17 Mart’ta dünya, üstündeki karabulutun farkına vardı. DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından pandemi ilan edildi. 11 Mart 2020 ülkemizde de ilk vaka tespit edildi. Ortaya çıktığı tarih ve yer çok ta...

17 Mart’ta dünya, üstündeki karabulutun farkına vardı. DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından pandemi ilan edildi. 11 Mart 2020 ülkemizde de ilk vaka tespit edildi. Ortaya çıktığı tarih ve yer çok tartışmalı olsa da genel kanı 12 Aralık tarihinde Çin'de ortaya çıkmasıdır. İnsanları ölüm korkusu sardı. Dünya ekonomisi resesyona girdi. Laboratuvar üretimi veya canlıdan ürediği tartışmaları da çabası. Şimdi peş peşe açıklanan aşılar ve beraberinde gelen tartışmaların odağındayız. Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin'in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech'in Kovid-19'a karşı geliştirmekte olduğu potansiyel aşının, virüse karşı yüzde 90'dan fazla etkili olduğu açıklamasının ardından, Rusya’dan da bir açıklama geldi. Gamaleya Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen ‘Sputnik V’ ve Vektör Viroloji ve Biyoteknoloji merkezi tarafından geliştirilen ‘EpiVacCorona' aşılarının bulunduğunu yüzde 90’dan daha fazla etkili olduğu açıkladı. Hatta Rusya Sağlık Bakanı Mikhail Murashko, geniş çaplı uygulamaya geçilmesi hedeflenen Sputnik V aşısının Türkiye’de üretilme ihtimali olduğunu söyledi. Ve en son BioNTech'in ardından Amerikan biyoteknoloji şirketi Moderna'dan Kovid-19 karşı geliştirilen, hala süren çalışmadan elde edilen ilk veriler. Aşının yüzde 95,4 etkili olduğu, aşının temel avantajının çok soğuk şekilde depolanmaya ihtiyaç duyulmayacak olması, aşının dağıtımını kolaylaştıracaktır. Moderna aşısının standart buzdolabı soğukluğunda (2-8 derece) 30 gün tutulabileceğini, -20 derecede ise 6 ay kadar depolanabileceği söyleniyor. Bizim evlerdeki dondurucular bile -18 derece de tutabiliyorken bu büyük avantaj. Aşıların geliştirilmesi ve kullanılabilirliği açısından çalışmalar elbette sürdürülecek. Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’e göre Nisan’a kadar 300 milyon aşının hazırlanabilecek. Diğer aşılarda devreye girerse büyük olasılıkla aşı sorunu kısa sürede çözülecek gibi. Kısacası benim aşım daha iyi savaşı başladı bile. Aşı buldum diyenler daha çıkacak... Umarım insan sağlığı üzerinden büyük kazançlar elde etme yarışına girmeden yarışlar devam eder. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus göre Kovid-19 aşısı konusundaki "ihtiyatlı iyimserlik" sözünün arkasında DSÖ bilim heyetinden başuzman Dr. Soumya Swaminathan Alman BioNTech ve Amerikan Pfizer ortaklığı aşısı (yeni nesil biyoteknolojik üretim mRNA aşısı) ve Moderna'nın ürettiği aşılarda "yüksek etkinlik" gördüklerini söylemesi büyük umutların işareti. Bu aşıların koruma süresi, ağır hastalıklar üzerinde ve özellikle yaşlılar olmak üzere farklı alt popülasyonlar üzerindeki etkisi hakkında hala pek çok soru işareti var. Düz mantıkla benim de kafama takılanlar var. Üreteceği antikorlar uzun süreli koruyacak mı, ne kadar zaman sonra aşı tekrarlanacak, yan etkileri ne olacak? Onu da bekleyip göreceğiz. Ama eminim ki bilim insanları insan neslini yok etmeye kararlı olan Kovid-19’u yenecektir. İlk aşı bulundu haberinin Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in içinde bulunduğu ekipten gelmesi beni gururlandırmıştır. Aşıdan önce asemptomatik kişilere de dikkat etmek lazım. Bunlar Kovıd-19 yönünden şikâyeti bulunmaması nedeniyle hasta olmadığını düşündüğü için sağlık kuruluşuna başvurmamakta, tedavi görmediği veya karantina uygulanmadığı için hastalığı kolayca yayabilmektedirler. SON SÖZ “Sevdiklerimizle güzel günlere dönmek istiyorsak, aşı yaptırıncaya kadar hijyene, sosyal mesafeye dikkat edelim ve maske takalım.”