Oxford Üniversitesi'nin yürüttüğü yeni bir araştırma, uzun ve sağlıklı bir yaşamın sırrını ortaya koydu. Araştırmaya göre, çevresel faktörler ve bireysel yaşam tarzı alışkanlıkları, genetik faktörlerden tam 10 kat daha etkili. Uzmanlar, bu bulguların bireysel sağlık bilincinin artırılması ve halk sağlığı politikalarının yeniden şekillendirilmesi açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor.
LONGEVİTY FELSEFESİ GİDEREK YAYILIYOR
Sağlıklı ve uzun ömürlü bir yaşam anlamına gelen “Longevity” kavramı, son yıllarda sadece tıp dünyasında değil, bireysel yaşam tercihlerinde de öne çıkıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, bu yaşam felsefesinin bilimsel gelişmelerle birleşerek insanların daha sağlıklı yaşlanmasına katkı sunduğunu belirtti. Karaca, “Uzun ve sağlıklı bir ömür, büyük ölçüde çevresel koşullar ve yaşam tarzı seçimleriyle şekilleniyor” dedi.
GENETİK ETKİLER SINIRLI, ÇEVRESEL FAKTÖRLER BELİRLEYİCİ
Oxford Üniversitesi'nin geniş kapsamlı çalışmasını değerlendiren Dr. Karaca, genetik faktörlerin yaşam süresi üzerindeki etkisinin yüzde 20-30 düzeyinde olduğunu, buna karşın çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin yüzde 70-80 oranında belirleyici olduğunu söyledi. "Bazı genetik değişiklikler yaşlanmaya bağlı hastalıkları tetikleyebilir ancak bu etki, bireyin yaşam tarzı tercihleriyle önemli ölçüde dengelenebilir" diyen Karaca, bu sonucun hastalıkların önlenmesinde ve sağlıklı yaş alma stratejilerinin belirlenmesinde büyük fırsatlar sunduğuna dikkat çekti.
HÜCRESEL GENÇLEŞMEDEN TEKNOLOJİ DESTEKLİ TAKİBE
Dr. Karaca, biyoteknoloji ve genetik çalışmalar sayesinde hücresel gençleşmeye yönelik tedavilerin geliştirildiğini, zaman kısıtlı beslenme ve anti-inflamatuar diyetlerin ise hücre yenilenmesini desteklediğini belirtti. Aynı zamanda yapay zekâ destekli sağlık sistemlerinin de bireyselleştirilmiş sağlık yönetimini mümkün kıldığını vurgulayan Karaca, "Bu teknolojiler, kişinin sağlık verilerini analiz ederek, yaşlanma sürecini olumlu yönde etkileyebilecek önerilerde bulunabiliyor" dedi.
STRES YÖNETİMİ VE UYKU DÜZENİ YAŞLANMAYI YAVAŞLATIYOR
Yaşlanma sürecini etkileyen bir diğer önemli faktör ise stres. Karaca, kronik stresin zihinsel yaşlanmanın başlıca nedenlerinden biri olduğunu, bu nedenle stres yönetimi tekniklerinin ve uyku düzeninin büyük önem taşıdığını dile getirdi. Düzenli uyku saatlerinin, beyin sağlığı üzerinde koruyucu etkisi olduğunu vurguladı.
SAĞLIKLI YAŞ ALMAK İÇİN YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ
Dr. Karaca, sağlıklı yaş almak isteyen bireylere beslenmeden egzersize, uyku düzeninden sosyal ilişkiler ve zihinsel aktiviteler kadar pek çok konuda önerilerde bulundu. Özellikle sebze, meyve ve sağlıklı yağlarla zenginleştirilmiş bir beslenme düzeni ile haftalık düzenli fiziksel aktivitenin, yaşam süresini uzattığına işaret etti. Ayrıca yeni beceriler öğrenmenin ve yaratıcı faaliyetlerin, bilişsel rezervi artırarak demans gibi yaşa bağlı hastalıkların önüne geçebileceğini belirtti.
EĞİTİM VE SOSYOEKONOMİK DÜZEY DE ETKİLİ
Columbia Üniversitesi tarafından yapılan başka bir çalışmayı da değerlendiren Karaca, eğitim seviyesinin de yaşlanma sürecinde etkili olduğunu söyledi. Araştırmaya göre, yüksek eğitim düzeyine sahip bireylerde biyolojik yaşlanma daha yavaş ilerliyor. Aynı şekilde fiziksel aktivitenin düzenli yapılmasının, bireyin sosyal çevresi ve psikolojik durumu ile doğrudan ilişkili olduğu kaydedildi.
YAŞLANMAYI GECİKTİRMEK MÜMKÜN
Sonuç olarak, uzun ve sağlıklı bir yaşam için genetik miras kadar, hatta ondan çok daha fazla, bireysel seçimlerin belirleyici olduğu bilimsel verilerle ortaya konulmuş durumda. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, kaliteli uyku, stres yönetimi ve sosyal ilişkiler; hepsi birlikte insan ömrünü uzatmada kritik rol oynuyor.
Kaynak: sabah.com
