NARSİZM NEDİR?
Berna SEVER/ EGE TELGRAF- Narsizm, psikolojik bir terim olup kişinin kendi benliğine ve önemine aşırı bir ilgi ve sevgi duyma durumu. Birçok insanın hayatlarının farklı dönemlerinde narsistik özellikler sergilemesi normal. Uzmanlara göre bu özellikler bir kişinin günlük yaşamını, ilişkilerini ve iş hayatını olumsuz etkilediğinde narsistik kişilik bozukluğu (NKB) olarak adlandırılabilir.
NARSİZMİN BELİRTİLERİ
Kendi Kendini Yeterli Görme: Narsistik kişiler, kendilerini diğer insanlardan üstün veya özel hissederler. Başkalarının görüşlerini ve ihtiyaçlarını önemseme eğiliminde değillerdir.
Empati Eksikliği: Empati yeteneği sınırlıdır ve başkalarının duygusal ihtiyaçlarına karşı anlayışsız olabilirler.
Sürekli Hayranlık Beklentisi: Narsistik kişiler, sürekli olarak başkalarından hayranlık ve övgü beklerler. Bu övgü alamadıklarında, sinirli veya kırılgan olabilirler.
Manipülasyon Yeteneği: Narsistik kişiler, insanları manipüle etme eğiliminde olabilirler ve ilişkilerini kontrol etme çabasında olabilirler.
Kritik Olma Eğilimi: Başkalarını eleştirmeye ve küçümsemeye eğilimli olabilirler.
NARSİZMİN NEDENLERİ
Çocukluk Dönemi Deneyimleri: Narsistik kişilik bozukluğunun temel nedenlerinden biri çocukluk dönemi deneyimleri olabilir. Özellikle aşırı övgü veya eleştiriye maruz kalmış çocuklar, narsistik özellikler geliştirebilirler. Aşırı övgü, çocuğun kendisini sürekli olarak özel ve üstün hissetmesine yol açabilir, eleştiri ise aşırı duyarlılık veya savunmacılık geliştirmesine neden olabilir.
Ebeveyn Tutumları: Ebeveynlerin tutumları narsistik kişilik gelişiminde önemli bir rol oynar. Ebeveynlerin çocuklarını sadece kendi gereksinimlerini karşılamak için kullanmaya başladıkları veya çocuğun kimliği yerine kendi isteklerini dayattıkları durumlar narsistik özelliklerin gelişimine katkıda bulunabilir.
Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık da narsistik kişilik bozukluğunun gelişiminde etkili olabilir. Aile geçmişi, bu tür kişilik özelliklerinin nesilden nesile geçişini kolaylaştırabilir.
Çevresel Etkiler: Kişinin yetiştiği çevre, narsistik özelliklerin gelişiminde etkili olabilir. Özellikle rekabetçi ve ödüllendirici bir çevrede büyüyen kişiler, narsistik özellikleri geliştirmeye daha yatkın olabilirler.
Psikolojik Faktörler: Bazı psikolojik faktörler de narsistik kişilik bozukluğunun gelişimine katkıda bulunabilir. Örneğin, kişinin düşük özsaygısı veya travmatik deneyimler yaşaması, narsistik özelliklerin gelişimini tetikleyebilir.
Sosyal Medya ve Kültürel Etkiler: Günümüzde, sosyal medya gibi platformlar, narsistik özelliklerin gelişimini destekleyebilir. Sürekli olarak beğeni ve onay arayışı, narsistik davranışları teşvik edebilir. Ayrıca, bazı kültürel faktörler de narsistik özelliklerin yaygınlaşmasına katkıda bulunabilir.
NARSİZMİN TEDAVİSİ
Narsizmin tedavisi karmaşık bir süreçtir ve bir uzmanın rehberliği gerektirebilir. Terapi, narsistik kişilik bozukluğunu yönetmeye yardımcı olabilir. Terapistler, kişinin kendi duygusal ihtiyaçlarını ve başkalarının duygusal ihtiyaçlarını daha iyi anlamasına yardımcı olabilirler. Grup terapileri de bu süreçte etkili olabilir.
