‘Beyaz altın’ pamuk, başta Ege olmak üzere Türkiye için önemli ekonomik dinamolardan biri. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın da ayrıca önem verdiği ve her yıl daha büyük hedefler konulan bu alanda istenilen seviyeye henüz ulaşılamadı. Dahası, birçok çiftçi pamuk üretiminden uzaklaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2019’da ekili alan bir önceki yıla göre yüzde 8 daralarak 4 milyon 78 bin dekar olurken, rekoltede yüzde 14 azalarak 2 milyon 200 bin ton kütlü pamuk üretildi. Ortaya çıkan bu tablonun pek çok nedeni olmakla birlikte, başta ‘beyaz altın’a verilen desteklerde yaşanan sorunlar geliyor. Geçtiğimiz yıllarda Tarım ve Orman Bakanlığı, şubat sonu ile mayıs sonu arasında geçen sürede pamuk üreticisine vereceği desteği açıklarken bu durum geçtiğimiz yıl değişti. Yıllardır süregelen bu düzen bozularak ekim döneminin de ötesinde ilk hasat dönemi olan ağustostan yaklaşık iki ay sonra primler ancak açıklanabilmişti. Oluşan bu belirsizlik durumu pek çok çiftçinin önünü görememesine, hatta zarar etmesine yol açmıştı. İçinde bulunduğumuz 2020’de ise ekim dönemine sayılı günler kala primler bu yıl da hala açıklanmadı.

‘İLK DEFA TAKSİT OLDU’

Ulusal Pamuk Konseyi (UPK) Başkanı Bertan Balçık, geçtiğimiz yıl pamuk üreticisine verilen primlerde birçok sorun yaşandığını hatırlatarak bu tablonun çiftçiyi kötü etkilediğini belirtti. Prim ödemelerinin ilk defa taksite bağlandığını söyleyen Balçık, “Geçtiğimiz yıllarda primler bu şekilde pamuk ekiminin yapıldığı döneminden önce açıklanıyordu. Ancak geçtiğimiz 2019 yılında düzen değişti ve bu anlamda bir takım sorunlar zinciri oluştu. Verilecek olan destek primlerinin miktarı açıklanmadı, ödemelerde aksaklıklar ortaya çıktı. Hatta ilk defa bu destekleme ödemeleri taksite bağlandı. Bunlar üreticimizin ummadığı, beklemediği ve alışkın olmadığı şartlar. Bu şekilde çiftçi başta olmak üzere pamukla iş yapan tüm iş dinamiklerinin umudu azalıyor. Bize bugünlerde en sık sorulan soru, gelecek yıl destekleme olup olmayacağı yönünde oluyor. Her zaman kötüye doğru düşünmeye doğru sevk ediliyoruz. Bu da sonuç olarak ne iş dünyası için ne de çiftçi için iyi değil. Çünkü üreten insanın umutlu, ümitli olması lazım. İş üretmek içi motive olmanız, önünüzü görmeniz gerekiyor. Üretici desteklendiğini, yalnız olmadığını bilmek istiyor” dedi.

‘BEKLENTİMİZ…’

Konsey olarak beklentilerinin şubat bitmeden primin açıklanması yönünde olduğunu ifade eden Başkan Balçık, verilen desteğin de artırılması gerektiğini vurguladı. Balçık şu ifadeleri kullandı; “Bizim, konsey olarak beklentimiz, eskiden olduğu gibi içinde bulunduğumuz şubat ayı içinde, pamukta çiftçiye verilecek olan primlerin açıklanması yönündedir. Biliyorsunuz verilen destek primi de 80 kuruş. Ve bu rakam uzun yıllardır artırılmadı. Bizim beklentimiz bu yönde bir revizyona gidilmesi. Ortaya çıkan ekonomik tablo, dünya konjonktürü, tarım üretimindeki maliyet artışlarını göz önüne alınca bizim beklentimiz en az 1 lira 20 kuruş olması yönünde. Bu artık bir beklentiden çok zorunluluk olmuş durumda.” Utkucan Akkaş / Özel Haber