17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’nin 31102 sayısında 7244 sayılı Yeni Korona Virüs (Kovid-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişikl...
17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’nin 31102 sayısında 7244 sayılı Yeni Korona Virüs (Kovid-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birlikte bazı düzenlemelere yer verilmiştir.
Madde 7 – 4447 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Geçici madde 24 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51’inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.
Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39’uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır.
Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.”
a.)4447/Geçici 24. maddenin yürürlüğe girdiği 17.04.2020 tarihinde iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan,
b.) Kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler,
c.) 15/3/2020 tarihinden sonra 51’inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen
d.) 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere,
e.) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla(SGK tarafından 4/a-4/b-4/c ya da banka /borsa sandıklarından)
4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesinde 4857 sayılı Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, üç aylık süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, İşsizlik Sigortası fonundan günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilir.
Yapılan ödemelerden binde 7,59 oranında damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.
Genel sağlık sigortası da işsizlik fonundan karşılanır: 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, 5510/ 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanır.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve 4447/Geçici Madde 24 uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.
Burada İŞKUR tarafından işlemlerin değerlendirilmesi için müracaat esası belirlenerek, buna göre de ödeme esasları belirlenecektir.
Konuyla ilgili denetimler ve idari para cezası var: 4857 sayılı Kanunun Geçici Madde 10’a göre, üç ay ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin Bakanlık tarafından yapılan denetimlerde fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, fiili çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39’uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Örnek: A işçisini 3 aylık ücretsiz izine gönderen işveren B yapılan bakanlık denetiminde, fiilen işyerinde A işçisini çalıştırdığı tespit edilmesi halinde her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere 3x2.943.-TL= 8.829 .-TL çalışma ve iş kurumu il müdürlüğünce idari para cezası düzenleneceği gibi, ayrıca 3 aylık 3.504,80.-TL kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.İşçi sayısı artmasıyla birlikte bu miktar da artar.
İşverene uygulanacak idari para cezası Kabahatler Kanunu’na göre değerlendirilecektir. Bu durumda işçi de şayet başka bir işyerinde çalışması tespit edilmesi halinde ücretsiz işsizlik ödeneği de kanuni faizi ile işçiden geri alınır. SGK tarafından asıl/ek bildirgeye göre aylık muhtasar ve prim hizmet belgesi düzenlenmesi istenildiği gibi (idari para cezası/prim aslı, gecikme faizi), aylık asgari ücret teşvikinden 1 yıl yasaklı olacaktır. Vergi Usul Kanunu’na göre de vergi ziyan cezası gecikme faizi de alınacaktır.
Ücretsiz izin 3 ay ya da 6 ay uzayabilir: 4857 sayılı Kanunun Geçici Madde 10 ile birlikte, üç ay süreyle 25’inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez. 17 04 2020 tarihinden itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. 4857/Geçici Madde 10 kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.4857/Geçici 10 madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir. Cumhurbaşkanı tarafından gerekli görülmesi halinde üç aylık süreleri altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.
