitalizmle birlikte çalışma hayatında küreselleşen yapıya büründüğünde, rekabetçi piyasalar da pazardan büyük pay alma uğruna sistematik mobbing devreye alınıyor.
Mobbing kendi içinde üç tür halinde karşımıza çıkıyor:
a.) Yatay, aynı statüdeki kişilerin arasında.
b.) Dikey, üst yöneticinin bir alt yöneticiye.
c.) Dolaylı, astın üstüne karşı tuzak kurma eylemi gibi…
Mobbing yapan kişilerin karakteri analiz edilmesi gerekir!
a.) Antipatik ruh halleri.
b.) Güçlü olma arzusu taşıyan yöneticiler, öfke kontrolü olmayan, korkak, özgüvensiz ve aşırı denetleme duygusuna sahip olan, kötü, art niyetli ve yükselme hırsı taşıyanlar.
c.) Gücünü otoritesinden almak isteyen vizyon sahibi olmayanlar da bu grupta yer alır.
d.) Hedefleri çalışanlar üzerinde korku imparatorluğu yaratmak, insiiyatifi ellerinden almak, şiddetle çalışanların üzerine giderken ellerindeki koz;
1.) Kamuda görevden alma, ihraç, tayin, bölüm değiştirme.
2.) Özel sektörde maaş, bölüm değişikliği, mesai bırakmamak, işten çıkarma tehditleri gibi…
Çalışan, üreten ve inovasyonu geniş olanlar kötü yöneticiler tarafından mobbinge maruz kalır mı?
Günümüzde birçok işletme e-yapay zeka teknolojisi ile karşı karşıya kalırken, yetenek avcılarıyla birçok çalışanı transfer ettiği bugünlerde, bulunduğu işletmelerde misyonunu tamamlamış kişilerin statüko kaybetme endişe ve hırsıyla dikey mobbing karşımıza çıkıyor. Özellikle çağın koşullarına uygun iyi eğitim almış, fakat yeterli tecrübeye sahip olmayanlar üzerinde baskı oluşturmak suretiyle bulundukları konumu kaptırmak istemeyenler bu yöntemi sıklıkla kullanıyor. Özellikle yaşadığımız tabloda karşımıza yeni işe alınmış ya da birkaç yıllık kıdemi olan, teknolojik alt yapıya hakim beyniyle, yaratıcı ve yetenekli olan, alternatif görüşler yaratarak takım arkadaşlarıyla uyumu yakalayan, başarılı, güçlü karakter yapısına sahip olanlar, mesleki yeterlilik çıtasını yüksekte tutanlar ne yazık ki başrolde bulunan üst kademe yönetici tarafından yıldırma politikasına maruz kalabiliyor. Yılların tecrübesi olan çalışanlar da genç yöneticiler tarafından yıldırma politikasından nasibini alıyor. Çalışma hayatında genç ve orta yaşlılar bezdirici politikalar iş ortamında sıklıkla karşımıza çıkıyor.
RUH YAPIMIZ BOZULUR MU?
Bu tarz çalışma hayatında ruh halimizde sıkıntılar karşımıza çıkar. Öfke problemi, karamsar ruh hali, uyku bozuklukları, depresyon, anksiyete, tetiklenen ruhsal hastalıklar, sıkıntı ile ortaya çıkan deri ve cilt hastalıkları, alkol ve madde bağımlılığı gibi…
YASAL HAKLAR
İş sözleşmesini haklı nedenle fesih (İş Hukukunda), Borçlar ve Medeni Kanuna göre maddi ve manevi tazminatlar.
Şikayet noktaları, ÇSGB, Anayasa Mahkemesi, CİMER, Alo 170, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Kamu Denetçiliği Kurumu, Türkiye İnsan Hakları Kurumu’na bağlı il ve ilçe kurullarına.
İşverenler bu konuda objektif tedbirler alabilir
a.) İşverenler çalışma koşullarını düzenleme esnasında üst, orta ve alt kademe yönetici üret ilkesinin yanına insani değerleri de inşa etmesi gerekir.
b.) İşin yeteneğine göre çalışanlar, yöneticiler belirlenmeli, üret denilmesi yanında ödül de benimsenmeli.
c.) Özeleştiriye açık olan yöneticilerle yol haritaları çizilmeli.
d.) Aşırı üretme ve karlılık hırsı adına çalışanların üstünde kurulan baskılar, aşırı çalışma ve mesai saatlerine son verilmeli.
e.) Ruh sağlığını bozacak yapılandırmalardan vazgeçilmeli.
f.) Kurallar uygulanabilir olmalı, yöneticilerin egosunu tatmin etmemeli.
g.) Çalışanların ürettikleri alanlarda hakları verilmeli, iyileştirici düzenlemeler gerekir.
h.) Sorun yaratmak değil sorun odaklı düşünme için fikirlere yer ayrılması.
ı.) İşletmelerde ayda bir de olsa iş psikolojisi alanında ihtisas sahibi klinik psikolog, işyeri hekimi ile birlikte çözüm odaklı çalışmalı.
j.) Bu konuda İK çalışanları da hukuksal anlamda eğitim almalı, zaman zaman bu konun yaptırımları üst, orta ve alt kademe yöneticileriyle paylaşılması gereklidir.
