5510 SS ve GSS Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 5510 sayılı Kanun’a göre sigortalı olup, 5510 sayılı Kanun’un4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışan veya prim ödeyensigortalıların;- Yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin talepleri, sigortalılık süresi içinde en fazlasigortalılığının geçtiği,- Hizmet sürelerinin eşit olması ile malullük ve ölüm halleri, yaş haddinden re’senemekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı olduklarısigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise talepler en son tabi oldukları,sigortalılık hali esas alınarak sonuçlandırılır.TÜFE ve GH gerçeği: 5510 sayılı Kanun ile getirilen sisteme göre, her yılın aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumutarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının(TÜFE) yüzde 100’ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızının (GH) yüzde 30’ununtoplamına (1) tam sayısının ilave edilmesi sonucunda bulunan güncelleme katsayısına göregüncellenen tüm sigortalılık süresindeki yıllık prime esas kazançlar toplamının, toplam primödeme gün sayısına bölünmesiyle elde edilen ortalama günlük kazancın 30 katı, aylıklarınhesabına esas ortalama aylık kazancı oluşturmaktadır.5510 sayılı Kanun’a tabi prime esas kazançlar, 5510/ 82’nci maddesi uyarınca prim ödeme günsayısına göre tespit olunan prime esas kazanç alt sınırının altında, üst sınırının da üstündeolmayacaktır.Özel ve kamu sektör ayrımı: Sigortalılık süresindeki primi ödenmiş her takvim yılına ait kazanç, özel ve kamusektörü için geçerli olan yıl kavramına göre belirlenir. Bu nedenle, sigortalının sektördeğişikliği tarihine ait takvim yılının başlangıcı, değişiklik tarihinden önceki; sonu bu tarihtensonraki sektöre ait takvim yılı kavramına göre tespit edilir.Borçlanmada orantılama: 5510 Sayılı Kanun uyarınca yapılan hizmet borçlanmalarında seçilen prime esas kazanç, borcunödendiği tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanır. Bu oran, borçlanmaya esas ilgili ayınprime esas asgari kazancı ile çarpılır. Bulunan tutar, borçlanmaya esas süredeki ilgili ayınprime esas kazancı kabul edilir. Ancak hesaplanan prime esas kazanç hiçbir suretle o ayınprime esas azami kazancını geçmeyecektir.Tahsis talep: Tahsis talep yılı ile bundan bir önceki yıl hariç olmak üzere, her takvimyılına ait prime esas kazanç, kazancın ait olduğu takvim yılından sonra tahsis talep tarihine kadar geçen her takvim yılında, her yılın güncelleme katsayısı ile artırılarakgüncellenecektir.Ortalama günlük kazancın 30 katı alınarak, aylığın hesabına esas sigortalının ortalamaaylık kazancı (OAK) bulunacaktır.ABO hesaplama esası: Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçentoplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanacaktır. Buhesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacaktır.Aylık basit hesaplanıyor: Ortalama aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpılmasıyla sigortalının tahsis talep veya ölüm yılına ait ocak aylığı bulunacaktır.
Aylık = Ortalama aylık kazanç x Aylık bağlama oranı formülü ile
hesaplanacaktır.Hesaplanan yaşlılık aylığı sigortalının çalışma süreleri için primeesas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep yılına ait ocak ayı itibariylebelirlenen ortalama aylık kazancının yüzde 35’inden, sigortalının talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa yüzde 40’ından hesaplanan alt sınır aylığındanaz olmayacaktır. Hesaplanan aylık, tahsis talep veya ölüm yılına ait ocak aylığı olup, aylığın başlangıçtarihi yılın ilk altı aylık döneminde ise ocak ödeme dönemi için aylıklara uygulanan artışoranı kadar, yılın ikinci altı aylık döneminde ise öncelikle ocak ödeme dönemi, daha sonratemmuz ödeme dönemi için aylıklara uygulanan artış oranları kadar artırılarak, sigortalınınaylık başlangıç tarihindeki aylığı hesaplanacaktır.2018/38 sayılı genelgeyi inceleyiniz.