<strong>Çalışma hayatı</strong>nda <strong>işçi alacakları</strong> arasında başköşede duran, çalışanın güvencesi <strong>kıdem tazminatı</strong> kaldırılıyor. Hükümet tarafından yapılan açıklama ile Ocak 2022 tarihine kadar teknik çalışmaların tamamlanıp kıdem tazminatının kısa adı <strong>TES</strong> olan ‘<strong>Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi</strong>’ne entegre edilmesi için düğmeye basıldı. Çalışan kesim için Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile <strong>Bireysel Emeklilik Sistemi</strong> yeniden yapılandırılıyor. Yeni sistemin ana <strong>finansör</strong>ü <strong>işçinin kıdem tazminatı</strong> olacak. Yani vatandaşın on yıllarca çalışarak elde ettiği emeklilik için, artık ek bir ödeme daha yapıp kendi emekli aylığını artırması planlanıyor. <h2>‘İŞVERENE KATKI OLACAK’</h2> <strong>Sosyal Güvenlik Müşaviri Dilek Ete</strong>, 2022 yılında geçilmesi planlanan yeni sistemin ayrıntılarını paylaşarak, Hükümetin yeni sistemde tasarrufun artmasını sağlamayı amaçladığını öne sürdü. Ete, “Hükümet, yeni sistemde tasarrufun artmasını sağlamak istediğini, artan tasarrufun da sermaye piyasalarının derinleşmesine ve finansal istikrarın güçlenmesine katkı sağlayacağını söylüyor. Ancak ayrıntılara baktığımızda düzenlemenin tamamının işveren kesimini kalkındırmaya yönelik olduğu açık. Toplanan primlerin <strong>TEFAS</strong> (<strong>Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu</strong>) ya da sanayi projelerine yatırım olarak kullanılmasına imkan tanınacağı söylendiğinde dahi işverenlerin gelişmesine katkı sağlamayı amaçladıkları ortaya çıkıyor” dedi. <h2>YA ÇALIŞANIN HAKKI?</h2> Mevcut sistemde, işçi ve işverenden kesilen aylık yüzde 37 primle bile, kişiye emekli maaşı olarak yaşanabilecek bir ücret ödenemediğini kaydeden Dilek Ete, “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde toplamayı planladıkları prim miktarı yüzde 5.84’e düşüyor. Yüzde 5.84 ile ikinci bir emekli aylığını nasıl ödeneceği açıklamaya muhtaç bir soru olarak önümüzde duruyor. Var olan sisteme alternatif olamayacak yeni bir düzene geçmekten bahsediyoruz. Kişi emekli olduğunda dahi biriken pirimin tamamını alamıyor, ev alırsa yüzde 10’unu alabiliyor. Yani kişi adına biriken ama hiçbir zaman kişinin olmayan bir paradan söz ediyoruz. Bu sistemin çalışan lehine olması mümkün mü? Bugün için asgari ücretin altında ödenen emekli aylıkları varken yeni bir emeklilik fonu kurulacaksa dahi kıdem tazminatına el konularak kurulmamalı. Kıdem tazminatı işçinin, çetin yaşam şartlarında limanıdır, sığındığı, evidir. Adeta sigortasıdır. İşçinin son limanını da elinden alınması kabul edilebilir bir tutum değil” şeklinde konuştu. <strong>Getirilmesi planlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile kıdem tazminatı uygulamasının farkları ise şöyle:</strong> <h2>‘TAMAMI ÖDENMEYECEK!’</h2> Sosyal Güvenlik Müşaviri Dilek Ete, kıdem tazminatında yapılması planlanan değişiklikleri anlatarak, yeni kurulacak sistemin ayrıntılarını paylaştı. İşçinin kıdem tazminatını, iş sözleşmesinin işveren tarafından sonlandırılması, fazla mesai gibi hakların alınamaması, kişinin sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak duruma gelmesi, askere gitmesi, emekli olması veya ölmesi gibi durumlarda aldığını belirterek “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde bu şartların tümü kaldırılıyor. Sadece emeklilik yaşınız geldiğinde yani 60 yaşında Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde biriken <strong>tazminat</strong>ınızın yüzde 25’i çalışana ödeniyor. Geri kalan tutar her ay emekli aylığı olarak ödeniyor” dedi. <h2>‘İŞÇİ ÖDEYECEK’</h2> Bugünkü sistemde kıdem tazminatının işveren tarafından ödendiğini hatırlatan Ete, yeni sistemde işçinin de alacağı tazminat için ödeme yapması gerekeceğini belirtti. Tazminatın verilişindeki gün sayısının da düşürüldüğünü aktaran Dilek Ete şunları söyledi: Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde işçinin çalıştığı süre boyunca, fonda birikecek para için her ay kesilecek primin yüzde üçü işçiden, yüzde dördü işverenden kesilecek. Ayrıca fona yüzde bir oranında devletin yüzde bir oranında da İŞKUR’un ödeme yapması öngörülüyor. Yani bugüne kadar hiç prim ödemeden hak ettiğiniz tazminatı çalışanlar, bundan böyle her ay prim ödeyerek biriktirecek ve alacak. Yine şuan, işçi için her ay brüt ücretin yüzde 8.33 kadarı tazminat fonuna alınıyor. Düzenlemeyle bu oranın yüzde 5.84’e düşürülmesi planlanıyor. Yani her yıl için 30 gün ücret olarak ödenen kıdem tazminatı tamamlayıcı emeklilik sisteminde 21 güne düşürülüyor. <h2>60 YAŞ SINIRI VAR</h2> Var olan sistemde, çalışanın yaş fark etmeksizin ve bir kerede tazminatını alabildiğinin altını çizen Sosyal Güvenlik Müşaviri, “Kıdem Tazminatı almak için bugün yaş şartı bulunmuyor. Kıdem Tazminatı kaldırılır ve Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi gelirse artık yaş şartı da olacak. Planlanan sistemde 60 yaşından önce işçiye <strong>fon</strong>dan para ödemesi yapılmayacak. Ayrıca kıdem tazminatı nakden ve bir kerede ödenirken, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde, işçinin alacağının yüzde 25’i 60 yaşına geldiğinde, kalan kısmı ise emekli aylığı olarak her ay ödenecek” ifadelerini kullandı. <h2>‘İŞVERENE DE ZARAR’</h2> Kıdem tazminatının işçi ile işveren arasında bir bağ sağlayarak, çalışanın işinin keyfi olarak sonlandırmanın önüne geçtiğini belirten Ete, “Yeni sistemde işverenin, işçiyi işten atmasının önünde yarattığı engel de ortadan kalkmış oluyor. Diğer yandan bu sistemin işverene de yük getireceği açık. Çünkü, patron fona ödemelerini önceden yapıyor bunun için işçinin tazminatı her ay peşinen ödenmiş olacak. İşverenler haklı nedenle iş akdini fesih ettiklerinde dahi ödeme yapılmış olacak. Yani kıdem tazminatında işverenin kasasında duran para artık devletin kasasında duracak” diye konuştu. <strong>Utkucan Akkaş / Özel Haber</strong>