“Talih kuşları” kafese kapandı

Dünyayı etkisi altına alan virüs salgını Türkiye’de hayatları değiştirdi. Vatandaşlara sürekli olarak ‘Evde kalın’ çağrısı yapılırken, birçok sektörde de kepenkler indi. Yaşanan durumdan etkilenen bir sektör de insanlara umut veren şans oyunları oldu. Özellikle piyangocuların birçoğunun 65 yaş üstü evden çıkmama yasağına takıldığını söyleyen İzmir Milli Piyango ve Şans Oyunlar Bayileri Esnaf Odası Başkanı Paşa Çakmak, “Yine olan bize oldu. Zaten esnafımız evlerine 3-5 kuruş götürebiliyordu, şimdi ise birçoğu evden bile çıkamıyor. Anlayacağınız, bizim talih kuşları yine kafese kapandı” dedi. Piyango bayilerinde hizmet veren esnafın yaş oranının bir hayli yüksek olduğuna dikkati çeken Başkan Çakmak, “65 yaş altında çok az sayıda üyemiz olduğunu söyleyebilirim. Genel idare, 65 yaş üzeri bilet satın alan üyelerimizin biletlerinin geri iadesini aldı. Ancak toptancıdan alan 65 yaş ve üstü bayilerin biletleri geri alınmadı. Bir kısım bayilerimiz özellikle Konak ve Karşıyaka’da biletlerini bizden alırken, bir kısım bayilerimiz de ‘toptancı’ olarak tabir ettiğimiz kişilerden bilet alıp seri yapıyor ve bayilere veriyor. Bunun için de yönetimdeki arkadaşlarımızla devreye girip bir süre ellerinde kalan biletleri satmaya çabaladık ama ellerinde kalan kişilerimiz de oldu” dedi.

‘BANKALAR GÖRMÜYOR’

Piyango bayileriyle ilgili bankalarla görüştüğünü ancak gerekli desteği alamadıklarını söyleyen Çakmak, “Bankalarda ‘risk grubu’ olarak görülüyoruz. Hayatımızı bir süreliğine sürdürebilmek için bile kredi alamıyoruz. Özellikle seyyar bayileri esnaf olarak bile kabul etmiyorlar. Ancak o da esnaf, o da bilet satıyor. O esnaf da devlete vergi veriyor, oda kaydı var, sicil kaydı var… 5362 sayılı kanuna tabi ancak bir türlü biz bu insanların derdini anlatamıyoruz. Bizim bir esnaf olduğumuzu ve ürün sattığımızı bankacıların da bilmesi gerekiyor. Büyük bir sıkıntı içindeyiz. Neden bizi dışlıyorsunuz ki? Gerçekten bayilerimize negatif bir ayrımcılık yapıyorlar. Bu insan kooperatiflerden para çekiyor ama ödeyemiyor. Gerçekte elimizden geleni yapıyoruz ama bizi anlamamakta ısrarcı oluyorlar. ‘Vergi levhanız yok’ diyorlar. Piyangodan alınan belgeler var… Bu belgeler de vergi levhası yerine geçiyor. Esnafımız evden dışarı çıkamıyor, ellerindeki amortiler de hala duruyor. Bakın, bu insanlar normal günlerde bile bazen evlerine ekmek götürmekte sıkıntı çekiyordu. Çoğunun hayatlarını idame ettirecek ek bir geliri yok. Ben bir oda başkanı olarak onların içinde bulundukları durumu en yakından gören kişiyim. Onların sıkıntı çektiğini görüp ne kadar çabalasam da sorunlarını gideremeyince kahroluyorum” ifadelerini kullandı.

‘HAKSIZLIK OLUYOR’

Piyango çekilişlerinin ertelenmesine ilişkin taleplerinin de olduğunu ancak herhangi bir sonuç alamadıklarını belirten Çakmak, “Bu çekilişlerin ertelenmesi gerekiyordu. Baktığınızda, sokakta da piyangoya bir talep olmadığını göreceksiniz. Kazı kazan zaten belirli bayilerin elinde var. 65 yaşı geçkin bayilerimizin kazı kazanları da geri alınıyor. En güzel çalışmayı da Spor Toto Teşkilat Müdürlüğü yaptı. İddaa bayilerinin 30 ila 65 bin civarında teminatları var. İsteyen bayiler için bu teminatların iadesi konusunda bir çalışma başlatıldı. Bazı durumlarda sevinsek de genel olarak baktığımızda sıkıntımız çok büyük. Bir diğer sıkıntımız ise, örneğin vatandaşın biri iddaa ve sayısal bayi, diğeri ise bakkal… Bakkallar kapanmıyor ancak diğer bayiler kapatılıyor. Oynamak isteyen kişiler bu sefer bakkallara doluşuyor. Böyle bir haksızlık da oluyor. Bayilerin kapanmasının insanları online bahis sitelerine de yönlendiriyor. Kısacası, kontrolsüz ve yasa dışı bahislerin de bir nevi önü açılmış oluyor. Kişiler önce internet üzerinden oyun oynuyor bir süre sonra bu iş yasa dışı bahislere kadar gidebiliyor… Hala bazı ülkelerde oynanan maçlar var. Bu oyunlar sadece internet üzerinden oynatılıyor” diye konuştu.

‘ZOR DURUMDA…’

“İzmir Milli Piyango ve Şans Oyunlar Bayileri Esnaf Odası olarak toptan dağıtım talebinde bulunduk. Bayilerimizi kimsenin eline düşürmek istemiyoruz” diyerek sözlerini sürdüren Çakmak, “Bir şirket kurup dağıtımı biz yapmak istiyoruz. Haziran ayında görüşmelerimiz olacaktı. Maalesef bu virüs bizim o güne kadar yapacağımız çalışmaları da etkiledi. Şöyle genel olarak baktığımızda zaten kısa bir zaman içinde bayilerimiz boşta kalacaktı. Bayilerimizin birçoğunda kazı kazan kalmadı. Parası olup çok yüksek miktarda kazı kazan alan bayiler oldu. Parası olmayanlar da işe çıkamadılar. Bakın, bir haksızlık da burada var: Parası olan alıyor, parası olmayan alamıyor… Esnafımız virüsten önce de zor durumdaydı, virüsle birlikte iyice zor duruma düştü. Bizim dağıttığımız şans, ne virüse işledi ne de esnafımıza yetti…” diye konuştu.

‘At yarışlarında sorun büyük!’

Spor Toto Teşkilatı’nın yaptığı çalışma gibi bir çalışmayı Türkiye Jokey Kulübü’nün (TJK) de yapmasını beklediklerini sözlerine ekleyen Başkan Paşa Çakmak, “Çünkü TJK Bayilerimiz, atlar koşmadığı için şu anda çalışamıyor. Bunun dikkate alınması ve bir çalışma başlatılmasına yönelik talebimiz olacak. Binlerce jokey var, atlara bakan insanlar var… Her ay bu çalışmaların bir maliyeti, atların bakım paraları var. Bu atlar yarışa katılamadığı müddetçe bu insanlar yok olur, batar… At yarışlarının devam edip, TJK bayilerinin de içeriye almadan bu oyunları ufak da olsa sürdürülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü aksi takdirde çok büyük sorunlara yol açabilir” dedi.