İşe iade davası için önkoşul sigortalının fesih bildiriminden itibaren bir aylık yasal hak düşürücü süre içerisinde arabuluculuk yoluna başvurması, arabuluculuk anlaşmazlık tutanağı düzenlendikten sonra yasal iki haftalık hak düşürücü süre içerisinde dava açması, işten çıkarıldığı tarihte çalıştığı işyerinde otuz ve üstünde işçi çalıştırması, kıdeminin altı aydan fazla olması, belirsiz süreli iş sözleşmesi bulunması gerekir.
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 12. maddesi ile 4857 sayılı Kanunu 21. maddesine eklenen fıkra ile; işveren tarafından gerçekleştirilen feshin geçersizliği ve işçinin işe iadesine karar verilmesi halinde işe başlatmama tazminatı ve 4 aya kadar boşta geçen süre ücretinin işçinin dava tarihindeki ücretinin esas alınarak parasal olarak belirleneceği düzenlenmiş olup uygulamada bu kurala yer verilmiştir. Boşta geçen süreye ait ücret ve diğer haklar ile işe başlatmama tazminatı brüt olarak dikkate alınacaktır. Geçersiz sayılan fesih tarihinden sonra boşta geçen en çok dört aylık sürede işçinin çalışması devam ediyor gibi ücret ve diğer yan haklar belirlenir. Boşta geçen 4 aylık dönemde işçi işyerinde çalışmaya devam etse idi, hak kazanacağı tüm para ile ölçülebilen değerlerin dikkate alınması gerekir.
İşçinin ancak fiili çalışması ile ortaya çıkabilecek olan
a.) Fazla çalışma ücreti,
b.) Hafta tatili ile bayram ve genel tatil günlerinde çalışma karşılığı ücreti,
c.) Satışa bağlı prim gibi yan hak ödemelerinin, en çok dört ay kadar boşta geçen süre içinde ödenmesi gereken diğer haklar kavramında değerlendirilmesi gündeme gelmez.
İşe başlatmama tazminatında süreler nasıl bulunuyor?
Burada yerleşik yargı kararlarına 4857 /53.maddesindeki kıdem yıllarına göre izin süreleri gibi dikkate alınıyor.
6 ay – 5 yıl arası kıdemli işçi için 4 aylık işe başlatmama tazminatı,
5 yıl -15 yıl arası kıdemli işçi için 5 aylık işe başlatmama tazminatı,
15 yıl ve üstü kıdemli işçi için 6-8 aylık işe başlatmama tazminatı esas alınır.
Örnek: 2024 tarihinde geçersiz fesih karşısında işe iade davası açan çalışanın brüt maaşı 30.000 TL olması halinde davada 2025 yılının ortalarında sonuçlanırsa boşta geçen 4 aylık sürede 30.000 TL dikkate alınacak, işe başlatılmaması halinde tazminat tutarı içinde 30.000 TL göre işlem yapılacaktır.
