Yasa yürürlüğe girmeden önce emekli olanlar yeniden sağlık kontrolü olmaları gereken durumda, artık SGK’nın sağlık kuruluşlarından rapor alacaklar. Yani emeklilikleri olmalarında esas alınan hastaneye muayene olamayacaklar. Süresiz rapor ile emekli olanlar için kontrol muayenesi gerekmediğinden, onların emekliliği ile ilgili bir sorunları olmayacak. Ancak, şikayet vs nedenle raporun gerçekliğinin sorgulanması gerektiği durumlarda onlar da yine SGK hastanelerine muayene olmak durumundalar. Yine de kazanılmış hakları bulunmakta. Yani bu ne demektir? Yeni yapılacak olan muayene her ne kadar SGK sağlık kuruluşları tarafından yapılacak olsa da çalışma gücü kayıp oranı değil, engellilik oranı esas alınacak. Dolayısı ile birkaç hastalık rapora işlenmiş ise, yine aynı hastalıklar veya engel nedenleri değerlendirmeye alınabilecek.
NE DEĞİŞECEK?
Gerek süreklilik arz etmeyen rapor ile emekli olan gerekse süreklilik arz eden rapora göre emekli olmuş ancak incelemeye tabi tutulmuş olan engelli emekli, kontrol muayenesi için SGK sağlık kuruluşuna gittiğinde, yapılan inceleme neticesinde yine yüzde 40 ve üzerinde engelli olarak belirlenmiş olurlarsa engelli emekliliklerini almaya devam edecekler. Ancak muayene neticesinde yani kontrol muayenesi sonucu engel oranı yüzde 40 ın altında belirlenen veya yüzde 40 üzerinde kalsa da yeni engellilik derecesine göre emekliliğe hak kazanma şartlarını temin edemeyen emeklinin engelli emeklilik aylığının kesilmesi düzenlenmiş. Emekli aylığı bu şekilde kesilenler ise SGK veya il sağlık müdürlüğüne itiraz etme hakkına sahip olacaklar. Bu durumda hakem hastaneye sevk edilecekler. Hakem hastane tarafından düzenlenecek olan rapor, yapılacak uygulamaya esas alınacak.
ŞİKAYET DURUMUNDA?
Kişilerin esasen engellilik durumunun olmadığı gibi gerekçeler ile kuruma şikayette bulunulmuş ise şikayet edilen kişiye kurum, kontrol muayenesine gitmesi gerektiği hakkında bilgilendirme yazısı gönderir. Kontrol tarihi, bu yazıdan itibaren üç ay sonrasına belirlenir ve raporu veren hastane dışında başka bir hastanede yapılması gerekmektedir. Kontrol sonrası engellilik durumunun devam etmediği veya ortadan kalktığı sonucuna varılması durumunda, engelli maaşı kesilir. Maaş kesilmesi, engellinin muayene tarihini izleyen aydan itibaren başlar.
ORANI DÜŞENLER
Daha önceki yasal düzenlemeye uygun olarak vergi indirimi esasına göre engelli raporu olanların kontrol muayenesi de yine engellilik oranına göre yapılmakla birlikte, engellilik oranının azalmış olduğu belirlenirse, bu şahıslar yeniden engelli emekliliği talebinde bulunmak istediklerinde, artık kazanılmış hakları bulunmamakta ve yeni düzenlemeye uygun olarak SGK sağlık kuruluşlarında, işgücü kayıp oranına göre değerlendirmeye tabi tutulacaklardır.
Tüm başvuruları ve raporlarını eski düzenlemeye göre almış ve engelli maaşı bağlanması için SGK’ya 15 ocak 2025 tarihi öncesinde başvurmuş olan kişilerin kazanılmış hakları olduğu kabul edilmektedir. Dolayısı ile, mevcut başvuruları tarihinde yürürlükte bulunan mevzuata uygun olarak düzenlenen belgelerden yararlanarak, başvuruları geçerli kabul edilecek tüm şartları sağlıyorlarsa emekli olmaları sağlanmış olacaktır.
Arabulucu Avukat - Nurdan Heris
