9 Şubat, sigara kullanımının zararlarına dikkat çekmek ve sigarayı bırakmayı teşvik etmek amacıyla “Dünya Sigarayı Bırakma Günü” olarak anılmaktadır. Tütün bağımlılığı, dünya çapında halk sağlığı açısından en önemli sorunlardan biri olmaya devam ederken, sigarayı bırakmak isteyen birçok kişi farklı yöntemlere başvurmaktadır. Son yıllarda elektronik sigaralar, bu yöntemlerden biri olarak öne çıkmış olsa da, uzmanlar e-sigaraların sigarayı bırakmak için güvenli ve etkili bir alternatif olmadığına dikkat çekiyor.
Elektronik Sigara ve Sigarayı Bırakma Miti
Medicana Sağlık Grubu Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, elektronik sigaraların sigara bırakma sürecinde bir çözüm olarak görülmesinin yanıltıcı olduğunu belirtiyor. Elektronik sigaraların uzun vadeli etkileri hakkında bilimsel verilerin yetersiz olduğunu ifade eden Dr. Işık, bu cihazların nikotin bağımlılığını sürdürdüğünü ve dolayısıyla sigarayı bırakmayı kolaylaştırmadığını vurguluyor. Sigara kullanımının sağlığa zararları bilinirken, e-sigara kullanımının da sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği endişesi artmaktadır.
Dünyada Sigaraya Bağımlı Olan İnsan Sayısı Artıyor
Dünyada, 2022 yılı itibarıyla 15 yaş ve üzeri tütün kullanan kişi sayısının bir milyar kişiyi geçtiği tahmin edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2020 yılında yayınladığı raporda, erkeklerin %35,5’inin, kadınların ise %7,9’unun tütün kullanmaya devam ettiğini belirtmiştir. Türkiye’de ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, her gün tütün ürünü kullanan 15 yaş ve üzeri bireylerin oranı %28,3’tür. Tütün kullanımının, kardiyovasküler ve solunum yolu hastalıklarının yanı sıra, 20’den fazla kanser türüne de yol açabileceği bilinmektedir. Bu nedenle, tütün kullanımı halk sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır.
Elektronik Sigaranın Riskleri ve Nikotin Bağımlılığı
Elektronik sigaraların, sigara bırakmak isteyenlere daha az zarar veren bir alternatif olarak sunulması yanıltıcı bir düşüncedir. Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, e-sigaraların çoğunun yüksek oranda nikotin içerdiğini ve bunun da bağımlılığın devam etmesine sebep olabileceğini belirtmektedir. Ayrıca, e-sigaraların akciğer sağlığına zarar verebileceği ve ciddi solunum problemleri yaratabileceği konusunda son yıllarda birçok vaka bildirilmiştir. Uzmanlar, e-sigaraların uzun vadeli etkileri hakkında yeterli bilimsel veri bulunmadığını ve kesinlikle zararsız olmadığını vurgulamaktadır.
Elektronik Sigara ve Gençler Üzerindeki Etkisi
E-sigaraların gençler arasında cazip bir alternatif olarak sunulması, özellikle aromalı likitler ve pazarlama stratejileri sayesinde giderek daha yaygın hale gelmektedir. Ancak, bu ürünlerin nikotin içermesi nedeniyle, bağımlılığın sürmesine yol açabileceği ve gençlerin sigara kullanımına yönlendirilmesi riski taşıdığı ifade edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), elektronik sigaraların sigarayı bırakma amacıyla önerilen bir yöntem olmadığını açıkça belirtmektedir.
Sigara Bırakmak İçin Bilimsel Olarak Kanıtlanmış Yöntemler
Sigarayı bırakmak isteyenler için bilimsel olarak kanıtlanmış pek çok yöntem bulunmaktadır. Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, sigara bırakma sürecinde profesyonel destek alınmasının önemine değinerek, sigara bırakma polikliniklerinden veya doktorlardan kişiye özel bırakma planları alınabileceğini belirtmektedir. Ayrıca, nikotin yerine koyma tedavileri (NRT) gibi yöntemler de sigara içmeden nikotin alımına yardımcı olabilir. Psikolojik destek terapileri de, sigara bırakma sürecini daha yönetilebilir hale getirebilir. Bupropion ve vareniklin gibi ilaçlar, sigara içme isteğini azaltma noktasında etkili olabilmektedir.
Elektronik Sigara Değil, Profesyonel Yardım Şart
Elektronik sigaraların sigarayı bırakmak isteyenlere kesin bir çözüm sunmadığı ve uzun vadeli zararlarının tam olarak bilinmediği göz önünde bulundurularak, bilimsel olarak kanıtlanmış yöntemlerin tercih edilmesi büyük önem taşımaktadır. Sigara bağımlılığından kurtulmak isteyenlerin, uzmanlardan yardım alarak doğru tedavi yöntemlerini benimsemeleri, daha sağlıklı bir yaşam için atılacak en doğru adım olacaktır. 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü, bu bağımlılıkla mücadele için ilk adımı atmak adına önemli bir fırsat sunmaktadır.
Kaynak: Bülten
