Bulgaristan ve Yunanistan'a bakan hudut kapılarının açılmasıyla birlikte binlerce mülteci akın etti ve dünyanın gözleri önünde yeni bir insanlık dramı başladı. Binlerce mülteci Türkiye’nin dört bir yanından Avrupa’ya açılan sınır kapılarına ve sahillere yığıldı. Sınırlarımızda durum böyle iken Ege Telgraf, mültecilerin geçiş noktası Ege kıyıları ve kente yerleşen göçmenlerin tabiri caizse Başkenti konumundaki Basmane’deki durumu mercek altına aldı.

ONLAR DA ARTIK İZMİRLİ

AB ile Türkiye arasında imzalanan mülteci geri kabul antlaşmasının yürürlüğe girdiği 2016 yılına kadar İzmir'deki ve Ege Bölgesi'ndeki mülteci trafiğinin başlıca durakları arasında yer alan Basmane’de geçmişten adeta eser kalmadı. Son olarak sınır kapılarının ardına kadar açılması ve Avrupa yolunda engellerin ortadan kalkmasıyla merak konusu olan semtin durumunda neredeyse hiçbir değişim yaşanmadığı gözlendi. Otobüs terminalleri, sokaklar, işyerleri, kahveler, oteller, camiler ve parklarda adeta yaprak kıpırdamıyor. Geçmişte hemen hemen her dükkanda can yelekleri satılan Basmane'nin birçok bölgesinde göçmenlerin yaşamlarına aynen devam etmesi dikkat çekerken, sınır kapılarının açılması artık yerleşik yaşama geçen ya da İzmir'de yeni bir hayat kurma hayalleriyle gelen yabancıları etkilemedi. Semtin yeni sakinlerinden olan Afgan, Somali, Irak, Pakistan ve diğer Türki cumhuriyetlerinin vatandaşları günlük olağan yaşamlarına devam ederken, Suriyeliler ise artık Türkiyeli olup İzmirlilerle komşu ve esnaf olarak yaşamını sürdürmeye devam ediyor.

AYNI ESKİSİ GİBİ

Suriyeli mültecilerin ve diğer birçok ulustan göçmenin yoğun olarak yaşadığı Basmane'deki mahallelerde ise neredeyse hiçbir değişiklik yok. Çok sayıda Suriyeli vatandaşa ev sahipliği yapan Etiler Mahallesi Muhtarı Talip Çoban, "Mahallemizde özellikle son 5-6 yıldır yoğun bir Suriyeli nüfusu yaşamakta. Göçmenler öyle eskiden olduğu gibi otellerde ya da sokaklarda yatmıyorlar. Büyük bölümü burada iş kurdu, ailesi geldi, ev tuttu, yerleşik hayata geçti. Sınırlar açıldı ancak ne mahallemizdeki konutlarda, ne de işyerlerinde, ne de otellerde böyle bir hareketliliğe tanık olduk. İzmir'de yaşanan biraz daha farklı bir durum. Bu bölgede ve özellikle Kadifekale'ye kadar yoğun bir nüfus yaşıyor. Senelerdir bizimle birlikte yaşayan kardeşlerimiz Basmane'ye ekonomik olarak çok değer kattılar. Kültürlerini de buraya taşıyıp, yaşattılar. Eskiden boş olan bir çok dükkanı bugün onlar işletiyor, otel ücretleri ve ev kiraları yükseldi. Piyasaya canlılık geldi. Bu durum aynen devam ediyor. Elbette buradan gidenler de olacaktır ancak şu ana kadar öyle bir trafiğe biz tanık olmadık. Mahallemizde çok sayıda Suriyeli var ancak kayıtları Göç İdaresi tuttuğundan ve resmi işlemleri o kanalla yaptıklarından ötürü resmi rakamlar onlardadır" sözleriyle yaşanan gelişmelere açıklık getirdi.

ESNAF HALİNDEN MEMNUN

Başta Oteller Sokağı olmak üzere, semtin ara sokaklarında konaklama hizmeti veren Basmaneli tesis sahipleri ise son günlerde herhangi bir değişikliğe tanık olmadıklarını ve işlerinin eskisi gibi devam ettiğini söyledi. Otelciler, Suriyelilerin yerleşik yaşama geçmesi ve evlerde yaşamaya başlamasıyla birlikte diğer uluslardan misafirleri aynı sıklıkta ağırlamaya devam ettiklerini ve yeni bir hareketlilik yaşanmadığını belirtti. Diğer yandan, Basmane sokaklarında iş yapan çok sayıda yerli esnaf da benzer durumda olduklarını söyleyerek, "Buralarda artık Suriyeli zaten kalmadı. Artık çoğunlukla Afgan, İran, Pakistan, Somali, Azerbaycan gibi ülkelerden gelen göçmenler var. Onların da bir yere gittiği yok. Her gün fırından ekmek alıyorlar, bakkallardan alışveriş ediyorlar, kahvelerde oturup vakit geçiriyorlar" dedi. Basmane'de bir diğer dikkat çeken detay ise Suriyelilere ait işyerleri oldu. Uzun süre önce bölgeye geçici olarak gelen Suriyeli girişimcilerin açtığı çok sayıda dükkan faaliyetlerini sürdürürken, müşterilerini ise genellikle Türk vatandaşları ve ağırlıklı olarak da Afrika kıtasından gelen göçmenlerin teşkil ettiği gözlendi.

SON RAKAMLAR

Mülteci-Der ve İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı'nın yayınladığı son resmi rakamlara göre İzmir'de Şubat 2020 itibarı ile 146 bin 560 kayıtlı Suriye göçmeni yaşıyor. İzmir'in toplam nüfusuna oranla yüzde 3,39'u teşkil ediyor. Türkiye'de yaşayan Suriyeli vatandaşların sayısına göre 8'inci sırada bulunan İzmir, bu rakamla Kilis, Osmaniye, Kahramanmaraş gibi geçici barınma merkezi bulunan ya da sınırda yer alan çok sayıda ili de geride bırakmış durumda. Sınır kapıları açılmadan evvel yayınlanan son resmi rakamlar göre ise 3 milyon 587 bin 266 Suriyeli göçmenin yer aldığı Türkiye genelinde ise ortalama yaş 21,6 iken, 10 yaşın altında 1 milyon 9 bin 87 kişi (Yüzde 28,1) bulunuyor. Ülkedeki Türk vatandaşlarının ortalama yaş oranı ise 32,4 iken Suriyeli nüfusun yalnızca yüzde 1,78'i kamplarda ya da barınma merkezlerinde, kalan bölümü de kentlerde yaşıyor.

Geri Kabul Anlaşması’nın içeriği

AB-Türkiye Geri Kabul Anlaşması Vize Serbestisi Diyaloğu’nun başlamasına paralel olarak 16 Aralık 2013 tarihinde imzalandı. AB-Türkiye Geri Kabul Anlaşması'nın temel hedefi mütekabiliyet çerçevesinde, her bir tarafın diğer tarafın topraklarına giriş, topraklarında bulunma ya da ikamet etme koşullarını yerine getirmeyen kişilerin hızlı ve sistemli bir şekilde geri kabulüne ilişkin usulleri belirlemektir. Bu anlaşma bir tarafın topraklarından diğer tarafın topraklarına doğrudan giriş yapan ya da bu topraklarda kalan hem AB üye ülkeleri ile Türk vatandaşlarının geri kabulüne hem de üçüncü ülke vatandaşları ve vatansız kişiler dâhil olmak üzere diğer tüm kişilere ilişkin hükümleri kapsamaktadır. Erman Şentürk / Özel Haber