İrem Buse KIRKKAYALI- EGE TELGRAF/ Bitki çayları, özellikle soğuk kış aylarında birçok kişinin vazgeçilmezi haline geldi. Doğal yollarla bağışıklığı güçlendirdiği düşünülen bu çaylar, bilinçsiz tüketildiğinde ise ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uzmanlar, masum görünen bitki çaylarının sağlığı tehdit eden riskler barındırabileceğini belirterek, tüketicileri dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
Açıkta satılan ürünlerde aflatoksin tehlikesi
Bitki çayı alırken dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri ürünün kaynağı. Özellikle açıkta satılan bitkisel ürünlerde aflatoksin adlı toksik maddenin bulunma riski oldukça yüksek. Bu madde uzun vadede kansere yol açabiliyor. Uzmanlar, ambalajlı, markalı ve aflatoksin analizinden geçmiş bitki çaylarının tercih edilmesini öneriyor.
Hazırlama yöntemi sağlığı doğrudan etkiliyor
Bitki çaylarının faydalı olabilmesi için doğru yöntemle hazırlanması gerekiyor. Odunsu yapıdaki bitkiler, örneğin tarçın çubuğu ve karanfil, doğrudan kaynatılarak tüketilmeli. Öte yandan, yaprak ve çiçek formundaki bitkiler — ıhlamur ve kekik gibi — sadece sıcak suyun içine eklenerek demlenmeli. Bu yöntem, bitkilerin içerdiği aktif bileşenlerin korunmasını sağlıyor.
Tohum formundaki bitkiler ezilerek kullanılmalı
Rezene ve kimyon gibi tohum formundaki bitkiler, sıcak suya eklenmeden önce mutlaka hafifçe ezilmeli. Bu işlem, içerisindeki yararlı bileşenlerin açığa çıkmasına yardımcı oluyor. Aksi halde, bitkinin tüm faydası suya geçmeden tüketilmiş oluyor.
Poşet çaylar mikroplastik riski taşıyabilir
Kolaylık sağladığı için sıkça tercih edilen poşet bitki çayları, uzmanlara göre başka bir tehlikeyi beraberinde getiriyor. Bu tür ürünlerin üretiminde kullanılan bazı malzemeler, sıcak suyla temas ettiğinde mikroplastik salınımına yol açabiliyor. Bu da uzun vadede sağlığa zarar verebilecek bir durum olarak değerlendiriliyor.
Sürekli kullanım yan etkilere neden olabilir
Her gün düzenli olarak aynı bitki çayını içmek, vücutta istenmeyen etkiler oluşturabilir. Bitki çaylarının "kür" şeklinde, uzun süre ve düzenli bir dozda kullanılması, bazı organlar üzerinde baskı oluşturabilir. Uzmanlar, bitki çaylarının dengeli ve aralıklı tüketilmesinin daha sağlıklı olacağı görüşünde.
İçeriği belirsiz karışımlardan uzak durulmalı
Market raflarında ya da aktarlarda satılan karışık bitki çaylarının etiketleri her zaman yeterince açık olmayabiliyor. İçeriğinde hangi bitki ya da baharatların bulunduğu bilinmeyen bu karışımlar, alerjik reaksiyonlar gibi beklenmeyen sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle karışık içeriklere sahip ürünlerin tüketiminde ekstra özen gösterilmeli.
Balı kaynar suya eklemek sağlık riskini artırabilir
Özellikle kış aylarında bitki çaylarını balla tatlandırmak sıkça başvurulan bir yöntem. Ancak uzmanlar, balın kaynar suya eklenmesinin sakıncalı olduğunu belirtiyor. Yüksek sıcaklık, balın içerisindeki HMF (hidroksimetilfurfural) adlı maddenin seviyesini artırarak, sağlığa zarar verebilecek bir etki yaratabiliyor. Bu nedenle bal, sıcaklık biraz düştükten sonra eklenmeli.
Bitki çayları doğru kullanıldığında sağlığa fayda sağlayabilirken, yanlış tüketim alışkanlıkları ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Uzmanlar, doğal olduğu düşünülen her ürünün zararsız olmadığını ve bitki çayı tüketiminin mutlaka bilinçli bir şekilde yapılması gerektiğini vurguluyor.
