Son zamanlarda yaşanan parasal sıkılaşma ve ekonomik belirsizlikler, işletmelerin finansal istikrar ve yönetim konularında kritik kararlar almalarını zorunlu kılıyor. Parasal sıkılaşma adımlarının arasında yer alan ve bankaların gerek ticari gerek tüketici kredileri ile kredi bağlantılı ürünlerine getirilen büyüme kısıtlamaları ve yükselen Türk Lirası kredi faizleri, özellikle ihracatçı sanayicilerin kredi tercihlerini gözden geçirmelerine sebep oluyor. Bu durumda birçok işletme, finansman maliyetlerinde optimizasyonu sağlamak ve kendini yüksek faizden korumak için alternatif arayarak döviz kredilerine yöneliyor. Ancak Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik koşullar ve süregelen döviz dalgalanmaları döviz kredisi kullanımlarıyla beraber bazı riskleri de getiriyor.
Türk Lirası kredi faizlerinde yükseliş devam ederken döviz kredisi maliyetlerinin neredeyse bir önceki yıl ile aynı seviyede olması; döviz kredisi tercih nedenlerinden biri olmaktadır. Ülkemizde ve dünya genelinde uygulanmakta olan siyasi ve ekonomik politikalar ile jeopolitik gerginliklerden kaynaklı gelişmeler ise kurlarda dalgalanmaların yaşanmasını kaçınılmaz kılacaktır. Bu durum ihracatçıların kredi ödeme dönemlerinde sorunlar yaratabilir, beklenmedik maliyetlerle karşılaşmalarına neden olabilir ve firmaların mali tablolarını olumsuz etkileyebilir. Bu sebeple döviz cinsinden borçlanmanın uzun vadeli etkileri göz önünde bulundurulmalıdır. Ani ve büyük çaplı döviz kuru değişimleri, firmaların nakit akışlarında beklenmedik sapmalara sebep olacak ve finansal istikrarlarını riske atacaktır.
Kredi portföyünde döviz kredisi ağırlığı fazla olan işletmelerin öncelikle, döviz dalgalanmalarına karşı korunma stratejileri belirlemesi kritik bir önem taşımaktadır. Bu stratejilerin en başında, etkili bir kur riski yönetimi gelmektedir. Gerekli durumlarda finansal danışmanlar eşliğinde belirlenecek bu stratejiler, işletmelerin döviz pozisyonlarını koruma altına almalarına katkı sağlayacaktır. Bunun yanı sıra, işletmelerin özellikle dış pazarlar ile olan anlaşmalarını çeşitli para birimleri üzerinden düzenlemesi de önemlidir. Böylece gelir ve gider arasındaki döviz riski dengelenebilir. Ayrıca, işletmelerin nakit akış ve likidite yönetiminde uzun vadeli planlamayı göz önünde bulundurması da elzemdir. Bu sayede ani döviz dalgalanmaları karşısında hazırlıklı olacaklardır.
Döviz kredileri tercih edilirken, faiz oranlarına ek olarak mümkünse döviz kurunda sabitlenme imkânı sunan ya da vade sonunda kurun belirlenmesine olanak sağlayan kredilerin tercih edilmesi, işletmelerin risklerini azaltacaktır. Farklı finansman kaynaklarına yönelme, döviz kredilerine olan bağımlılığı azaltmanın bir yolu olup, özellikle yatırım sürecinde sağlanacak yurt içi ve yurt dışı finansman kaynaklarını araştırmak ve değerlendirmek avantaj sağlayacaktır. Son olarak, işletmelerin düzenli ekonomik analizler yapması ve piyasadaki değişiklikleri yakından takip etmesi gerekmektedir. Bu sayede, döviz dalgalanmalarına hızlı bir şekilde uyum sağlayacaklardır.
Türkiye’de ihracatçıların döviz kredi tercihlerinin artması, sadece ekonomik faktörlerle sınırlı değildir. Aynı zamanda, uluslararası ticaretin karmaşıklığı ve küresel ekonomik dinamikler de bu tercihi şekillendirmektedir. Döviz kredi kullanımındaki artış, ekonomik ve stratejik dinamiklerin bir yansımasıdır. Ancak, bu tercihin uzun vadeli etkileri ve firmaların risk yönetim stratejileri dikkatle incelenmelidir. Türkiye'nin ekonomik geleceği ve ihracat potansiyeli, bu tercihlerin başarıyla yönetilmesine bağlı olacaktır.
Gelecek hafta verilerin açıklanacağı takvimden önemli olanları aşağıda paylaşıyorum.
Ekonomik veri takvimi
29 Nisan 2024, Pazartesi Almanya TÜFE (Aylık-Yıllık)
29 Nisan 2024, Pazartesi Euro Bölgesi Güven Endeksleri
30 Nisan 2024, Salı Çin Genel/İmalat PMI
30 Nisan 2024, Salı Türkiye Dış Ticaret Dengesi
30 Nisan 2024, Salı Almanya İşsizlk Oranı
30 Nisan 2024, Salı Euro Bölgesi TÜFE (Öncü)
01 Mayıs 2024, Çarşamba İngiltere İmalat Sektörü PMI
01 Mayıs 2024, Çarşamba ABD İmalat Sektörü PMI
01 Mayıs 2024, Çarşamba ABD Faiz Oranı
02 Mayıs 2024, Perşembe Türkiye İmalat PMI
02 Mayıs 2024, Perşembe Almanya İmalat PMI
02 Mayıs 2024, Perşembe Euro Bölgesi İmalat PMI
03 Mayıs 2024, Cuma Türkiye TÜFE (Aylık/ Yıllık)
03 Mayıs 2024, Cuma İngiltere Hizmet/Bileşik PMI
03 Mayıs 2024, Cuma Çin Cari İşlemler Dengesi
03 Mayıs 2024, Cuma Euro Bölgesi İşsizlik Oranı
03 Mayıs 2024, Cuma ABD İşsizlik Oranı
Ekonomi ve finans sözlüğü
Dalgalı kur rejimi: Kurun büyük ölçüde piyasadaki arz ve talep koşullarına göre belirlendiği sistemdir. Döviz kurlarındaki aşırı oynaklığı ve/veya piyasa temellerinden kopuk hareketleri önlemek amacıyla merkez bankaları döviz alımı/satımı yoluyla piyasaya seyrek olarak ve sınırlı miktarlarda müdahale etme yöntemini uygular (TCMB).
Forward: Sözleşme kapsamında yer alan bir finansal varlığın (döviz, emtia, menkul kıymet, altın vb.) bugünden belirlenen bir fiyat ve miktar üzerinden vade tarihindeki alımı veya satımını öngören sözleşmelerdir. Örneğin gelecekteki kur dalgalanmalarının yaratacağı muhtemel kur zararlarını önlemek amacı ile yapılır.
