Tarımda ve tıpta yaygın olarak kullanılan antifungal (mantar karşıtı) ilaçların aşırı ve kontrolsüz kullanımı, mantarların direnç geliştirmesine yol açarak insan sağlığı için büyük tehdit oluşturuyor. ABD Kaliforniya Üniversitesi Davis’ten enfeksiyon hastalıkları uzmanları Dr. George Thompson ve Dr. Angel Desai, New England Journal of Medicine dergisinde yayımladıkları makalede, bu durumun yeni bir mantar pandemisinin habercisi olabileceğine dikkat çekti.
Uzmanlar, hem tarımda hem de tıpta antifungal ilaçların bilinçsiz kullanımının mantarların direnç kazanmasına neden olduğunu, bunun da enfeksiyonların tedavisinde kullanılan hayati öneme sahip ilaçların etkinliğini azalttığını vurguluyor. Özellikle Candida auris gibi tedavisi zor mantar türlerinde son yıllarda artış yaşanması, sorunun boyutunu gözler önüne seriyor. Bu mantarın insan hücrelerine benzer yapısı, tedavi sürecini daha da karmaşık hale getiriyor.
Thompson ve Desai, “tek sağlık” (one health) yaklaşımının benimsenmesinin şart olduğunu belirtiyor. Bu yaklaşım, insan, hayvan ve çevre sağlığının birbirine bağlı olduğunu kabul ederek, antifungal dirençle mücadelede disiplinler arası ve uluslararası iş birliğinin önemini ortaya koyuyor. Ayrıca iklim değişikliği, rüzgar yönleri ve küresel hareketlilik gibi faktörlerin mantarların yayılımını hızlandırdığına dikkat çekiliyor.
Makalede, antifungal direnç gelişiminin doğrudan kullanılan ilaç miktarıyla bağlantılı olduğu vurgulanarak, tarım ilaçlarının geliştirilmesi ve kullanımının uluslararası düzeyde koordinasyonla düzenlenmesi gerektiği ifade ediliyor. Uzmanlar, ortak hareket etmenin uzun vadede maliyetleri düşüreceği ve dirençli mantarların hızla yayılmasının önüne geçebileceğini belirtiyor. Böylece, hem insan hem de hayvan sağlığını tehdit eden yeni pandemilerin önlenmesine katkı sağlanabilir.
(Sözcü)
