Siyasi partiler faaliyetlerine devam edebilmek için; aidat, bağış, parti yayınlarının satışı, mal varlığı kazançları ve yapmış oldukları etkinliklerden sağlanan gelirleri kullanabilmektedir. Ülkemizde bu gelirlerin siyasi partilerin faaliyetlerini sürdürmek için yeterli olmaması nedeniyle 1965 yılından beri hazine tarafından destek verilmektedir. Bu desteğe ilişkin hükümler ilk olarak 1961 Anayasası döneminde yürürlüğe girmiş ve doğrudan devlet yardımı; ilk kez 1965 tarih ve 648 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 74.maddesinde, parti çalışmaları sırasında parti ihtiyaçlarına yönelik kullanımı yönünde yer almıştır. Günümüzde ise devlet desteği 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 1 nolu Ek Maddesi ile belirlenmiş olup, seçim barajını geçen siyasi partilere o yılki genel bütçe gelirleri toplamının beşbinde ikisi oranında ödenek verilmesi yönünde uygulanmaktadır. Ayrıca bu oran genel seçimlerin olduğu yıllarda 3 kat, yerel seçimlerin olduğu yıllarda ise 2 kat artmaktadır.
%10 olarak uygulanan seçim barajı, 31 Mart 2022 tarihinde değiştirilerek %7’ye indirilmiştir. Bunun sonucu olarak 2023 yılında yapılan hazine yardımları; beş siyasi partiye 4 milyar 500 milyon liradır. Dağılımı ise; AK Parti 1 milyar 961 milyon lira, CHP 1 milyar 43 milyon lira HDP 539 milyon lira MHP 511 milyon lira İYİ Parti 458 milyon lira şeklindedir. Ödenen vergiler ile yapılan bu destekler gerek miktar, gerekse uygulama yöntemi bakımından tartışmalara konu olmaya devam edecektir.
Gelecek hafta verilerin açıklanacağı takvimden önemli olanları aşağıda paylaşıyorum.
Ekonomik Veri Takvimi
15 Mayıs 2023, Pazartesi Türkiye Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi
15 Mayıs 2023, Pazartesi Euro Bölgesi Sanayi Üretimi (Aylık-Yıllık)
16 Mayıs 2023, Salı Çin Sanayi Üretimi (Aylık-Yıllık)
16 Mayıs 2023, Salı İngiltere İşsizlik Oranı
16 Mayıs 2023, Salı Türkiye Tarım ÜFE (Aylık-Yıllık)
16 Mayıs 2023, Salı Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi(Euro)
16 Mayıs 2023, Salı ABD Perakende Satışlar (Aylık-Yıllık)
16 Mayıs 2023, Salı ABD Sanayi Üretimi (Aylık-Yıllık)
17 Mayıs 2023, Çarşamba Euro Bölgesi TÜFE (Aylık-Yıllık)
18 Mayıs 2023, Perşembe Türkiye Kredi ve Mevduat Raporları
19 Mayıs 2023, Cuma Almanya ÜFE (Aylık-Yıllık)
19 Mayıs 2023, Cuma İngiltere Kredi Notu
Ekonomi ve Finans Sözlüğü
Ekonomik Güven Endeksi: Tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen, tüketici güven göstergesi ile mevsim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi (reel kesim), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine ilişkin güven göstergelerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden oluşan bir endekstir.
Kredi Arzı Daralması: Ekonomide likiditenin azaldığı, yatırım sermayesi elde etmenin zorlaştığı ve sonuç olarak kredi arzının daraldığı bir durumu ifade etmektedir.
Oynaklık (Volatility): Bir kıymetin fiyatındaki değişkenliğin ifadesidir. Çoğunlukla standart sapma ile ölçülür. Yüksek oynaklık artan bir belirsizliğin göstergesidir.