Bu hafta maden işçileri konusunda emeklilikleri yazacağım. Bu, Ekim 2008 öncesi ve Ekim 2008 sonrası maden işçileri dönemleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. 5510/ geçici 9. maddesinin beşinci fıkras...

Bu hafta maden işçileri konusunda emeklilikleri yazacağım. Bu, Ekim 2008 öncesi ve Ekim 2008 sonrası maden işçileri dönemleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. 5510/ geçici 9. maddesinin beşinci fıkrasında; 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce bazı hükümleri yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Kanun’a göre sigortalı sayılanların, 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak çalışmaya başlayanlardan;

- En az 20 yıldan beri Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde sürekli çalışan ve bu işlerde en az 5000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeyen sigortalılara yazılı talepleri halinde 5510/28. maddenin ikinci fıkrasının (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

- En az 25 yıldan beri Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde yeraltı münavebeli işlerinde çalışan ve bu işlerde en az 4000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeyen sigortalılara da 5510/28. maddenin ikinci fıkrasının (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın 8100 gün prim ödemiş sigortalılar gibi yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

- 50 yaşını dolduran ve malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi çalışmalarının en az 1800 gününü Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde geçirmiş olan sigortalılara da sigortalı olarak işe giriş tarihi 08.09.1999’dan önce olanlara 5000 gün veya 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 gün, sigortalı olarak işe giriş tarihi 08.09.1999 dan sonra olanlara ise 7000 gün veya 25 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4500 prim gün sayısı koşullarının yerine gelmesi halinde, yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

Sigortalıların söz konusu işlerde 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce veya sonra geçen çalışmalarının en az 1800 gün olması koşuluyla çalışmalarının ¼’ü, eskiden olduğu gibi sadece prim ödeme gün sayılarına ilave edilecektir. Bunlar için malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, sigortalının prime esas kazancının % 23’üdür. Bunun % 9’u sigortalı hissesi, % 14’ü de işveren hissesidir.

Özetlersek;

a.) Sigortalılık süresinin başlangıç tarihi 08.09.1999 önce sürekli ya da aralıklı olarak 1800 gün maden de prim ödenmiş ise 50 yaş ve 5000 gün/1800 gün olup, 50 yaş, 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün madenden emekli olur.

b.) 09.09.1999-30.04.2008 tarihinde ilk defa madenci olması halinde sürekli ya da aralıkla çalışırsa 1800 gün maden çalışması olacak,50 yaş 7000 gün yada 1800 gün 50 yaş 25 yıl 4500 gün

c.) 2008/Ekimden önce 08.09.1999 ve 09.09.1999-30.04.2008 bakılmadan sürekli maden işçisi 20 yıl maden de ve karşılığında 5000 gün veya 25 yıl maden de aralıklı çalışması 4000 gün (burada maden geçen sürelere bakılarak yaş koşulu aramadan emekli edilir.)

Bu madencilerin hizmet bildirim cetvellerinde;

04- Yer altında sürekli çalışanlar (Maden işyerlerinde 1/10/2008 öncesi çalışması olanlar için) 05- Yer altında gruplu çalışanlar (Maden işyerlerinde 1/10/2008 öncesi çalışması olanlar için) 06- Yer üstü gruplu çalışanlar (Maden işyerlerinde 1/10/2008 öncesi çalışması olanlar için)

ÖRNEK: Maden işçisi 01.01.1979 doğumlu Ali Bey, yer altı maden işyerinde 01.06.1997’den beri sürekli çalışmakta ve bu kapsamda 4600 günü bulunmakta ise maden işçisi Ali Bey 01.06.2017 tarihine kadar 400 gün daha aynı kapsamda çalışırsa 01.06.2017 tarihinde emekli olabilecektir. Ali Bey o tarihte 38 yaşında olsa bile yaştan etkilenmeyecektir.

ÖRNEK: Maden işçisi 02.08.1972 doğumlu Veli Bey yer altı münavebeli işyerinde 08.07.1991’den beri 3800 gün çalışmıştır. Veli Bey 08.07.2016 tarihinde 25 yılı dolduruncaya kadar 200 gün daha bu kapsamda çalışırsa 08.07.2016 tarihinde emekli olabilecektir.

ÖRNEK: 01.05.1998 tarihinde başladığı sigortalılığında 01.10.2008'den önce çalışmaya başladığı yer altı maden işyerlerinde 2160 gün, diğer işyerlerinde 780 gün çalışması olan 09.12.1963 doğumlu Sami Bey’in 2160 günlük çalışmadan 540 gün zammı var demektir. 15 yıl sigortalılık süresi bulunan ve 50 yaşını da doldurmuş bulunan Sami Bey 120 gün daha prim öderse emekli olabilecektir.

ÖRNEK: Sami Bey’in sigortalılığa 01.01.2002’de başlayan 01.07.1967 doğumlu kardeşi Hami Bey’in ise 01.10.2008'den önce yer altı maden işyerlerinde geçmiş 1700 günü, normal işyerlerinde geçen 2000 günü bulunmaktadır. Hami Bey yer altı maden işyerlerinde en az 100 gün daha çalışırsa toplam günü 1800+450+2000=4250 günü olacak, 250 gün daha prim ödemesi halinde 2027’de veya 7 bin günü doldurduğunda hemen emekli olabilecektir. 25 yıl ve 4500 günle 2027’de emekli olma yerine 7 bin günü hedeflemesi daha yerinde olacaktır. 7 bin günü çabuk doldurması açısından da yer altı maden işyerlerinde çalışmaya devam etmesi daha isabetli olacaktır. (Örnekler: Şevket Tezel yazısından alıntı yapılmıştır.)