Şimdilerde, İzmir depremin ardından kullanılamayan kulenin, pandemiden sonra gerçekleşen ilk yüz yüze fuarda hem de üstüne üstlük kendi doğum gününde kapılarının kapalı olması herkesi üzüyor. Tam da bu nedenden renklerini kaybetmiş kulenin geleceğini, ne zaman yeniden kullanıma açılacağını ve vatandaşı ne gibi yeniliklerin beklediğini değerlendirdiğimiz Türk Hava Kurumu (THK) İzmir Şube Başkanı Hüseyin Teloğlu’ndan bir müjde aldık. Teloğlu, yapımının ardından yeniden karşılaşacağımız kulenin dünyada eşi benzeri görülmeyen ilklerle tekrar havacılık faaliyetlerini gerçekleştirileceğini söylüyor.
DOĞUM GÜNÜNDE KAPALI
Rusya'da Gorki Parkı'nda izleyenleri hayran bırakan paraşüt kulesini gören İzmir'in efsane belediye başkanlarından Behçet Uz, vatandaşların havacılığa olan merakını artırmak, gençlerin ilgisini çekmek niyetiyle birlikte, bir benzerinin İzmir'e de yapılmasını Türk Hava Kurumu’na öneriyor. Türk Hava Kurumu, incelemelerde bulunması için Rusya'ya bir heyet gönderiyor ve İzmir'e ek olarak Ankara'ya da bir paraşüt kulesi yapılmasına hızla karar veriyor. Ve çocukların hayallerini süsleyen kulenin yapımına 1935 senesinde mimari projesi Bedri Tümay ve Algrandi’ye ait olarak başlanıyor. Kule 1937'de tamamlanıyor ve aynı yıl gerçekleştirilen 7. İzmir Enternasyonal Fuarı ile birlikte 9 Eylül'de açılıyor. Ardından Ankara'daki kulenin 28 Ekim 1937'de dönemin başbakanı Celâl Bayar tarafından açılışı gerçekleştiriliyor. Türkiye’de bulunan iki paraşüt kulesinden biri olarak boy gösteren İzmir Paraşüt Kulesi aslında Türkiye’de açılan ilk kule olma özelliği taşıyor.
BETONARME YAPISINA DAİR
Betoname olarak inşa edilen İzmir Paraşüt Kulesi'nin zeminine yetmiş beş tane meşe kazık çakılıyor. Kulenin deniz seviyesinden yüksekliği 4,5 metre, yerden yüksekliği ise 48 metre olarak karşımıza çıkıyor. Üç terası bulunan kulenin ortasında bir asansör ve bu asansörün çevresinde döner merdiven bulunuyor. Salibi yani aslını teşkil eden T maktaalı dört kiriş aşağıdan yukarıya küçülerek devam ediyor ve kuleye yükseldikçe incelen zerafet dolu şeklini veriyor.
‘EŞİ BENZERİ OLMAYACAK’
İzmir’in simgesi haline gelen paraşüt kulesine dair önemli bilgileri aktaran Türk Hava Kurumu (THK) İzmir Şube Başkanı Hüseyin Teloğlu, yeni projede özellikle çok titiz ve hassas bir çalışma sürdürüldüğünü söylerken, diğer yandan 2024 yılında bitmesi planlanan kulenin dünyada bir çok ilki barındıracağının müjdesini verdi. Aynı zamanda mühendislik çalışmalarında yurt dışı bağlantıları olduğunu ve güncel teknolojinin kullanılacağını söyleyen Teloğlu, “Başlı başına harika bir proje olacak. Dolayısıyla doğru zamanlama ve çalışmayla hareket etmek gerekiyor. Bu süreç çok meşakkatli bir süreç olacak. İzmir Büyük Şehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’le yaptığımız görüşmeler neticesinde mevcut halinin muhafazası ile ilgili herkesin mutabık olduğunu söylemeliyim. Yıkılsa dahi yenisi aslına uygun olarak yapılacak. Dolayısıyla güncel haliyle ilgili yoğun bir çalışma hala devam etmekte. Yapılması planlanan proje bir takım yeni değişimleride içinde barındırdığından titizlikle inceleniyor. Kulemizi yeniden İzmir’in gençlerinin havacılık merkezi haline getirmek için yoğun çabalarımız devam ediyor. Dediğim gibi ön hazırlığı çok dikkatli yapılmalı, protokollerde dikkat edilecek hususlar sayıca fazla. Bir taraftan mühendislik çalışmaları var. Bu çalışmaların bir kısmı ise yurt dışı bağlantılı olarak ilerliyor... Önümüzdeki senede muhtemelen kulemiz olmayacak. Lakin 2024 yılında Türkiye ve dünyada eşi benzeri olmayan bir kule olma yolunda ilerliyoruz. Güncel teknolojinin kullanıldığı daha işlevsel bir kule inşası için çabalıyoruz. İzmir’e mal olmuş en önemli sembollerinden çok ikonik bir yapı. İzmir’de kuleden atlamayana kız verilmez. Kule bittiği zaman atlasınlar, atlamazlarsa ona göre gelin hanım ceza kesecektir” diye konuştu.
‘BİRER KIYMETTİR’
"Türk havacılığına son senelerde verilen büyük ehemmiyet karşısında, gençliği daha iyi bir şekilde hazırlamak için bir çok yeni teşebbüslere girişilmiştir. Bu yeni hamleler arasında paraşüt kuleleri başlı başına birer kıymettir” (Arkitekt Dergisi, 1938-02 )
