EÜ Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dinçer, kültür balıklarına yönelik olumsuz algının yersiz olduğunu vurgulayarak, bu balıkların hem yüksek besin değerine sahip olduğunu hem de sıkı denetimlerden geçerek 100 ülkeye ihraç edildiğini söyledi.
“KÜLTÜR BALIKLARININ BESİN DEĞERİ YÜKSEK VE GÜVENLİ”
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Tolga Dinçer, kültür balıklarının yüksek besin değerine sahip olmasının yanı sıra en güvenilir gıdalar arasında yer aldığını söyledi. Türkiye'de kişi başına yıllık su ürünleri tüketiminin 7,2 kilogramla Avrupa ortalamasının oldukça altında kaldığını hatırlatan Prof. Dr. Dinçer, avcılıkla elde edilen ya da kültür ortamında yetiştirilen balıkların besleyici içeriklerinin birbirine çok yakın olduğunu belirtti. Ancak kültür balıklarına yönelik kamuoyunda hâlâ olumsuz bir algı bulunduğunu kaydeden Dinçer, bu balıkların hem sıkı denetimlerden geçtiğini hem de 100’den fazla ülkede güvenle tüketildiğini vurguladı.
“ÇOCUKLAR HAFTADA EN AZ İKİ KEZ BALIK TÜKETMELİ”
Dünyada deniz ya da kültür balığı arasında bir ayrım yapılmadığını, besin değeri ve besleyici içeriği benzer olan bu türlere karşı olumsuz algıların ortadan kaldırılması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Dinçer, özellikle çocuklar ve gençlerin gelişme çağında haftada en az iki kez balık tüketmesinin önemli olduğunu dile getirdi.
2024 İHRACAT HEDEFİ AŞILDI
Türkiye'nin çipura, levrek ve Türk somonunda yetiştiricilikle 2024 yılı için belirlenen 2 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaştığını belirten Prof. Dr. Dinçer, 2025 için hedefin 2,5 milyar dolar olduğunu söyledi. Yetiştiricilik sektöründe balıkların 18-24 aylık süreçte kıyıdan uzak alanlarda büyük emekle üretildiğini hatırlatan Dinçer, “Sayısız denetimden geçen bu balıklar sağlığımız için büyük önem taşıyor ve hak ettiği değeri görmeli” dedi.
“KÜÇÜK ÖLÇEKLİ BALIKÇILIK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN ANAHTARI”
Av yasağının büyük ölçekli avcılık için 15 Nisan-1 Eylül arasında uygulandığını hatırlatan Prof. Dr. Dinçer, bu uygulamanın balık stoklarının korunması açısından önemli olduğunu ifade etti. Sürdürülebilirlik açısından küçük ölçekli balıkçılık faaliyetlerinin ise yıl boyunca devam ettiğini belirtti. Aynı zamanda 12 ay boyunca üretim yapan güçlü bir yetiştiricilik sektörüne sahip olunduğunu vurgulayan Dinçer, tüketicilerde hâlâ kültür balıklarına yönelik bazı tereddütlerin sürdüğüne dikkat çekti.
“BALIK TÜKETİMİ ALIŞKANLIĞI ÇOCUKLUKTAN BAŞLAMALI”
Kamu, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle balık tüketimini artıracak bir yönetim planı oluşturulması gerektiğini vurgulayan Dinçer, bu alışkanlığın ilkokul çağından itibaren kazandırılması gerektiğini söyledi. Türkiye'de 2023 yılında 1 milyon 7 bin ton su ürünü üretildiğini, bunun 553 bin tonunun yetiştiricilikten sağlandığını belirtti. Tüketilen 614 bin ton balığın 454 bin tonunun avcılıkla elde edildiğini kaydeden Dinçer, kalan miktarın ise yetiştiricilik ürünleri ile ithal balıklardan oluştuğunu ifade etti. Bu verilerin, Türkiye'nin FAO’nun 2030 için öngördüğü yetiştiricilik ağırlıklı tüketim oranından uzak olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.
“TAZE BALIK İÇİN KOKU VE SOLUNGAÇLARA DİKKAT”
Balığın taze olup olmadığını anlamak için iyot bazlı deniz kokusunun aranması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Dinçer, “Balığın gözleri parlak ve canlı, solungaçları kırmızı olmalı, ayrıca deri ve pul yapısı da sağlam olmalı. Bu özellikler tazeliğin göstergesidir” dedi. Balığın kızartma yerine buğulama ya da fırınlanarak tüketilmesinin besin değerini koruyacağını kaydeden Dinçer, Omega 3’ün her balıkta eşit bulunmadığını, en çok göç eden türlerde, yani hamsi, sardalya ve palamut gibi balıklarda yer aldığını vurguladı. Su ürünlerinin sadece Omega 3 kaynağı olarak değil, genel sağlık açısından önemli bir gıda grubu olduğuna da dikkat çekti.
