Ticaret Bakanlığı, alışveriş merkezlerinin işleyişine dair düzenlemeleri güncelleyen önemli bir yönetmelik değişikliğini Resmî Gazete’de yayımlayarak yürürlüğe soktu. Yapılan değişiklikle birlikte hem tüketicileri hem de alışveriş merkezi bünyesindeki perakende işletmeleri yakından ilgilendiren çok sayıda yeni uygulama getirildi.
"AVM" İbaresi Her Yapıya Kullanılamayacak
Yeni düzenlemeye göre, alışveriş merkezi niteliğini taşımayan yapı ve işletmeler artık "alışveriş merkezi" ibaresini kullanamayacak. Böylece bu unvan yalnızca gerekli fiziki ve hukuki koşulları sağlayan yapılar için geçerli olacak. Bu madde, tüketicinin yanıltılmasının önüne geçmeyi ve sektörde kavramsal netlik sağlamayı amaçlıyor.
Ortak Alanlar Artık Daha Net Tanımlandı
Yönetmelikte yapılan tanımlama değişikliğiyle birlikte alışveriş merkezlerinde yer alan ortak kullanım alanlarının kapsamı genişletildi ve netleştirildi. Çocuk oyun alanı, mescit, bebek bakım odası, dinlenme bölümleri gibi alanlar doğrudan ortak kullanım alanı sayılırken, dış cephe ve çatı gibi doğrudan kullanıma açık olmayan bölümler bu kapsamın dışında tutuldu. Yeni kurala göre, ortak kullanım alanı içermeyen projeler artık alışveriş merkezi statüsü kazanamayacak ve yapı ruhsatı alamayacak. Bu da mimari projelerde sosyal alanlara daha fazla yer verilmesini zorunlu hale getirecek.
Giderler Şeffaflaşıyor: Raporlar Zorunlu Hale Geldi
En dikkat çeken maddelerden biri ise alışveriş merkezlerindeki ortak giderlerle ilgili oldu. AVM yönetimleri her yıl, bir önceki yılın ortak gelir ve gider raporunu perakendecilere sunmakla yükümlü olacak. Bu raporun bir örneği ayrıca Bakanlık tarafından belirlenen Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) adresine de gönderilecek. Perakendeciler isterlerse, ilgili belgelerin birer kopyasını talep edebilecek.
Bağımsız Denetim Şartı Getirildi
Ortak giderlerin raporlanmasının yanı sıra, bu hesapların bağımsız denetim kuruluşlarınca incelenmesi de zorunlu hale geldi. Denetim sonucu hazırlanan rapor, her yıl alışveriş merkezi içindeki perakendecilere iletilecek. Üstelik bu denetim masrafları perakendecilerden tahsil edilemeyecek, bu da işletmelerin üzerindeki mali yükün azaltılmasını sağlayacak.
Bakanlık Gerekirse Müdahale Edecek
Yönetmelikte ayrıca, belirli şartların oluşması halinde alışveriş merkezi statüsünün askıya alınabileceği de düzenlendi. Örneğin, 10 bin metrekare ile 20 bin metrekare arasında satış alanına sahip AVM’lerde iş yerlerinin yarısından fazlası faal değilse veya ulusal/uluslararası perakendecilerce işletilmiyorsa, Ticaret Bakanlığı bu statüyü geçici olarak durdurabilecek.
Cezai Yaptırımlar Netleşti
Yeni yönetmelik, kurallara uymayan alışveriş merkezlerine uygulanacak idari para cezalarının da Ticaret Bakanlığı tarafından ya da il müdürlükleri aracılığıyla uygulanabileceğini hükme bağladı. Bu da denetim ve yaptırımların daha etkin yürütülebilmesinin önünü açacak.
Yeni Kurallar Yürürlükte
Yönetmelik değişikliği, 8 Mayıs 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi. Bundan sonraki süreçte hem yeni açılacak alışveriş merkezleri hem de mevcut yapılar bu kurallara uyum sağlamak zorunda olacak.
