Korona virüs sürecinde yerli üretimin teşviki ve ithal ürünlere karşı yerli mallarının korunmasını sağlamak amacıyla Nisan ayından bu yana çeşitli kararnameler vasıtasıyla uygulanan ilave gümrük vergilerinin süresi yılsonuna kadar uzatıldı. Kararnamenin sona ereceği Ekim ayında yüzde 40 ile yüzde 50'ye ulaşan ek vergilerin kaldırılmasını bekleyen inşaat ve yapı sektöründeki on binlerce firma gelen bu haberle büyük hayal kırıklığı yaşadı. Birçok inşaat hammaddesi ve malzemesinin yanı sıra, ülke genelinde ithal edilen 5 bini aşkın ürüne getirilen ek vergilerin 2021 başına kadar uzatılmasıyla birlikte gözler aylardır yerinde sayan yapı sektörüne çevrildi. Sektörden ekmek yiyen esnafın yüzde 75'inin son dönemde kepenk indirdiğine dikkat çeken meslek odası ise Türkiye'nin neredeyse tüm temel malzemelerde ithalata ve dışa bağımlı olduğuna, yerli üretim kavramının bulunmadığına vurgu yaparak, kararnamenin yeni kara günlerin habercisi olduğunu duyurdu.

‘3 AY DAHA DAYANAMAYIZ’

Önceki gün Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ve ek gümrük vergilerini üç ay daha uzatan ithalat rejimi kararlarını Ege Telgraf Gazetesi’ne değerlendiren İzmir İnşaat Malzemeleri İmalatçıları ve Satıcıları Odası Başkanı Cumhur Taşdelen, sektör olarak dayanacak üç ayları kalmadığını belirterek şunları ifade etti: "Biz bu malzemeleri üretemiyoruz. Üretsek bile hammaddeleri dışarıdan geliyor. Bu karardan doğrudan ya da dolaylı, her şekilde olumsuz etkileniyoruz. Zaten bir süredir uygulanan bu ilave vergilerin faturasını sektör ve esnaf olarak biz ödüyoruz. Çünkü yaşanan bu olumsuz durumu fiyatlarımıza yansıtıp zam yapmadık. Zaten işlerimizin iyi olduğu bir dönem değil, elde ettiğimiz kar oranı oldukça düşük seviyede. Maliyetimiz yüksek, ama zam yapıp fiyatları yükseltmeye kalktığımızda bu sefer müşteri başka arayışlar içerisine giriyor ya da satın almaktan vazgeçiyor. Bu durum bizi yıpratıyor. Getirilen bu ilave vergiler ülkemizdeki hammadde fiyatlarını da yükseltiyor. Yüzde 30'a hatta yüzde 40'a yakın fiyat artışları söz konusu. Bu sefer elimizdeki ürünler de getirilen gümrük fonu kadar değer kaybetmeye başladı. Zarar eden biz oluyoruz. Sektör olarak büyük bir durgunluk içerisindeyiz. Geçtiğimiz aylarda konut faizleri ve kredi oranları düşürüldü, ülke tarihinde satılmamış kadar konut satıldı. Şimdi faizler yükseldi, gerçek olmayan fiyatlar ve şişkin bir piyasa ile karşı karşıyayız. Müteahhitler artık ya temel atmıyor, ya da elindeki işleri bitiremiyor. Elindeki projeleri bitirenler ise konutları satamıyor. Ellerindeki sözleşmeleri kaybetme riski ile karşı karşıyalar. Karşımızda sırf bir vergi var. Sektör büyük bir darbe yedi. Vergi bizi yüzde 30 oranında etkiliyor. Buna bir yüzde 30 daha ekleyin. İnşaat sektörü bir balon olarak büyüdü.”

‘ÜRETİM YOK, HER ŞEY İTHAL’

İnşaat sektöründe kullanılan malzeme ve hammaddelerinin tamamına yakınının yurt dışından ithal edildiğine dikkat çeken Başkan Taşdelen, "Şu anda ülkemizde hiç kimse önünü göremiyor. Borçlanmak isteyen borçlanayım mı, borçlanan da bu borcu nasıl öderim düşüncesi içerisinde. İnsanlar şu anda iş kaygısı içinde. Güven eksikliği, geçim kaygısı had safhada. Dolayısı ile sektörümüz de bu durumdan ister istemez etkileniyor. Bizim odamıza kayıtlı iki bini aşkın esnaf varken, bu rakam pandeminin ardından 500'lere kadar düştü. Sektörün dörtte üçü büyük bir yara aldı. Sadece inşaat malzemeleri ve yapı sektörünü düşünmeyin. Bizimle birlikte ekmek yiyen diğer iş kolları da bundan nasibini aldı. Vergiler yılsonunda kalkacak ama biz bir ay sonrayı çıkartır mıyız, onu bile bilemiyoruz. Ek vergilerin kapsamında olan fayans, seramik, karton, boya, tiner, ambalaj, kablo, demir-çelik, alçı, kablo gibi binlerce ürün var. Biz Türkiye olarak üreten bir ülke değiliz. İthalatçı konumundaki bir ülkeyiz. Cari açığı önlemek için bugüne kadar hep ithalat desteklendi. Bu ürünleri üretebilmek için gerekli altyapımız yok. Karşımızda bir Amerika örneği var, pandemi sürecinde Çin'den gelen tüm mallara aynı şekilde ek vergi koydular. Ama bizler gibi olumsuz etkilenmediler çünkü aynı şeyleri üretiyorlar, kapasiteleri vardı. Bugün ancak sektörde kullanılan malzemelerin yüzde 20'sini kendimiz üretiyoruzdur. İnşaatta kullanılan malzemelerin tamamına yakını ithal. Biz bu ürünleri üretiyor bile olsak, hammaddesini dışarıdan aldığımız için bu sefer yine de fiyatları yüzde 30-yüzde 40 oranında artacak. Yani, bu vergi düzenlemesi sektörü bitirmiştir" diye konuştu. Erman Şentürk / Özel Haber