İzmir’de 6,9 şiddetinde yaşanan depremin sancıları sürüyor. Her depremin ardından gündeme gelen deprem vergisinden toplanan paraların nereye harcandığı ise yine tartışma konusu. Siyasilerin gündeme getirdiği ve tartışmalara neden olan konuya ilişkin açıklamalarda bulunan İzmir Vergi Dairesi eski Başkanı Mustafa Bulut “2003’te yeni bir yasal düzenleme yapıldı ve deprem vergisi normal bir vergi haline getirildi. Deprem vergisi olmaktan çıkarıldı. Dolayısıyla o vergi türünden yapılan tahsilatı deprem vergisi tahsilatı olarak değerlendiremiyorum. 2004’ten sonra deprem vergisi denemez, normal vergi tahsilatıdır ama 2004 öncesi olağanüstü vergidir. Onun da tutarı 7.2 milyar lira olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu. Deprem vergisinin 2003’e kadar alındığını vurgulayan Bulut, “2003’e kadar alınan vergilerin bazıları 1999 için bir defa alındı. Bazıları örneğin Özel İşlem Vergisi ve Özel İletişim Vergisi 2003 yılına kadar alındı. Ek emlak bir defa alındı. Bu vergiler de 1999-2003 yılı arasında. Toplam tahsilat ise 7.2 milyar liraya tekabül ediyor. Bu dönemdeki toplam vergi geliri tahsilatının yüzde 3.2’sine tekabül ediyor. Bu oranı 2019 merkezi yönetim bütçesindeki toplam vergi gelirleri tahsilatımıza uyguladığımızda karşımıza çıkan rakam yaklaşık 21 milyar lira” ifadelerini kullandı.

‘TAHSİLAT ORTADA’

CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen’in, 21 yıldır toplanan ve 70 milyar liradan fazla deprem vergisinin başka amaçlarla kullanıldığını ve bunun büyük kısmının iktidara yakın müteahhitlere gittiğini öne sürerek, bu kaynağın içi boş inşaat ihalelerine, yandaş firmalara aktarıldığını savunmuştu. Bu konuda içeriğe aslında dahil olmayan bir vergi hesaplaması yapıldığını vurgulayan Bulut, “ Özel iletişim vergisi deprem vergisi olarak geldi, 2003 yılına kadar geçici bir düzenleme olarak geldi. 2003’den sonra kalıcı hale getirdikleri vergi sisteme girmiş oldu. 2003’ten sonra yapılan tahsilatı deprem vergisi olarak nitelemek doğru değil. 2003’ten sonrası için rakamlara baktığımızda, kalıcı hale geldikten sonra bu vergiden yapılan tahsilat 64 milyar TL. 2003-2019’a kadar özel iletişim vergisi kadar tahsilatı 64.6 milyar TL oluyor yani. Bu haberlerin içeriğinde hesaplamalara bu miktarda dahil ediliyor. Bu kalıcı hale geldikten sonra vergi türünden yapılan tahsilat ortada. 2004’den sonra Özel İletişim Vergisi, Türk vergi sisteminin kalıcı vergi unsuru haline gelmiştir. O nedenle her ne kadar burada rakamı yazsak dahi, bunu deprem vergisi gibi nitelemek doğru olmayabilir. Bu deprem vergilerinin depremle ilgili konularda harcanmadığı yönünde eleştiriler var. Normal deprem vergileri geneldir. Belli bir harcama türü için getirilmez, bütçedeki tüm harcamalar için getirilir. Verginin bu özelliği var. Deprem vergisi adına verilen ek yükümlülükler belli bir amaç için getirildi ve o amaç doğrultusunda harcanması gerekir. Depreme dayanıklı olmayan binaların, kentsel dönüşüm uygulaması var, halihazırda bu mevzuatta bir takım yardım destekler var. Deprem vergileri belki bu kentsel dönüşüme yönelik mali teşviklerin artırılması ve böylelikle vatandaşlar açısından durumun daha cazip hale gelmesi sağlanabilirdi” diye konuştu. Rana Beyza Öztürk / Özel Haber