İstanbul Atlas Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. T. Gül Şendil, ölüm ve yas kavramlarının çocuklara nasıl anlatılması gerektiği hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Şendil, çocukların yaş ve gelişim düzeylerine göre ölüm kavramını farklı şekillerde algıladığını, bu yüzden ebeveynlerin çocuklarına yaklaşım tarzlarının oldukça önemli olduğunu belirtti.

Çocukların, ölümle ilgili duygu ve düşüncelerini ifade etme biçimlerinin yetişkinlerden farklı olduğunu ifade eden Şendil, ebeveynlerin sabırlı, açık ve sevgi dolu bir yaklaşım sergileyerek çocukların bu zor süreci daha sağlıklı geçirmelerini sağlayabileceğini söyledi. Şendil, açıklamaların çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine göre uygun şekilde yapılması gerektiğine dikkat çekti.

‘Dürüstlük ve Açıklık Önemli’

Çocukların ölümle ilgili sorular sorması durumunda ebeveynlerin, gerçekleri onlara sevgi dolu bir şekilde açıklamaları gerektiğini vurgulayan Şendil, çocuklara asla yalan söylenmemesi gerektiğini ifade etti. Ebeveynler, çocuklarının sorularına dürüstçe yanıt verirken, bilmedikleri sorularla karşılaştıklarında ise ‘Bu konuda emin olmadıklarını ama birlikte düşünebileceklerini’ belirtebileceklerini söyledi.

Yaşa Göre Farklı Yaklaşımlar

Prof. Dr. Şendil, çocukların farklı yaş dönemlerinde ölüm kavramını farklı şekillerde algıladığını belirtti. 5 yaşına kadar olan çocuklar, ölümün kalıcı bir kavram olduğunu anlamakta güçlük çeker ve onlara somut, basit açıklamalar yapılması gerekir. Bu yaş grubundaki çocuklara "Deden öldü, o artık bizimle olamayacak..." gibi basit ifadelerle açıklamalar yapılmasının doğru olduğunu söyleyen Şendil, dolaylı ifadeler veya yanıltıcı açıklamaların kafa karışıklığına yol açabileceğine dikkat çekti.

O yaş grubunda görülüyor: Meme kanserinin belirtileri neler? O yaş grubunda görülüyor: Meme kanserinin belirtileri neler?

6-9 yaş grubundaki çocuklar ise ölümün kalıcı olduğunu anlamaya başlarlar ve daha soyut düşünceler geliştirebilirler. Bu yaş grubundaki çocuklara, kaybedilen kişinin ölümünün doğal bir süreç olduğunu açık ve dürüst bir şekilde anlatmak önemlidir.

10 yaş ve üzeri çocuklar ise ölümün gerçek ve evrensel olduğunu kabul eder ve daha derin düşünceler geliştirebilirler. Bu yaş grubuyla, ölümün uzun vadeli sonuçları ve duygusal boyutları üzerine daha ayrıntılı konuşmalar yapılabilir.

Duygusal Destek de Şart

Şendil, çocuklara yapılacak açıklamaların önemine dikkat çekerken, duygusal süreçlerin de ihmal edilmemesi gerektiğini vurguladı. Çocuklar kayıplar karşısında korku, üzüntü, suçluluk, öfke gibi karmaşık duygular yaşayabilirler. Bu duyguların doğal olduğu ve her bireyin farklı şekillerde yas tuttuğu anlatılmalıdır. Ayrıca ebeveynlerin duygusal tepkilerini çocuklarıyla paylaşarak, duyguların bastırılmaması gerektiğini öğretmeleri önemlidir.

Cenaze Törenine Katılım Önerisi

Prof. Dr. T. Gül Şendil, 7 yaşından büyük çocukların cenaze törenlerine veya anma ritüellerine katılmalarının, kaybı anlamalarına ve vedalaşmalarına yardımcı olabileceğini söyledi. Şendil, çocukların bu tür ritüellere katılımı konusunda önceden bilgilendirilmeleri ve gönüllü olmaları gerektiğini belirtti. Ayrıca, ölen yakının hatırasına çiçek veya ağaç dikmek, mezar ziyaretleri yapmak gibi anlamlı ritüellerin çocukların yas sürecini sağlıklı bir şekilde atlatmalarına yardımcı olabileceğini ifade etti.

Son olarak, bazı çocuklar kayıptan sonra yoğun korku, öfke veya üzüntü gibi belirtiler gösterebilir. Bu tür durumlarda bir çocuk psikoloğu veya terapistten profesyonel yardım alınmasının faydalı olacağına da değindi.

Kaynak: İHA