Memduh GÜNEY/EGE TELGRAF- Karayolları Genel Müdürlüğü, ‘yap-işlet-devret’ modeli kapsamında özel firmaların işlettiği otoyol ve köprü geçiş ücretlerine zam yapıldı. Yapılan son yüzde 60 artışla birlikte 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren otoyol ve köprülere toplam yüzde 182 zam yapılmış oldu. Zamlarla birlikte Osmangazi Köprüsü otomobiller için 399, otobüsler için 760 lira, 1915 Çanakkale Köprüsü geçiş ücreti otomobiller için 419, İstanbul-İzmir Otoyolu Osmangazi Köprüsü geçiş dahil otomobiller için 984 lira oldu. Yeni tarifeyle ilgili açıklama yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, “Kamuda verimlilik ve tasarruf süreci içerisindeyiz. Oluşan şartlara göre geçiş ücretlerimizi güncelleme ihtiyacı hissettik. Gerçekten çok düşük kalmıştı. Bakım işletme giderlerini karşılama noktasında bir düzenleme yapmamız gerekiyordu” ifadelerini kullandı.
Öte yandan diğer ulaşım araçlarına bakıldığında, uçakla İstanbul’dan İzmir’e 22 Mayıs tarihinde gidip 29 Mayıs tarihinde dönmenin en ucuz maliyeti bin 774 lira. Otobüs ile aynı tarihlerde aynı mesafeyi gidip gelmek ise bin 600 lira oldu.
‘SEFER SAYISI DÜŞTÜ’
Birçok otobüs firmasının artan maliyetler sonrası İzmir’e gelmediğini söyleyen Ege Bölgesi Otobüs İşletmecileri Derneği Başkanı Serdar Gerilakan, “Biletlere zam yapamıyoruz ancak maliyetlerimiz artıyor. Sefer sayıları düştü. Ne firmalar ne de vatandaş bu şartlarda yolculuk yapamıyor. Bu zamlar otogardaki esnafın ticaretini etkiliyor. Bilet fiyatlarında daha geçen senenin fiyatlarını uygulayamadan başka bir zamla karşılaşıyoruz” dedi.
‘MALİYET 30 BİN LİRA’
Bir otobüsün İstanbul-İzmir arasında gidiş-dönüş maliyetinin 30 bin liradan az olmadığını söyleyen Gerilakan, “Son zamlardan sonra 5-6 bin liralık köprü ve otoyol masrafı var. Bizim işlerimiz bu zamlarla sıkıntıya giriyor. Biz orta tabakayı taşıyoruz. İnsanların ekonomik sıkıntıları ortada. Aydın, Çeşme otoyolları da zamlandı. Kısa mesafede bile masraf fazlasıyla arttı. İstanbul’a giden 8-10 firma var. Mazot, otoyol ücretleri, ikram ve yolda karşılaşılabilecek olası sorunları da düşünürsek bunları bilet fiyatlarına yansıtamadığımızda bu işi zor şartlar altında yapmak zorunda kalıyoruz. Sıkıntıyı özellikle ikinci sınıf firmalar çekiyor. Bayram geldiği zaman fiyatlar yükselse de o bile bizler için yeterli değil” açıklamasında bulundu.
İzmir-İstanbul bilet fiyatlarının normalde bin 100 liradan aşağı olmaması gerektiğini söyleyen Gerilakan, “Şu anda İstanbul’a 500 ya da 600 lira fiyat çekiliyor. Birkaç firma hariç fiyatlar genelde böyle. Küçük esnaf yolcu bulamadığı için kendi arasında rekabet içerisinde. Çözümü burada devlet ortaya koymalı. Otoyol, mazot ve gider maliyetleri iyice artmış durumda. Çoğu firma kapanma noktasına geldi. Firmalar kış dönemini zor geçirdi ve maliyetlerden dolayı İzmir’e gelen şirket sayısı azaldı. İşletmeleri ve çalışanları derinden etkileyen bir süreç. İzmir Otogarı’nda 66 yazıhane var. Burada çalışan birçok kişi bu zamlardan etkileniyor” dedi.
‘AVANTAJI KAYBETTİK’
Otoyol ücretlerine yapılan zammın vatandaşın tatil maliyetini de etkileyeceğini söyleyen TÜRSAB İzmir BTK Başkanı Kıvanç Meriç, “Türkiye turizm anlamında pahalı bir ülke olmaya başladı. Fiyat avantajımızı iç piyasada da kaybediyoruz. Yüksek rakamlı bir turizm ülkesi olduk” ifadelerini kullandı.
“Zamdan sonra tatile kendi aracıyla çıkacak vatandaş bir kez daha düşünmek zorunda kalacak” diyen Meriç, “Yapılan zamlar enflasyonun üstünde. Artık yaz sezonuna girildi. Sadece otele gitmek değil, aile ziyaretine gitmek bile pahalı hale geldi. Bunlar güzel şeyler değil. Enflasyonun etkisiyle bu zamların olması üzücü. Ancak buna engel olamıyoruz. Engel olamadığımız sürece turizm yara almaya devam edecek. Bundan sadece yerli değil yabancı turistler de etkilenecek. Tur otobüslerinin maliyetleri değişecek. Bu zamları maliyetlerin içine eklemek zorunda kalacağız” diye konuştu.
‘MALİYET ARTACAK’
İstanbullular’ın tatilde Ege ve İzmir’i diğer bölgelere göre daha çok tercih ettiğini söyleyen Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği Başkanı (ETİK) Mehmet İşler, “Osmangazi ve Çanakkale köprüleriyle birlikte uçakla yapılan seyahatlerin yerini motorlu araçlar almıştı. Ancak son akaryakıt ve otoyol zamlarıyla birlikte, bu da geride kaldı. Sezon öncesi bu zamların yapılması maliyeti artıracaktır. Gıdadaki maliyet artışları da engellenemiyor. Bir de bunun üzerine köprü ve otoyol zamları vatandaşların tatil arzularını ortadan kaldırıyor. 3-4 gün tatil yapmak isteyenler bu maliyetler sonrası yol ücretlerini ödemek istemeyecektir. Bir yandan köprü geçişlerinden zarar etmeyelim derken doluluklarının azalmasından dolayı birçok gelirden mahrum kalacağız. Bu istihdama da yansıyacaktır. İç pazar için kendimizi garantilemiştik ancak bu zamlardan sonra oradaki şansımız da azaldı. Keşke bu zam, sezon sonunda sonra olsaydı. Turizmcilerle ilgili adaletsiz durumlar çok fazla olmaya başladı” diye konuştu.
