Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2022-2024 Dönemi Yatırım Programı genelgesi yayımladı. Genelgeye göre 2022 yılı döviz kuru şimdiden 9 TL’nin üzerine çıkarıldı. Orta Vadeli Program’daki (OVP) döviz tahmini olan yıllık ortalama 1 Amerikan doları=9 bin 2747 TL olarak yeni yatırımlarda esas alınacak. Önce OVP’de şimdi de yeni kamu ihalelerinde dolar/TL paritesinin 9 seviyesinin üzerinde telaffuz edilmesi “TL’den kaçış” diye nitelenen dolarizasyonu da tetikleyecek. Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre 3 Eylül 2021 tarihi itibarıyla bankalarda yerli şahıs ve şirketlere ait döviz mevduatı tutarı 238,2 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmıştı. Bu anlamda değerlendirmelerde bulunan ekonomist Murat Kartalkaya, "Bakın 2020 verilerine göre Türkiye’nin ithalatı 220 milyar dolar, ihracatı ise 170 milyar dolar. Yani 50 milyar dolar açığımız var. Döviz bizleri kötü etkiliyor. Bu anlamda çözüm geliştirmek zorundayız" dedi.

'ASLAN PAYINI ALABİLİRDİK'

Dünyada dengeler değişirken, Türkiye'nin yeni bir lojistik merkez olabileceğini savunan Kartalkaya, " 90 yılına kadar dünya iki başlıydı. ABD ve SSCB. Dünyanın iki süper gücü. 1991 yılında SSCB dağılınca dünyadaki güç dengesi 1993 yılında Avrupa Birliği’nin kurulması ile yine dengelendi. Sonraki yıllarda dünya ikili değil, üçlü güç dengesini istiyor ve hazırlanıyordu. BRICS bunu sağlayacak sanılıyordu. Yani Çin, Hindistan, Brezilya, Rusya, Güney Afrika. Hatta Türkiye'nin de bu birliğe gireceği konuşuluyordu. Geçen zamanda üçlü denge kuruldu ama üçüncü dengeyi tek başına Çin oluşturdu. Bu hızla devam ederse tek başına güç dengesi olmaya adım adım gidiyor. Son yıllarda AB, ABD ve İngiltere gibi ülkelerin salgını bahane ederek Çin'den uzaklaşmalarının ana sebebi bu ülkenin tek güç olması korkusu. Bu sebeple yatırımlarını Çin'den Hindistan, Endonezya, Mısır gibi ülkelere taşıyorlar. Aslında bu değişimde mevcut jeopolitik konumu ile aslan payını Türkiye alabilirdi. Ne yazık ki yıllardır dış politikada oluşan kavgacı üslubumuz bunu engelliyor. Siyasi iktidar ve siyasi söylem değiştiği anda Türkiye yeni dünyanın lojistik merkezi olabilir bence" dedi.

'DÖVİZİN YÜKÜ AĞIR'

Ekonomi yönetiminde başarısız sonuçlar olduğuna değinen Kartalkaya, bu nedenle yükselen dövizin ülke ekonomisini büyük oranda zarara uğrattığını söyledi. Kartalkaya, "MB 2021 yıl sonu hedefi yüzde 5. Yine aynı MB’nın 2021 enflasyon tahmini yüzde 14.4. Yeni açıklanan OVP da ise 2021 enflasyon beklentisi yüzde 16.2. "Neden olmuyor, neden güven duyulmuyor" sorularının net cevabı burada. Gerçekleşmesi imkansız hedefler, birbirinden habersiz ekonomi yönetimi. Merkez Bankası başkanının son konuşması Dolar/TL’yi bir günde 8.25’ten 8.50’ye taşıdı. Bakın 2020 verilerine göre Türkiye’nin İthalatı 220 milyar dolar, ihracatı ise 170 milyar dolar. Yani 50 milyar dolar açığımız var. Buna dış ticaret açığı diyorlar. 8.25’ten 8.50’ye 0.25 TL’lik fark yıllık 12,5 milyar TL eder. Avrasya Tüneli’nin maliyeti 1,2 milyar dolar (2016). Bugünkü değeri 10 milyar TL. Bir Avrasya Tüneli bir gecede gitti. Üstelik 2016’da dolar 3 liraydı. Bugün yeni bir Avrasya Tüneli bize 10 milyar TL’ye mal olurken, 2016’da 3,5 milyar TL’ye mal oluyordu. Döviz artışının bize yükü çok ağır oluyor. Güven ortamı yaratılmalı ve bu sorunlar çözülmeli" diye konuştu. Rana Beyza Öztürk / Özel Haber