Emekli olacaklar ya da ileride emekli aylıklarını borçlanma ile yükseltmek isteyenler, ezbere değil kurallara göre borçlanma yapmaları halinde kazanç hanelerine artı yazılacaktır. 08/09/1999 öncesi...

Emekli olacaklar ya da ileride emekli aylıklarını borçlanma ile yükseltmek isteyenler, ezbere değil kurallara göre borçlanma yapmaları halinde kazanç hanelerine artı yazılacaktır. 08/09/1999 öncesi çalışması olanlar açısından ‘gösterge’ önem taşır. Borçlanmalarda sigortalıların göstergesi primlerine göre farklılık gösterir. Bundan dolayı emekli aylığı hesaplamasında ‘gösterge kavramı nedir’ sorusuna cevap bulmaya çalışacağız. 2000 yılı öncesi kısmi aylığın (A1) hesabında ‘gösterge’ kavramı dikkate alınır. Katsayı esasına dayalı gösterge sistemi sigortalıların 2000 yılından önceki kısmi aylıklarına esas göstergelerinin tespitinde kamu ve özel sektör için düzenlenen gösterge ve üst gösterge tespit tabloları kullanılır. Göstergenin tespitinde sigortalının 2000 yılından önce primi ödenmiş son 10 yılın prime esas kazancının ortalaması esas alınarak önce üst gösterge tespit tablosundan gösterge tespiti yapılmakta, ortalama yıllık kazanca yakın göstergenin bulunamaması halinde bu defa 5 yıllık prime esas kazançların ortalaması alınarak gösterge tespit tablosundan gösterge tespiti yapılmakta, ortalama yıllık kazancın tespitine esas son 10 veya 5 yıllık prime esas kazançların bulunmaması halinde mevcut yıl sayısı esas alınarak aynı şekilde gösterge tespiti yapılır. 5510/ geçici 2’nci maddesinin ikinci fıkrasında 506 sayılı Kanun’un geçici 82’nci maddesinin (a) bendine göre gösterge sistemi içinde hesaplanacak kısmi aylıklara esas göstergenin sigortalıların ortalama yıllık kazanç hesabına giren takvim yılı sayısına göre hazırlanacak olan gösterge ve üst gösterge tespit tabloları esas alınarak belirleneceği öngörüldüğünden göstergenin tespitine esas 1 ile 10 yıla ilişkin prime esas kazançlar için özel ve kamu sektörüne ait gösterge tespit tabloları hazırlanmış olup, gösterge tablolarında bulunur. Gösterge: Sigortalının 2000 yılından önce çalıştığı sektör (kamu/özel) için geçerli olan ve ortalama yıllık kazanç hesabına giren takvim yılı sayısı esas alınmak suretiyle hazırlanan gösterge ve üst gösterge tespit tablolarında ortalama yıllık kazanca eşit sayının, tabloda eşit sayı yoksa en yakın sayının karşılığı olarak alınacaktır. Yaşlılık -malullük-ölüm aylıklarında gösterge tablosundan hak kazanılan yaşlılık aylıklarının oranı yüzde 60’tır. Üst Gösterge Tablosu’nun her kademesi için ayrı bir oran belirlenmiş olup 10’uncu derecenin 1’inci kademesinin karşılığı oran yüzde 59.9, 1’inci derecenin 10’uncu kademesinin karşılığı oran ise yüzde 50’dir. Ara göstergelerin oranları ise en düşük göstergenin karşılığı olan yüzde 59.9 oranı, izleyen her gösterge için binde bir azaltılarak belirlenmiştir. Borçlanmada gösterge tespiti: Askerlik ve doğum borçlanmasında 2000 öncesinde gösterge ve üst gösterge bulmak için o dönemdeki kazançlar satın alınacağı için burada sigortalı dönemlere göre taban ve tavan matrahlara göre orantılanması yoluyla,borçlanma maliyeti ve göstergenin tespit edilmesi gerekir. Gösterge sistemi 9475-10175-15175 arasında tespit edilir. ÖRNEK: A sigortalı asgari ücretli çalışması halinde; 5 yıl bakalım.. Ortalaması…95-96-97-98-99=12/1..9475..494.795.259,00.- Buna göre tespit edilir. 1 yıl tam prim ödenmiş ise 1.242.396.000,00 karşılığı 12/1..9475 yazılır. B Sigortalı 10 yıl tavandan prim ödenmişse, 441.398.835,00 lira olup ortalaması 1/10..15175 gösterge olacaktır. 2000 yılından sonra gösterge emekli aylıklarından terk edilmiş yerine sigorta primine esas kazanç kavramı gelerek, güncellenen kazançlara göre kısmi emekli aylıkları hesaplanmıştır. Özellikle, borçlanma yapmak isteyen sigortalılar; a.) 08/09/1999 öncesi, b.) 01/01/2000-30/09/2008 arası, c.) 1/10/2008 sonrası Yukarıda yazdığımız üç dönemin arasındaki bağlantıyı çözebilecek sosyal güvenlik müşavirinden destek alınmasını tavsiye ederiz.