Bitcoin bu yıl değerinin yüzde 50'sinden fazlasını kaybetti ve en büyük rakibi Ethereum yüzde 65 düştü, kripto varlıklarının toplam değeri, Kasım 2021'in zirvesi olan 3 trilyon dolardan 1 trilyon doların altına düştü. Dünya çapındaki kripto para yatırımcıları 1,5 trilyon dolarlık kayba uğradı. ABD başta olmak üzere dünya genelinde, bir toplu dava fırtınasının başlaması bekleniyor. Fakat en önemlisi kullanıcı sayısı bu denli fazla olan Türkiye’nin yatırımcıları kazandı mı? Yahut kaybettiyse ne kadar kaybetti? Türkiye’de ekonomi olumsuz bir seyir izlerken ne denli bir kayıp yaşandı? 10 milyona yaklaşan kullanıcı sayısını baz alarak tüm bu konuları konuştuğumuz kripto para uzmanı Bilal Yağcı, “Yatırım kavramını iyi anlamak gerekiyor. Bu anlamda aslında kayıp ve kazanç döngüsünü belirlemek zor. Bazısı maalesef kaybediyor olabilir lakin yatırım ihtiyaç olmayan bir paranın bir kısmının riske edilmesidir. Bu anlamda Türk yatırımcıların en büyük risklerinden biri TL ve dolar arasında yaşanan döviz kuru farklı oldu. Süreçte elbette kaybedenler çok lakin kazananlar da var. Aldığımız ve sattığımız birimlerin oranı çok önemli” dedi. ‘HANGİ DÖNEM, NE KADARDI’ Türkiye’de kullanıcıları etkileyen durumları sıralayan Yağcı, “Dolar bazında dönen bir pra döngüsü var. Türkiye zaten TL ve dolar’ı karşılaştırdığımızda, iki katından fazla zararda. Kişinin zamanında 80 bin liraya aldığı 10 bin dolar vardı misal. 80 bin lirası hala 80 bin olarak duruyor normal şartlarda. Fakat dolar bazında işleyen bir piyasa var kripto paralarda. Kripto paraların şu anki fiyatından ziyade insanların ne zaman aldığı ve sattığı önemli. Bugün aldığınız 80 bin dolar ve 1 kilogram altın altındır. Lakin alım satım dönemleri büyük önem arz ediyor. Neye göre yapıldı bu işlemler? Piyasada zarar eden elbette çok fazla. Tanesi bin dolarken coin alan biri ‘Nereye kadar düşerse düşsün’ diyebiliyor. Zaten öngören kesimdeyiz. Bu nedenle cevap verebileceğimiz alanlar belli. Doğru bir danışmanlık ve yönlendirilmek burada önemli. Herkes yeniden yükselecek diye bekliyor. Yok öyle bir şey! İnsanların hangi süreçte hangi birimden aldığının hesaplanması gerekiyor” dedi. ‘KAYIP ÇOK KAZANÇ BELİRSİZ’ Ekonominin kötü seyrinden dolayı kripto paralara yönelimin arttığını ve kısa yoldan yüksek gelir elde edilmek istendiğini belirten Yağcı, ayrıca yatırım kavramının değerlendirilmesi gerektiğini kaybedilen miktarın ise bu yıl henüz açıklanmadığını söyledi. Yağcı, “Kullanıcılar için şuan aldıkları zamandaki birim fiyatlar önemli. Bana göre artısı var. 50 bin dolardan bitcoin alıp da 20 bin dolarda satarsa zararda. ‘Bakış açısı’ dediğimiz kavram çok önemli. İhtiyacı olan parayla aldıysa ve şu an zarardaysa o kişi zaten zarar etmiştir. Yatırımı doğru anlamak lazım. Yatırım ihtiyaç olmaya bir paranın bir kısmının riske edilmesidir. Bu anlamda ihtiyaç olmayan bir paradan bahsediliyor. Yatırımcı kısmına baktığımızda son zamanlarda bitcoin 33 bin dolardan, 17 bin dolarlara geldi. Yarı yarıya düştü. Eğer ki bir yatırımcı ciddi anlamda hareket ediyorsa her zaman köşede para tutar. 100 bin liranın 100 bin lirası ile işlem yapmak zaten büyük bir hatadır. Yatırım kavramını algılamak bu anlamda çok önemli. Geçen yıl 21 milyar dolar yatırım vardı, bu yıl ise daha netleşmedi. Şu anda dünyada kullanıcı sayısı her geçen gün artıyor. Şimdi Türkiye ve dünyada alım gücü düştükçe insanlar farklı kazanma yollarına her zaman gider. Hızlı para için insanlar risk alırlar. Burada size söylediğim şey, yatırım denilen kavramın değerlendirilmesi. Kaybımız varken kazancımız henüz ne kadar bilemiyoruz” diye konuştu. kartalkaya “COİNİ GİTTİ ‘BİT’İ KALDI” Son dönemin incelenmesinin ardından ilerleyen süreçte kripto para piyasalarının belirleyici olacağına değinen ekonomist Murat Kartalkaya da “ ‘Hep çıkmaz ki, düşecek sonra toparlayacak’ diyorlar. İyi de ‘100 bin dolar olacak’ dediğinizde ben de bunu diyordum. ‘Bu kadar çıkması saçmalık düşecek’ dedim. Çok karşı çıktılar. Bitcoin’in piyasa değeri 350 milyar dolara düşmüş. 1 trilyon doların üstündeydi. Bu gruptan biri ‘Coinlerle piyasadan fazla parayı toplayacaklar’ demişti. Galiba haklı çıktı. Coini gitti biti kaldı. Bitcoinden sürekli ‘Uzak durun’ diye yazdım. Bu hafta 19 bin 650 dolar üstünde kalmalı. Kalırsa 19 bin 650-29 bin dolar bandında yataya geçebilir. Kalmazsa hedef 12 bin 450 dolar. İstatistik olarak böyle sert düşüş haftasının devamı geliyor. Olur da 10 bin - 13 bin dolar arasına gelirse son bir yıldır ısrarla söylediğim ‘Coinlerden uzak durun’ hainliğini bırakıp alın diyebilirim. Fakat uzun zamandır görüyoruz ki ciddi kayıplar var, bu risk ve gerçek göz ardı edilemez ” ifadelerini kullandı. RANA BEYZA ÖZTÜRK / ÖZEL HABER